Tekst źródłowy strony Cerkiew pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Korszach

[[Plik:cerkiew_korsze_1.jpg|thumb|right|290px|Fot. Mieczysław Kalski]]
[[Plik:cerkiew_korsze_2.jpg|thumb|right|290px|Fot. Mieczysław Kalski]]
[[Plik:cerkiew_korsze_3.jpg|thumb|right|290px|Fot. Mieczysław Kalski
]]
''' Cerkiew pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Korszach ''' – zabytek architektury sakralnej wzniesiony na początku XX wieku. 
<br/><br/>
==Położenie==
Cerkiew znajduje się w [[Powiat kętrzyński |powiecie kętrzyńskim]],  w centrum miasta [[Korsze]], przy ul. Adama Mickiewicza 31/33.

==Historia==
Plany budowy tego kościoła sięgają początków XX wieku. Wtedy to wspólnota ewangelicka podjęła starania o wybudowanie w Korszach samodzielnej świątyni (wcześniej miejscowość należała do parafii w [[Sątoczno |Sątocznie]]). Zbiegło się to w czasie z dwusetną rocznicą koronacji Fryderyka I na króla pruskiego (1701 r.). Z tej okazji cesarzowa Augusta Wiktoria (żona cesarza Niemiec i króla Prus) założyła w [[Królewiec|Królewcu]] fundację jubileuszową na budowę 10 ewangelickich kościołów, które miały nosić miano Kościołów Jubileuszowych. Z prywatnego konta rodzina cesarska wniosła fundusz początkowy; do tego dochodziły ofiary przysyłane z prowincji. Dzięki wstawiennictwu dziedzica z Sątoczna i [[Prosna|Prosny]] hrabiego Richarda zu Eulenburg oraz staraniom księdza Neumanna z Sątoczna, Korsze jako pierwsze otrzymały 20 tys. marek z tych funduszy na budowę kościoła. 

Prace rozpoczęto w 1903 r. według planów i pod nadzorem architekta Justusa Wilimcziga z Berlina. W niedzielę 17 lipca 1904 r. świątynia została poświęcona. Samodzielną parafię utworzono tutaj z dniem l marca 1926 r. Trzy lata później rozpoczęto budowę plebanii. Poświęcenie gotowego budynku, stojącego do dzisiaj, nastąpiło 13 lipca 1930 r.

W 1944 r. na żądanie władz w [[Królewiec|Królewcu]] wszystkie wartościowe przedmioty znajdujące się w kościele i ważne dokumenty zostały zapakowane do skrzyń i wywiezione. Ostatnie nabożeństwo odbyło się tutaj 21 stycznia 1945 r. Po dotarciu do miasta wojsk radzieckich ewangelicki kościół jubileuszowy został zamieniony na magazyn, a później na oborę dla owiec. Następnie przez prawie 20 lat stał opuszczony i dewastowany, aż w listopadzie 1966 r. przejęli go wyznawcy kościoła prawosławnego. 

W 1968 r. erygowano tutaj [[Parafia prawosławna pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Korszach  |prawosławną parafię pod wezwaniem św. Piotra i Pawła]]. Z tego okresu pochodzi nowa górna część wieży, której sterczynowe szczyty zastąpiono schodkowymi. 

==Opis==
Jest to świątynia wzniesiona w stylu neogotyckim, na planie prostokąta, orientowana. Zbudowano ją z klinkierowej cegły na cokole z ciosów granitowych. Nawa z kwadratowym prezbiterium posiada dostawione z obu stron aneksy: od północy zakrystię, a od południa kruchtę. Ściany wzdłużne posiadają symetrycznie rozmieszczone uskokowe szkarpy, pomiędzy którymi są podwójne okna z rozetą na górze, ujęte w płytkiej blendzie. Ściana wschodnia przy prezbiterium posiada potrójne okno na osi i zwieńczona została szczytem dekorowanym blendami i ceramicznym fryzem, podobnie jak pozostałe szczyty w kruchcie i zakrystii, których ściany boczne zamknięte są dekoracyjnymi gzymsami w kształcie arkadek. Wieża o wysokości 25 m posiada wejście ujęte w profilowanej wimperdze. W jej polu widnieje zatarty napis: ''Christus ist unser Friede'' (Chrystus jest naszym pokojem). Po prawej stronie drzwi wejściowych do kościoła znajduje się płyta, na której widniała do I945 r., następująca inskrypcja: 

''Podczas panowania cesarza Wilhelma II i pod protektoratem cesarzowej Augusty Wiktorii wybudowano na pamiątkę dwusetnej rocznicy powstania Królestwa Pruskiego, dzięki dobrowolnym składkom ze wszystkich części prowincji. 1701-1901.'' 

Z pierwotnego wystroju kościoła zachował się jedynie portret pary cesarskiej. Obecnie wewnątrz znajduje się ikonostas.
==Zobacz też==
''Korsze: cerkiew prawosławna św.św. Piotra i Pawła'', oprac. Igor Hrywna, materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://korsze.wm.pl/7230,Korsze-cerkiew-prawoslawna-swsw-Piotra-i-Pawla.html#axzz3OJrYIv00 korsze.wm.pl] [07.01.2015 r.]<br/>
''Powojenne dzieje kościoła'', oprac. Ewa Kijanka, materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://www.korsze.com/Parafia%20prawolawna/parafia%20prawos-%20jub%20swiecen.htm korsze.com] [07.01.2015 r.]<br/>
==Bibliografia==
Korowaj, Tadeusz: ''Dzieje miasta i gminy Korsze : przewodnik historyczny''. Kętrzyn 2007, Tadeusz Korowaj, s. 28-31.
<br/>


[[Kategoria: Turystyka]]
[[Kategoria: Kościoły i kaplice]]
[[Kategoria: Powiat kętrzyński]] 
[[Kategoria: Korsze (gmina miejsko-wiejska)]]
[[Kategoria: 1801-1918]]