Tekst źródłowy strony Zbór mennonicki w Jeziorze

{{Mała architektura2 sakralna infobox
<!-- w trakcie opracowania -->
 |nazwa        = Wielka architektura sakralna
 |typ obiektu  = zbór mennonicki <!-- Parametr obowiązkowy   -->
 |datacja      = 1865
 |powiat       = elbląski
 |gmina        = Markusy
 |miejscowość  = Jezioro
}} <br/>
''' Zbór mennonicki w Jeziorze''' 
<br/>
== Położenie ==
[[Plik:je3.jpg|left|thumb|300px|Zbór mennonicki w Jeziorze. © Stanisław Kuprjaniuk]]
[[Jezioro]] (niem. Thiensdorf)- wieś na [[Żuławy Elbląskie|Żuławach Elbląskich]]. Wieś na dnie dawnego jeziora. 
<br/>
== Opis ==
[[Plik:je4.jpg|right|thumb|400px|Zbór mennonicki w Jeziorze. © Stanisław Kuprjaniuk]]
Nie tak dawno, bo jeszcze w XIII wieku tereny dzisiejszych wsi Jezioro, [[Żurawiec]], [[Węgle-Żukowo]] były dnem jeziora [[Jezioro Druzno|Druzno]] zajmującego wówczas dziesięciokrotnie większą powierzchnię niż obecnie. Pod koniec XVI wieku (dokładnie w 1580 roku) przybyli tu [[holenderscy mennonici]], którzy musieli opuścić ojczyznę w wyniku nasilenia prześladowań religijnych. Przybywszy na [[Żuławy Wiślane]], jakże podobne do ich ojczyzny, zaczęli rozbudowywać i modernizować istniejący tu system przeciwpowodziowy, powiększając wały, wznosząc nowe, budując tamy, kopiąc kanały i rowy. Osiedlali się w opuszczonych wsiach, a także zakładali nowe. Tak też założyli wieś nad [[reka Tyna|rzeką Tyną]] - Thiensdorf. 
[[Plik:je2.jpg|left|thumb|300px|Wnętrze zboru mennonickiego w Jeziorze. © Stanisław Kuprjaniuk]]
Do końca II wojny światowej wieś nosiła taką nazwę. Później zmieniono ją na Jezioro. Jedynym czego mennonitom budować w nowej ojczyźnie nie było wolno były świątynie. Na modlitwy spotykali się więc w domach oraz w szkole. Zmarłych natomiast chowali na cmentarzu katolicko-ewangelickim, dzięki klauzuli zawartej w pierwszym przywileju osadniczym dla Thiensdorf potwierdzonym w 1638 roku przez króla Władysława IV. Dopiero od XVIII wieku zaczęto udzielać mennonitom pozwoleń na budowę świątyń. Pierwsze domy modlitwy budowane z drewna i kryte strzechą lub gontem przypominały z zewnątrz raczej budynki gospodarcze niż miejsca kultu (np. [[Niedźwiedzica]]). Na początku XIX wieku zaczęto wznosić murowane świątynie. Dom modlitwy w Jeziorze zbudowano w 1865 roku. Jest to murowana z cegły budowla neogotycka osadzona na kamiennym fundamencie, przykryta dwuspadowym dachem. Naroża są zwieńczone czterema małymi wieżyczkami. Na uwagę zasługują ostrołukowe okna z zachowanymi maswerkami ze sztucznego kamienia. W pierwszych latach powojennych obiekt ten służył jako kaplica dla katolików, następnie krótko jako sklep, zaś później przez wiele lat był magazynem nawozów PGR-u. Obecnie budowla jest obiektem pustym w środku, a należałoby pomyśleć o innym jego zagospodarowaniu. 

<br/>
== Ciekawostki ==
Zbór mennonicki w Jeziorze jest sprzężony z usytuowanym za nim [[cmentarz mennonicki w Jeziorze|cmentarzem mennonickim]]. Miejsce jest idealnym na odtworzenie miejsca pamiątkowego kultury mennonickiej na Żuławach Wiślanych.
<br/>
== Bibliografia ==

<br/>
[[Kategoria: Turystyka]][[Kategoria: Architektura]][[Kategoria: Zabytki]]
<br/>