Tekst źródłowy strony Jezioro Pluszne Wielkie

{{EWiM Jezioro infobox
 |nazwa              = Jezioro Pluszne
 |inne nazwy         = 
 |grafika            = Jezioro_Pluszne.jpg
 |podpis grafiki     =  Widok na jezioro Pluszne z lotu ptaka.<br>Fot. Zbigniew Bosek. Źródło: [http://pl.wikipedia.org/wiki/Jezioro_Pluszne_Wielkie pl.wikipedia.org]
 |powierzchnia       = 908
 |wymiary            = 8,75 × 1,9 km
 |średnia głębokość   = 14,9 m
 |maksymalna głębokość = 52 m
 |długość brzegu      = 30 km
 |objętość           = 
 |klasa czystości    = II
 |wysokość n.p.m.    = 140 m n.p.m.
 |wyspy              = III
 |rodzaj              = morenowe
 |mapka jeziora       = Plusznemap.png
 |podpis mapki jeziora = 53°35′26″N 20°23′55″E
}}
'''Jezioro Pluszne Wielkie''' (niem. ''Gross Plautziger See'')  –  malownicze jezioro morenowe położone w [[województwo warmińsko-mazurskie|woj. warmińsko-mazurskim]], na terenie [[Lasy Łańskie|Lasów Łańskich]]. Jest jednym z najciekawszych i największych jezior w tym rejonie. Jego odnoga niemalże łączy się z odnogą [[Jezioro Łańskie|Jeziora Łańskiego]]. Drugie co do wielkości jezioro [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierza Olsztyńskiego]], położone w otoczeniu dużych kompleksów leśnych. 
<br/><br/>
== Ukształtowanie ==
Linia brzegowa tworzy liczne półwyspy i zatoki. Zachodnia długa i wąska zatoka, rozciągająca się od [[Zielonowo|Zielonowa]] po [[Kołatki|Kołatki]], bywa wyodrębniana jako Pluszne Małe, natomiast wschodnia nazywana jest Zatoką Księżycową. Na jeziorze są trzy wyspy: największa o powierzchni około 4,7 ha, zalesiona, leży na plosie naprzeciwko wsi [[Pluski]], pozostałe dwie – małe, niskie, bezdrzewne, otoczone szuwarami – leżą na północnym plosie (0,5 ha) oraz na krańcach południowych, na wysokości [[Łański Piec|Łańskiego Pieca]] (0,35 ha). Największy z półwyspów nazywany jest Waszeta. 

Płycizny 1-metrowe stanowią 7,9% ogólnej powierzchni jeziora. Do zatoki Pluszne Małe dopływa ciek [[Kanał Świerkocin|Kanał Świerkocin]] z [[Jezioro Staw|jeziora Staw]], a z południowej części głównego plosa wypływa [[Kanał Swaderki|Kanał Swaderki]] do [[Jezioro Poplusz Wielki|jeziora Poplusz Wielki]], który łączy się z rzeką [[Rzeka Marózka|Marózką]], a następnie z [[rzeka Łyna|Łyną]] i [[Jezioro Łańskie|Jeziorem Łańskim]]. Na północ i na południe od Zielonowa dopływają dwa cieki odwadniające łąki w okolicy [[Gryźliny|Gryźlin]]. Poruszanie się po jeziorze łodzią motorową wymaga specjalnego pozwolenia. Na Plusznem obowiązuje strefa ciszy. Jezioro dzierżawi Gospodarstwo Rybackie sp. z o.o. w [[Szwaderki|Szwaderkach]].

== Przyroda ==
W zatokach pas roślinności wynurzonej jest zwarty, miejscami tylko poprzerywany. W centralnej części jeziora roślinność wynurzona jest słabo rozwinięta (szczególnie przy brzegu wschodnim i południowym), zaś część zanurzona jest bujnie rozwinięta.  W ostatnich latach stwierdza się jednak stopniowe ubywanie roślinności. Są to konsekwencje nasilających się procesów urbanizacyjnych terenów sąsiadujących z jeziorem.

Jezioro Pluszne jest zbiornikiem sielawowym, w którym występują m.in. [[sieja|sieje]], [[szczupak|szczupaki]], [[leszcz|leszcze]], [[węgorz|węgorze]], [[okoń|okonie]], [[płoć|płocie]]. 

== Ciekawostki ==
Nad jeziorem Pluszne znajduje się znany ośrodek Kormoran, dawniej należący do Komitetu Centralnego PZPR.

Z imieniem [[lkwim: Mikołaj Kopernik|Mikołaja Kopernika]] wiąże się legenda o moście biegnącym przez zatokę jeziora w pobliżu wioski Zielonowo, po którym miał przejeżdżać astronom. Most mógł stanowić przeprawę do drogi prowadzącej z [[Królewiec|Królewca]] do Warszawy i Krakowa. Został on zbudowany najprawdopodobniej przez biskupów warmińskich co najmniej 250 lat temu. Na niemieckiej mapie z 1870 roku był zaznaczony most przez zatokę jeziora i przebieg drogi dojazdowej.

== Bibliografia ==
[http://jezioro.com.pl/jeziora/jezioro.html?id=193 jezioro.com.pl] [10.07.2014]<br/>
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Jezioro_Pluszne_Wielkie pl.wikipedia.org] [10.07.2014]<br/>
''Raport o stanie środowiska w województwie warmińsko-mazurskim w 2002 roku'', praca zbiorowa pod redakcją Sławomira Różańskiego (2003).<br/>
[http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#1108/pl/i/jezioro_pluszne_wielkie ciekawemazury.pl] [10.07.2014]<br/>

[[Kategoria: Jeziora]][[Kategoria:Przyroda]] [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: Stawiguda (gmina wiejska)]]