Tekst źródłowy strony Parafia pw. św. Marcina w Ełdytach Wielkich

{{Parafia infobox
 |nazwa                   = Parafia pw. św. Marcina w Ełdytach Wielkich
 |grafika                 = ełdytyy.jpg|thumb|centre|240px
 |podpis grafiki          = Fot. @nia. źródło: [http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/4150,eldyty-wielkie-kosciol-sw--marcina-%28xiv-xv-w-%29.html polskaniezwykla.pl]
 |siedziba                = Ełdyty Wielkie
 |adres                   = Ełdyty Wielkie 8, 11-135 Lubomino
 |data powołania          = XIII w.
 |data zamknięcia         = 
 |wyznanie                = katolickie
 |kościół                 = Kościół rzymskokatolicki
 |1. jednostka typ        = Archidiecezja
 |1. jednostka nazwa      = warmińska
 |2. jednostka typ        = Dekanat
 |2. jednostka nazwa      = Świątki
 |obiekt sakralny funkcja = 
 |obiekt sakralny         = Kościół pw. św. Marcina w Ełdytach Wielkich
 |dzień wspomnienia       = 11 listopad
 |www                     = 
}}
'''Parafia pw. św. Marcina w Ełdytach Wielkich ''' – parafia rzymskokatolicka usytuowana w archidiecezji warmińskiej, w dekanacie [[Świątki]]. Proboszczem parafii jest ks. mgr [[Grzegorz Kurnatowski]].
<br/><br/>
==Dzieje miejscowości==
Akt lokacyjny wsi [[Ełdyty Wielkie|Ełdyty]] jest datowany na 1289 r. Lokacji dokonał [[Henryk Fleming]] piastujący wówczas godność biskupa na [[Warmii]]. Ełdyty na początku swego istnienia stanowiły własność Kondrada Wendepfaffea. 

==Historia parafii==
Parafia w Ełdytach uchodzi za najstarszą wiejską parafię, jaką utworzono na obszarze Warmii. Powstała w wieku XIII w. Już przy lokacji wsi zaznaczono, że na tym terenie ma powstać parafia. Nadano jej patronat św. Marcina. Należy zaznaczyć, iż parafia w Ełdytach jako nieliczna na Warmii posiadała prywatny patronat. O pierwszym duchownym pełniącym funkcję proboszcza dowiadujemy się z dokumentacji datowanej na rok 1345. Do 1525 r. wiejska parafia w Ełdytach wchodziła w skład archiprezbiteratu [[Orneta|orneckiego]].

Parafia w Ełdytach prowadziła własną szkołę parafialną. Takie informacje pochodzą z dokumentacji, którą wytworzono w konsekwencji prowadzonych na tym terenie wizytacji, tj. z 1583 r. i późniejsze.

==Kościół parafialny==
[[lkwim: Kościół św. Marcina w Ełdytach Wielkich|Kościół pw. św. Marcina]] jest siedzibą tamtejszej parafii. Świątynię wybudowano w przeciągu dekady, zaczynając od 1310 r. Materiałem budowlanym, który posłużył całkowicie przy pracach nad powstaniem kościoła, był kamień polny. Jednakże przy rozbudowie obiektu, która nastąpiła w wieku XIX, posłużono się także cegłą.

Świątynię wybudowano w stylu neogotyckim, choć gdzieniegdzie pojawiają się motywy charakterystyczne dla stylu barokowego. W części prezbiterium zastosowano sklepienie krzyżowo-żebrowe. Kościół znajdował się w niemal doskonałym stanie aż do końca II wojny światowej. W roku 1945 świątynia doznała pewnych zniszczeń za sprawą żołnierzy Armii Czerwonej, którzy uszkodzili wieżę kościelną, strzelając do snajpera, który się tam ukrył. Jednakże żołnierze nie spowodowali innych szkód, ponieważ kościół był wyposażony w mocne stalowe drzwi, po części wykonane z drewna.

==Kler parafialny==
*proboszcz: ks. mgr [[Grzegorz Kurnatowski]]
==Ciekawostki==
W 1747 r. jedną z wieśniaczek pochodzącą z Ełdyt oskarżono o ''czarostwo'' i skazano na śmierć przez spalenie. Kobieta ta nazywała się [[Dorota Zegger]]. Jednakże dzięki przychylności ówczesnego właściciela Theodora von Hatten, otrzymała akt łaski, dzięki czemu przed spaleniem ścięto jej głowę, co znacznie skróciło jej męki.

==Bibliografia==
[http://archwarmia.pl/parafie/parafie/eldyty-wielkie-parafia-swietego-marcina/ Archidiecezja warmińska: Ełdyty Wielkie][12.08.2014] <br/>
[http://zabytki.ocalicodzapomnienia.eu/zabytek-2-9-1-1390.html zabytki.ocalicodzapomnienia.eu, Zabytkowy kościół św. Marcina w Ełdytach Wielkich][12.08.2014] <br/>
[http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/4150,eldyty-wielkie-kosciol-sw--marcina-%28xiv-xv-w-%29.html polskaniezwykla.pl][12.08.2014] <br/>
[http://www.deon.pl/parafie-koscioly/parafia-kosciol,4108,sw-marcina,eldyty-wielkie.html deon.pl][12.08.2014] <br/>
[[Kategoria: Kościół]][[Kategoria: Kościół rzymskokatolicki]] [[Kategoria: Archidiecezja warmińska]] [[Kategoria: Dekanat Świątki]]