Tekst źródłowy strony Wieża dzwonna katedry we Fromborku

{{Mała architektura2 sakralna infobox
<!-- w trakcie opracowania -->
 |nazwa        = Wieża dzwonna katedry we Fromborku
 |typ obiektu  = wieża <!-- Parametr obowiązkowy   -->
 |datacja      = 1685
 |powiat       = braniewski
 |gmina        = Frombork
 |miejscowość  = Frombork
}} <br/>
''' Wieża dzwonna katedry we Fromborku''' – wieża dzwonna [[lkwim:Bazylika Archikatedralna pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja we Fromborku|katedry warmińskiej]] znajduje się w południowo-zachodnim narożu [[Wzgórze Katedralne we Fromborku|Wzgórza Katedralnego we Fromborku]].
<br/><br/>
[[Plik:fr17.jpg|thumb|right|290px|Wieża dzwonna we mgle. Fot. Stanisław Kuprjaniuk]]
[[Plik:fr12.jpg|thumb|right|290px|Wieża dzwonna - widok od południa. Fot. Stanisław Kuprjaniuk]]
[[Plik:fr9.jpg|thumb|right|290px|Wieża dzwonna. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
]]
== Opis ==
Widoczna ze wszystkich stron wieża dzwonna katedry we [[Frombork|Fromborku]] stanowi swoisty azymut dla wszystkich zmierzających do Fromborka droga wodną i lądową. Dzwonnica katedry we Fromborku jest jednym z elementów wchodzących w skład zabudowań Wzgórza Katedralnego. Jej lokalizacja jest nietypowa, bo nie jest złączona integralnie z katedrą, ale na wzór włoski została ona wzniesiona w pewnym oddaleniu. Budowla jest usytuowana w południowo-zachodnim narożu systemu fortyfikacyjnego i składa się z gotyckiej podstawy ośmiobocznej wieży artyleryjskiej ([[oktogon|oktogonu]]), o niepowtarzalnie grubych murach (6,5 do 7,5 m) i przebudowanej w stylu barokowym w 1685 roku dzwonnicy. Przebudowę zlecił biskup warmiński [[Michał Radziejowski |Michał Stefan Radziejowski]], od którego wieżę nazywa się także wieżą Radziejowskiego. Ten zniszczony i wypalony zimą 1945 roku obiekt odbudowano dopiero w latach 1972-1973. Budowla zyskała wysmuklony hełm, taras widokowy i nową aranżację wnętrza. W przyziemiu mieści się muzealne [[planetarium]] wyposażone w aparaturę Zeissa, która wyświetla na kopule o średnicy 8 m obrazy nieba widzianego z dowolnego miejsca na Ziemi, z wybranych lat, każdej pory dnia i roku. Kręte schody, w sumie 227 stopni, prowadzą na taras widokowy, z którego można podziwiać rozległą panoramę okolic Fromborka. Po drodze na wyższe kondygnacje mija się zawieszone [[wahadło Foucaulta]] - przyrząd do obserwacji ruchu wirowego Ziemi oraz prezentowane w sezonie letnim wystawy sztuki współczesnej. Z wysokości 55 m n.p.m spostrzegawcze oko dostrzeże czytelny rysunek murów założenia katedralnego wraz z jego budynkami, części miejskie, a w dalszej perspektywie zróżnicowany, interesujący krajobraz: depresję [[Wybrzeże Staropruskie|Wybrzeża Staropruskiego]], wody [[Zalew Wiślany|Zalewu Wiślanego]], [[Mierzeja Wiślana|Mierzeję Wiślaną]], rosyjską [[Piława|Piławę]], [[Nizina Warmińska|Nizinę Warmińską]] z [[Braniewo|Braniewem]] i [[Wzniesienia Elbląskie]]. 
<br/>

== Ciekawostki ==
Na wieżę prowadzi wygodna klatka schodowa, która składa się z 227 stopni. Każdy stopień to około 13,5 cm. 

Czarny kolor murów wieży od wewnątrz informuje o pożarze, jaki miał miejsce zimą 1945 roku. Wtedy cała paląca się konstrukcja drewniana zawaliła się do środka.  

Na narożnikach wieży są umieszczone zegary słoneczne. Wskazane jest odnowienie tych elementów.
<br>

== Hasła powiązane ==
*[[lkwim:Bazylika Archikatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja we Fromborku| Bazylika Archikatedralna we Fromborku]]
*[[lkwim:Kościół pw. św. Mikołaja we Fromborku|Kościół pw. św. Mikołaja we Fromborku]]
*[[lkwim:Kaplica pw. Zbawiciela w Bazylice Archikatedralnej we Fromborku|Kaplica pw. Zbawiciela w Bazylice Archikatedralnej we Fromborku]]
*[[lkwim:Kaplica pw. św. Anny we Fromborku|Kaplica pw. św. Anny we Fromborku]]
*[[lkwim:Kaplica pw. św. Jerzego w Bazylice Archikatedralnej we Fromborku|Kaplica pw. św. Jerzego w Bazylice Archikatedralnej we Fromborku]]
*[[Kaplica pw. św. Jerzego we Fromborku]]
*[[lkwim:Szpital pw. Św. Ducha we Fromborku|Szpital pw. Św. Ducha we Fromborku]]
*[[Zespół kurii kanonicznych we Fromborku]]
*[[Wieża Mikołaja Kopernika we Fromborku]]
*[[Grota we Fromborku]]
*[[lkwim:Skarbiec_Fromborski|Skarbiec Fromborski]]

== Bibliografia ==
Chorostian Bogusława, ''Frombork i okolice'', 1990.<br>
Kuprjaniuk Stanisław, ''Frombork'', Olsztyn 2011.<br>
Kurowski Edmund, ''Dzieje Fromborka'', Frombork 2000.<br>
Piaskowski Tadeusz, Szkop Henryk, ''Zabytki Fromborka'', Frombork 2003.<br>
[http://www.frombork.republika.pl frombork.republika.pl] [22.10.2014]<br>
[http://www.frombork.art.pl frombork.art.pl] [[22.10.2014]
<br/>

[[Kategoria: Powiat braniewski]] 
[[Kategoria: Frombork (gmina miejsko-wiejska)]]
[[Kategoria: Inne obiekty architektury]]
[[Kategoria: 1601-1700]]