Tekst źródłowy strony Kaplice jerozolimskie

'''Kaplice jerozolimskie''' – kaplice jerozolimskie na [[Warmia|Warmii]].
<br/><br/>
[[Plik:Ol13.jpg|thumb|right|290px|Kaplica jerozolimska w Olsztynie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk]]
[[Plik:Or3.jpg|thumb|right|290px|Kaplica jerozolimska w Ornecie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk]]
[[Plik:Li4.jpg|thumb|right|290px|Kaplica w Lidzbarku Warmińskim. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
]]
== Położenie ==
Jedyne, zachowane na Warmii kaplice jerozolimskie znajdują się w [[Olsztyn|Olsztynie]] i [[Orneta|Ornecie]]. 
<br/>
== Opis ==
Inicjatorem wznoszenia kaplic jerozolimskich w [[Prusy|Prusach]] stał się [[zakon krzyżacki]], który w ten sposób symbolicznie wypełniał śluby czcicieli [[Ziemia Święta|Ziemi Świętej]]. Ze względu na kompozycję i wyposażenie, kaplice jerozolimskie przypominały [[kościół Grobu Pańskiego w Jerozolimie]]. Poprzez swoje umiejscowienie na wzgórzach poza miastem, w odległości jednej miary jerozolimskiej od bramy miasta, odwoływały się one do miejsca Męki Pańskiej. Cechę charakterystyczną wszystkich kaplic stanowiło wyposażenie wnętrza, sprowadzone do wyobrażenia [[grupy Ukrzyżowania]] lub grupy pasyjnej, które zachowały się wiernie w dwóch istniejących [[Kaplice|kaplicach]] na [[Warmia|Warmii]] w Olsztynie i Ornecie. 

Inne kaplice jerozolimskie na Warmii znajdowały się jeszcze w [[Lidzbark Warmiński|Lidzbarku Warmińskim]] i [[Bisztynek|Bisztynku]]. Kaplica jerozolimska w Lidzbarku Warmińskim znajdowała się daleko poza miastem, była usytuowana na rozwidleniu dróg do [[Babiak|Babiaka]] i [[Łaniewo|Łaniewa]]. Obecnie jej funkcję przejęła inna kaplica z 1872 r., zbudowana bliżej miasta. Źródła wskazują także na obecność kaplicy jerozolimskiej z grupą Ukrzyżowania, w Bisztynku. Znajdowała się ona niegdyś na krawędzi wzgórza przy drodze do [[Reszel|Reszla]], w miejscu dzisiejszego kościoła cmentarnego św. Michała. 

Kaplice jerozolimskie odwiedzane były przez pielgrzymów, często w ramach tzw. „[[łosiery|łosier]]”, zdążających do miejsc odpustowych.   
== Bibliografia ==
Heide Jerzy Wojciech, ''Archiwum dawne i nowe lidzbarskiego kościoła. Wydał krytycznie C.P. Woelky. Przełożył bp Julian Wojtkowski'', Olsztyn 2006.<br/>
Kopiczko Andrzej, ''Ustrój i organizacja diecezji warmińskiej w latach 1525-1772'', Olsztyn 1993.<br/>
Kopiczko Andrzej, ''Sanktuaria pasyjne na Warmii. Zarys problematyki'', [w:] ''Kult Męki Pańskiej. Historia i teraźniejszość'', red. D. Wojtyska, Olsztyn 2001,<br/>
Kopiczko Andrzej, ''Historia parafii rzymskokatolickiej do końca XVIII wieku'', [w:] ''Historia Lidzbarka Warmińskiego'', t. 1, red. K. Mikulski i E. Borodij, Lidzbark Warmiński 2008.<br/>
Kuprjaniuk Stanisław, ''Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek'', w druku.<br/>
Matern Georg, ''Jerusalem und Labyrinthe in Preussen'', „Zeitschrift für die Geschichte und Alterumskunde Ermlands”, Bd. 16, 1907.<br/>
Wolf Gustav, ''Führer durch Heilsberg in Ostpreussen'', 1918.
<br/>
== Linki zewnętrzne ==
[http://kapliczkiwarmii.republika.pl/ Kapliczki Warmii] [20.12.2013]
<br/>
[[Kategoria:Kościoły i kaplice]]
[[Kategoria:Turystyka]] [[Kategoria: Budownictwo ludowe]][[Kategoria: Zabytki]][[Kategoria: Orneta (gmina miejsko-wiejska)]][[Kategoria: Olsztyn]][[Kategoria: powiat lidzbarski]]
<br/>