Kucbork

Kucbork
Pole-obowiązkowe Pole-obowiązkowe
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	szczycieński
Gmina	Wielbark
Liczba ludności (2010)	277
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	12-160
Tablice rejestracyjne	NSZ
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Kucbork
Położenie na mapie Polski Kucbork
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Kucbork (niem. Kutzburg, Kottenberg) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Wielbark.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Charakterystyka fizjograficzna

Wieś położona jest w południowej części Pojezierza Mazurskiego. Ze względu na przynależność terytorialną do gminy Wielbark, usytuowana jest na pograniczu kurpiowsko-mazurskim. Kucbork leży nad strumykiem Sawica, 4 km na północ od Wielbarka.

Dzieje miejscowości

Kuźnia hutnicza istniała tutaj już w 1360 roku (przetrwała do początku XIX wieku!). Wieś powstała w 1408 roku, nadana pięciu bartnikom – pod koniec XV wieku liczba bartników, zachęconych korzystnymi warunkami osiedlenia, jeszcze wzrosła. Przy kuźnicy powstał natomiast niewielki majątek należący do mistrzów hutniczych. W drugiej połowie XVI wieku wieś obejmowała zaledwie 6 łanów, lecz później w ramach osadnictwa szkatułowego jej areał znacznie się powiększył. W połowie XIX wieku wieś liczyła 110 łanów, choć większość zajmowały pastwiska, łąki i lasy. Podczas I wojny światowej Kucbork został częściowo spalony; później odbudowana ze zniszczeń.

Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych 1782 – 38 gospodarstw 1818 – 312 osób, 51 gospodarstw 1939 – 462 osoby

Zabytki:

• Kilka przykładów drewnianego budownictwa z końca XIX wieku i początków XX wieku
• Budynek dawnej gospody i zajazdu, murowany, z ostatniej ćwierci XIX wieku
• Dawny cmentarz ewangelicki
• Stosunkowo dobrze zachowana mogiła zbiorowa żołnierzy armii rosyjskiej z I wojny światowej (dwóch lub czterech żołnierzy); otoczona krawężnikiem z kostki granitowej, pulpitowa tabliczka z nieczytelnym napisem.

Turystyka

Rowerowy zielony szlak turystyczny: Kucbork – Zielone Góry – Sasek Wielki – Wesołowo – Róklas

Bibliografia:

1. Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. 1-2, Olsztyn 2011.

Knercer Wiktor, Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim, Warszawa 1995.

1. Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
2. Letkiewicz Arkadiusz, Z dziejów gminy Wielbark, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, s. 44-47.
3. Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
4. Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
5. Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 25.08.2013]
6. Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/ortelsburg.html [data dostępu: 25.08.2013]

Przypisy

Zobacz też

Emes (dyskusja) 12:05, 21 wrz 2013 (CEST)Emes (dyskusja) 12:04, 21 wrz 2013 (CEST)