Tekst źródłowy strony Warmińsko-Mazurskie Zrzeszenie Ludowe Zespoły Sportowe

{{Klub sportowy infobox
 |nazwa = Warmińsko-Mazurskie Zrzeszenie LZS
 |grafika = LZS_logo.jpg
 |podpis grafiki = www.lzs.pl
 |Pełna nazwa klubu = Warmińsko-Mazurskie Zrzeszenie Ludowe Zespoły Sportowe w Olsztynie
 |Data założenia = 1 stycznia 1956
 |Sekcje = 
 |Adres =  ul. Kołobrzeska 13, 10-444 Olsztyn, [http://www.lzs.olsztyn.pl/page3.html lzs.olsztyn.pl]
}}
'''Warmińsko-Mazurskie Zrzeszenie Ludowe Zespoły Sportowe''' – zrzeszenie grupujące kluby sportowe z siedzibą w [[Olsztyn|Olsztynie]]. LZS na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] liczy 14,7 tysiąca osób zrzeszonych w 890 ogniwach, z których ponad 240 to kluby, UKS i ULKS. Od początku działalności zrzeszenie stawia sobie za cel popularyzację i rozwijanie kultury fizycznej i sportu.
Przewodniczącym Zrzeszenia LZS od 2011 roku jest [[Marek Konopka]]. 
<br/><br/>
== LZS na Warmii i Mazurach==
===Historia===
LZS istniały w regionie już w 1947 roku, lecz dopiero 1 stycznia 1956 roku Zrzeszenie Ludowe Zespoły Sportowe stało się samodzielną organizacją sportową z własnym statutem.  

W 1947 roku w Olsztyńskiem istniały 23 LZS-y, które skupiały 326 członków. W 1951 roku tych ogniw było już 510, a członków ponad 14 tysięcy. Działały one formalnie  w strukturach wojewódzkich Przysposobienia Wojskowego i Wychowania Fizycznego. W 1956 roku w województwie olsztyńskim było wówczas blisko 1000 ogniw zrzeszających 16 tysięcy członków. Na początku lat 50. XX. w. rozpoczęło się cykliczne współzawodnictwo sportowe. Jako pierwsze zorganizowały się sekcje piłkarskie. Powstały pierwsze obiekty sportowe, głównie stadiony, najwcześniej w [[Stawiguda|Stawigudzie]], [[Wydminy|Wydminach]] i [[Kurzętnik|Kurzętniku]], umacniały się struktury, które realizowały nie tylko program usportowienia wsi, ale również pozwoliły na rozwój wyczynu. Talentów w małych ośrodkach nie brakowało, otoczono je opieką szkoleniową. Zawodnicy ci wkrótce należeli do czołówki krajowej, stawali się reprezentantami Polski.

Miejscowe LZS-y odegrały w rozwoju kultury fizycznej w regionie wyjątkowo istotną rolę. Kluby wiejskie oraz kluby małych środowisk miejskich wychowały wielu znakomitych zawodników – medalistów olimpijskich, medalistów mistrzostwa świata i Europy – lecz szczególna rola LZS-ów polegała tu również na ich funkcji integracyjnej. Po II wojnie światowej na tereny Warmii i Mazur przybyła ludność z ziem, które po II wojnie światowej znalazły się poza granicami Polski. Zamieszkała tu także znaczna część przesiedlonych w ramach [[Akcja "Wisła"|Akcji "Wisła"]]. Sport stał się nie tylko naturalnym sposobem spędzania wolnego czasu, ale także ważnym czynnikiem integrującym nowo przybyłych i ludność rodzimą. 

Pionierami życia sportowego regionu po wojnie byli: znany dziś tylko z nazwiska Nartowski, [[Eugeniusz Turowski]], [[Jan Rabczyński]] i [[Jadwiga Tomkiewicz]]. 

Największy i najbardziej dynamiczny rozwój ruchu LZS następował w powiatach: [[Powiat giżycki|giżyckim]], [[powiat ostródzki|ostródzkim]] i [[powiat iławski|iławskim]]. Z czasem rozszerzał się wachlarz uprawianych dyscyplin. Ponieważ piłkarze należący do LZS nie mogli dorównać rywalom z większych miast, zaczęły się rozwijać inne dyscypliny, szczególnie lekka atletyka, podnoszenie ciężarów, kolarstwo, boks, jeździectwo, zapasy i tenis stołowy. 

