Łajs (gmina Purda): Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
m (Jarekc przeniósł stronę Łajs (gm. Purda) na Łajs (gmina Purda), bez pozostawienia przekierowania pod starym tytułem)
 
(Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 5: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        =     
 
  |dopełniacz wsi        =     
  |zdjęcie              = Łajs - między jeziorami Kośno i Łajskim.jpg
+
  |zdjęcie              =  
  |opis zdjęcia          = Łajs - między jeziorami Kośno i Łajskim 
+
  |opis zdjęcia          =  
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 28: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}<br/>
+
}}
''' Łajs ''' (niem. ''Layss'') – [[wieś niesołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Purda (gmina wiejska)|gminie Purda]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]].
+
''' Łajs ''' (niem. ''Layss'') – wieś niesołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]], w [[Purda (gmina wiejska)|gminie Purda]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
  
 
Miejscowość w 2010 roku liczyła 31 mieszkańców.  
 
Miejscowość w 2010 roku liczyła 31 mieszkańców.  
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
{{Galeria|Nazwa=Łajsy|wielkość=290|pozycja=right
 
File:Łajs zimą.jpg|Łajs zimą
 
}}
 
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
 
Wieś położona jest na [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierzu Olsztyńskim]], między jeziorami [[Jezioro Łajskie|Łajskim]] a [[Jezioro Kośno|Kośno]], 5 km na południowy wschód od [[Nowa Wieś|Nowej Wsi]].
 
Wieś położona jest na [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierzu Olsztyńskim]], między jeziorami [[Jezioro Łajskie|Łajskim]] a [[Jezioro Kośno|Kośno]], 5 km na południowy wschód od [[Nowa Wieś|Nowej Wsi]].
 
<br/>
 
<br/>
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Tradycja łączy wieś z [[Prusy Książęce|Prusami Książęcymi]] jako miejscowość o typowo mazurskim charakterze, położoną tuż przy granicy z [[Warmia|Warmią]]. Została założona przez zarząd lasów królewskich na podstawie dokumentu wystawionego w 1708 roku na nazwisko sołtysa Macieja Urbańskiego. Proces zasiedlania przebiegał powoli; w 1765 roku we wsi mieszkał tylko sołtys, karczmarz i jeden chłop. W 1785 roku obszar wsi powiększono; składała się wówczas z 10 chałup. W tym czasie w miejscowości miał funkcjonować młyn. W wyniku procesu scalania  gruntów, na północ od wsi powstały 4 gospodarstwa chłopskie. Obręb zwartej zabudowy wsi był zamieszkany w 1928 roku przez 234 osoby. W 1905 roku we wsi uruchomiono szkołę, a w 1939 roku przedszkole. W XIX stuleciu założona natomiast cmentarz ewangelicki.
+
Jest to miejscowość o typowo mazurskim charakterze, położona tuż przy granicy z [[Warmia|Warmią]]. Tradycja łączy wieś z [[Prusy Książęce|Prusami Książęcymi]]. Wieś została założona przez zarząd lasów królewskich na podstawie dokumentu wystawionego w 1708 roku na nazwisko sołtysa Macieja Urbańskiego. Proces zasiedlania przebiegał powoli; w 1765 roku we wsi mieszkał tylko sołtys, karczmarz i jeden chłop. W 1785 roku obszar wsi powiększono; składała się ona wówczas z 10 chałup. W tym czasie w miejscowości miał funkcjonować młyn. W wyniku procesu scalania  gruntów na północ od wsi powstały 4 gospodarstwa chłopskie. W 1928 roku obręb zwartej zabudowy wsi był zamieszkany przez 234 osoby. W 1905 roku we wsi uruchomiono szkołę, a w 1939 roku przedszkole. W XIX stuleciu założono cmentarz ewangelicki.
  
 
Obecnie Łajs ma charakter wsi letniskowej. Znajdują się tu gospodarstwa agroturystyczne i pensjonat.
 
Obecnie Łajs ma charakter wsi letniskowej. Znajdują się tu gospodarstwa agroturystyczne i pensjonat.
Linia 46: Linia 43:
 
W 2004 roku dla celów turystycznych urządzono w miejscowości symboliczne przejście graniczne między Warmią i Mazurami.
 
W 2004 roku dla celów turystycznych urządzono w miejscowości symboliczne przejście graniczne między Warmią i Mazurami.
 
<br/>
 
<br/>
 +
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
*Budynek dawnej szkoły
+
*budynek dawnej szkoły
*Tradycyjne drewniane chałupy
+
*tradycyjne drewniane chałupy
*Cmentarz ewangelicki założony w XIX wieku; odrestaurowany i ogrodzony
+
*cmentarz ewangelicki założony w XIX wieku; odrestaurowany i ogrodzony
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 
''Przewodnik turystyczny po gminie Purda'', Purda 2013.<br/>
 
''Przewodnik turystyczny po gminie Purda'', Purda 2013.<br/>
 
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/>
 
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/>
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013]<br/>
+
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013]<br/>
[http://www.purda.pl/soectwa/nowa-wie.html| Gmina Purda] [12.11.2013]<br/>
+
[http://www.purda.pl/soectwa/nowa-wie.html purda.pl] [12.11.2013]<br/>
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/allenstein.html| Verwaltungsgeschichte] [12.11.2013]<br/>
+
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/allenstein.html verwaltungsgeschichte.de] [12.11.2013]<br/>
  
 
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: Purda (gmina wiejska)]]
 
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: Purda (gmina wiejska)]]
 +
[[Kategoria: 1701-1800]]

Aktualna wersja na dzień 10:01, 24 sty 2015

Łajs

Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat olsztyński
Gmina Purda
Liczba ludności (2010) 31
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Łajs
Łajs
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Łajs
Łajs
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Łajs (niem. Layss) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Purda. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.

Miejscowość w 2010 roku liczyła 31 mieszkańców.

Położenie

Wieś położona jest na Pojezierzu Olsztyńskim, między jeziorami Łajskim a Kośno, 5 km na południowy wschód od Nowej Wsi.

Dzieje miejscowości

Jest to miejscowość o typowo mazurskim charakterze, położona tuż przy granicy z Warmią. Tradycja łączy wieś z Prusami Książęcymi. Wieś została założona przez zarząd lasów królewskich na podstawie dokumentu wystawionego w 1708 roku na nazwisko sołtysa Macieja Urbańskiego. Proces zasiedlania przebiegał powoli; w 1765 roku we wsi mieszkał tylko sołtys, karczmarz i jeden chłop. W 1785 roku obszar wsi powiększono; składała się ona wówczas z 10 chałup. W tym czasie w miejscowości miał funkcjonować młyn. W wyniku procesu scalania gruntów na północ od wsi powstały 4 gospodarstwa chłopskie. W 1928 roku obręb zwartej zabudowy wsi był zamieszkany przez 234 osoby. W 1905 roku we wsi uruchomiono szkołę, a w 1939 roku przedszkole. W XIX stuleciu założono cmentarz ewangelicki.

Obecnie Łajs ma charakter wsi letniskowej. Znajdują się tu gospodarstwa agroturystyczne i pensjonat.

W 2004 roku dla celów turystycznych urządzono w miejscowości symboliczne przejście graniczne między Warmią i Mazurami.

Zabytki

  • budynek dawnej szkoły
  • tradycyjne drewniane chałupy
  • cmentarz ewangelicki założony w XIX wieku; odrestaurowany i ogrodzony

Bibliografia

Przewodnik turystyczny po gminie Purda, Purda 2013.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
purda.pl [12.11.2013]
verwaltungsgeschichte.de [12.11.2013]