Do lat 90. XX wieku sport w klubach zrzeszonych w LZS w kraju oraz na Warmii i Mazurach rozwijał się prężnie, mając duże wsparcie Ministerstwa Kultury Fizycznej i Turystyki, Ministerstwa Rolnictwa, a także pomoc ze strony władz lokalnych. Przy wielkich przedsiębiorstwach rolniczych i placówkach oświatowych powstawały mocne klubu z nowoczesną infrastrukturą (Agrokompleks Kętrzyn, Orzeł Karolewo). Taki stan rzeczy umożliwiał intensywną pracę szkoleniową oraz organizację imprez masowych. 

Po pierwszych sukcesach pionierów, następne generacje osiągnęły światową klasę. Byli to m.in. [[Adam Bondar]] czy [[Jacek Faﬁński]], wicemistrz olimpijski z Atlanty. Transformacja polityczna i gospodarcza na początku lat 90. XX wieku sprawiła, że sport, rekreacja i turystyka zeszły na plan dalszy. Bez liderów i pomocy państwa LZS-y zamierały. Sport wiejski rozwijał się tam, gdzie funkcjonowała najliczniejsza grupa społeczników. Do najaktywniejszych gmin należały: [[Dywity (gmina wiejska)|Dywity]], [[Mrągowo (gmina wiejska)|Mrągowo]], [[Bartoszyce (gmina wiejska)|Bartoszyce]], [[Ostróda (gmina wiejska)|Ostróda]], [[Kętrzyn (gmina wiejska)|Kętrzyn]], [[Barczewo (gmina miejsko-wiejska)|Barczewo]], [[Biskupiec (gmina wiejska)|Biskupiec]], [[Reszel (gmina miejska-wiejska)|Reszel]] oraz [[Korsze (gmina miejsko-wiejska)|Korsze]]. Przetrwały nieliczne kluby.

'''Pionierzy'''
[[Marceli Mielka]] z [[Iława|Iławy]], [[Bronisława Dobrzyńska]] i [[Stanisław Gano]] z [[Kętrzyn|Kętrzyna]], [[Janina Szerwińska]] z [[Karolewo|Karolewa]], [[Andrzej Bakulin]] z [[Lidzbark Warmiński|Lidzbarka Warmińskiego]], [[Sławomir Pyra]] i [[Tadeusz Ziółkowski]] z [[Biskupiec|Biskupca Pomorskiego]].

'''Wybitni zawodnicy'''

[[Krzysztof Ferenstein]], [[Stefan Grodzicki]], [[Antoni Pacyński]] (jeździectwo), [[Tadeusz Awiżeń]], [[Adam Bondar]], [[Andrzej Komar]], [[Edward Kuliś]], [[Jan Lisowski]] (podnoszenie ciężarów), [[Jacek Faﬁński]] (wicemistrz olimpijski z Atlanty), [[Zdzisław Kalisz]] (zapasy), [[Adam Brzozowski]], [[Tadeusz Daukszewicz]], [[Tomasz Łukaszewicz]], [[Andrzej Sypytkowski]], [[Klaus Teschner]], [[Jerzy Żwirko]] (kolarstwo), [[Czesław Najmowicz]], [[Ryszard Tulkis]], [[Bernard Werner]] (lekkoatletyka).

'''Wybitni szkoleniowcy'''

Wymienionych zawodników wychowali znakomici szkoleniowcy. Do najwytrwalszych należeli: [[Ludwik Jaczun]] (podnoszenie ciężarów), [[Ginter Schulz]] (kolarstwo), [[Stanisław Grodzicki]] (jeździectwo), [[Józef Blank]], [[Edward Szypulski]] (zapasy), [[Stanisław Gano]], [[Roman Gieryszewski]], [[Karol Paluch]] i [[Tadeusz Wójcik]] (lekkoatletyka). 

'''Wiodące Ludowe Kluby Sportowe'''

*LUKS Warmia Lidzbark Warmiński – tenis stołowy 
*LUKS Warmia Lidzbark Warmiński – sumo i zapasy M 
*KS Polonia Pasłęk, UKS MOSiR Działdowo – lekkoatletyka 
*LKK Warmia Biskupiec – kolarstwo 
*TS Nida Nidzica – podnoszenie ciężarów

'''Kluby punktujące w ogólnopolskim współzawodnictwie sportowym'''

*LUKS Warmia Lidzbark Warmiński
*Warmińsko-Mazurski KS Olsztyn
*KT Tygrys Kętrzyn
*SKS Start Olsztyn
*AKS OSW Start Olsztyn
*UKS Victoria Morąg
*LKK Warmia Biskupiec
*KS Polonia Pasłęk
*TS Nida Nidzica
*LUKS Łoś Gołdap

==Działalność==
Celem działania LZS jest wszechstronne krzewienie kultury fizycznej i turystyki ze szczególnym uwzględnieniem problemów środowiska wiejskiego, w szczególności przez:
* upowszechnianie i rozwijanie rekreacji ruchowej, sportu i turysty
ki oraz innych form aktywnego wypoczynku ze szczególnym uwzględnieniem dzieci, młodzieży o osób niepełnosprawnych, jak również tworzenie warunków w tym zakresie
*współudział w dbałości o zdrowie, rozwój fizyczny i duchowy młodzieży.
* czynny udział w kulturalnym, gospodarczym i społecznym rozwoju życia kraju.
* uczestniczenie w ochronie przyrody, krajobrazu, zabytków kultury i naturalnego środowiska człowieka
* działanie poprzez kontakty sportowe na rzecz integracji europejskiej oraz rozwijanie kontaktów i współpracy między społeczeństwami
*promocję i organizację wolontariatu wokół zadań kultury fizycznej i sportu
* propagowanie bezpieczeństwa i porządku oraz przeciwdziałanie patologiom przy realizacji zadań w
zakresie kultury fizycznej i sportu<ref>[http://www.lzs.olsztyn.pl/attachments/File/2012/statut_WMZ_LZS.pdf Status W-M Z LZS] [07.02.2015]<br/></ref>

Co roku Warmińsko-Mazurskie Zrzeszenie LZS, które przez lata koordynowało uprawianie sportu wiejskiego na Warmii i Mazurach, organizuje ponad 7 tysięcy imprez sportowych i turystycznych, w których uczestniczy ponad 200 tys. osób.

==Struktura Zrzeszenia==
'''Władze Warmińsko-Mazurskiego Zrzeszenia LZS'''
* Wojewódzki Zjazd Delegatów – najwyższa władza Zrzeszenia obierająca Przewodniczącego; zjazd odbywa się co 4 lata (zebranie sprawozdawczo-wyborcze)
* Rada Wojewódzka
* Zarząd
* Komisja Rewizyjna

Przewodniczącym W-M Z LZS jest Marek Konopka. Zastępcami przewodniczącego są: [[Waldemar Buszan]], [[Ludwik Jaczun]] i [[Benedykt Czarnecki]], a funkcję sekretarza pełni [[Marek Jaczun]].

Wcześniejszymi szefami sportu wiejskiego na Warmii i Mazurach byli: [[Jan Kulik]], [[Kazimierz Okliński]], [[Mieczysław Łomanowski]], [[Bohdan Radwaniecki]], [[Jan Badura]] i Waldemar Buszan.

==Dane kontaktowe==
Warmińsko-Mazurskie Zrzeszenie Ludowe Zespoły Sportowe w Olsztynie<br/>
10-444 Olsztyn, ul. Kołobrzeska 13, pok. 327<br/>
tel./fax   089 / 533 14 89<br/>
[http://www.lzs.olsztyn.pl/page1.html lzs.olsztyn.pl]<br/>
{{Przypisy}}
<references/>
==Bibliografia==
Porycki Janusz, [http://www.lzs.olsztyn.pl/page5.html lzs.olsztyn.pl, rys historyczny LZS] [12.12.2014]<br/>
[http://www.bfs.home.pl/autoinstalator/joomla1/kalendarz-imprez-wm-z-lzs-2012 bfs.home.pl] [12.12.2014]<br/>
[http://www.lzs.pl/wojewodzkie-zrzeszenia-lzs/wojewodztwa/warminsko-mazurskie lzs.pl] [12.12.2014]<br/>
[http://www.igrzyskalzs2013.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=22 igrzyskalzs2013.pl] [12.12.2014]<br/>
[http://www.wama-sport.pl/index.php/component/search/?searchword=LZS&searchphrase=all&Itemid=198 wama-sport.pl] 
[12.12.2014]<br/>
[[Kategoria: Sport|LZS]] [[Kategoria: Kluby sportowe|LZS]] [[Kategoria: Olsztyn|LZS]] [[Kategoria: 1945-1989|LZS]][[Kategoria: 1990-|LZS]]