Widlicz spłaszczony: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Roślina infobox | {{Roślina infobox | ||
|Nazwa rośliny = Widlicz spłaszczony | |Nazwa rośliny = Widlicz spłaszczony | ||
| − | |Nazwa łacińska = Diphasiastrum complanatum | + | |Nazwa łacińska = Diphasiastrum complanatum |
| − | | | + | |L = (L.) Holub |
| − | <br/> | + | |Pusta linia = <br/> |
| − | |grafika = | + | |grafika = keltal.jpg |
| − | |podpis grafiki = | + | |podpis grafiki = Widlicz spłaszczony. Źródło: [http://fi.wikipedia.org/wiki/Keltalieko] |
|Systematyka = Systematyka | |Systematyka = Systematyka | ||
|Domena = eukarionty | |Domena = eukarionty | ||
| Linia 11: | Linia 11: | ||
|Podkrólestwo = rośliny naczyniowe | |Podkrólestwo = rośliny naczyniowe | ||
|Gromada = widłaki | |Gromada = widłaki | ||
| − | |Klasa =widłaki jednakozarodnikowe | + | |Klasa = widłaki jednakozarodnikowe |
| − | |Rząd =widłakowce | + | |Rząd = widłakowce |
|Rodzina = widłakowate | |Rodzina = widłakowate | ||
| − | |Rodzaj = | + | |Rodzaj = widlicz |
| − | |Gatunek = | + | |Gatunek = widlicz spłaszczony |
|Synonimy = widłak spłaszczony, zeglej spłaszczony | |Synonimy = widłak spłaszczony, zeglej spłaszczony | ||
| − | |Lista synonimów = Lycopodium complanatum L., Diphasium complanatum Rothm. | + | |Lista synonimów = ''Lycopodium complanatum'' L., ''Diphasium complanatum'' Rothm. }} |
| − | }} | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | ''' Widlicz spłaszczony ''' ('' | + | '''Widlicz spłaszczony''' (''Diphasiastrum complanatum'' (L.) Holub.) – gatunek rośliny należący do rodziny widłakowatych (''Lycopodiaceae''), rzędu widłakowców (''Lycopodiales''). |
=== Morfologia === | === Morfologia === | ||
| − | Widlicz spłaszczony jest rośliną wieloletnią wykształcającą pęd płożący | + | Widlicz spłaszczony jest rośliną wieloletnią wykształcającą pęd płożący się nad ziemią lub płytko pod ziemią, o długości ok. 1 m. Wyrastają z niego dychotomicznie, wielokrotnie rozwidlone pędy nadziemne osiągające wysokość do 40 cm. Odcinki końcowe pędów wachlarzowato rozpostarte, o grzbietobrzusznej symetrii. Ich grzbietowa strona ma kolor trawiastozielony, nie jest pokryta woskiem. Pędy zewnętrznie podobne do gałązek cyprysu. Liście wegetatywne drobne, lancetowate, ułożone parami nakrzyżlegle. Boczne liście wyraźnie odstające, liście na spodniej stronie pędów bardzo małe (ok. 0,2 średnicy pędu). Liście zarodnionośne zebrane w kłosy ułożone po 2-6 na długiej rozwidlonej szypułce. Liście zarodnikonośne bardzo szerokie, okrągławe, krótko zaostrzone, nagie z błoniastym brzegiem. Zarodnikuje od lipca do września. |
<br/> | <br/> | ||
| − | === Rozmieszczenie i ekologia === | + | |
| − | Widlicz spłaszczony występuje w środkowej i północnej Europie, w północnej i zachodniej Ameryce Północnej, w Małej Azji i niektórych innych rejonach Azji. W Polsce na całym terenie, ale jest rośliną rzadką, szczególnie na nizinach. Preferuje umiarkowanie zacienione bory sosnowe. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Dicrano-Pinion. | + | === Rozmieszczenie i ekologia === |
| + | Widlicz spłaszczony występuje w środkowej i północnej Europie, w północnej i zachodniej Ameryce Północnej, w Małej Azji i niektórych innych rejonach Azji. W Polsce na całym terenie kraju, ale jest rośliną rzadką, szczególnie na nizinach. Preferuje umiarkowanie zacienione bory sosnowe. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla ''Cl. Dicrano-Pinion''. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | W województwie | + | W województwie warmińsko–mazurskim gatunek został odnotowany w [[Rezerwat Jezioro Nidzkie|Rezerwacie Jezioro Nidzkie]]. |
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
=== Wartość użytkowa === | === Wartość użytkowa === | ||
Cała roślina ma własności trujące. Zawiera trujące alkaloidy: annotynę, likopodynę. | Cała roślina ma własności trujące. Zawiera trujące alkaloidy: annotynę, likopodynę. | ||
| Linia 36: | Linia 37: | ||
Gatunek rzadki, objęty w Polsce ochroną częściową. | Gatunek rzadki, objęty w Polsce ochroną częściową. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | === Ciekawostki === | + | |
| + | === Ciekawostki === | ||
Zarodniki widłaków używane były do produkcji zasypki dla niemowląt, zasypki na rany, otaczania pigułek z lekarstwem. Ze względu na ich łatwopalność, stosowano je do wywoływania efektów specjalnych w teatrach, a także do czyszczenia kominów. W lecznictwie ludowym był wykorzystywany do zwalczania wszy i innych pasożytów. Zarodników widłaków używano w odlewnictwie do wysypywania form odlewniczych dzwonów. | Zarodniki widłaków używane były do produkcji zasypki dla niemowląt, zasypki na rany, otaczania pigułek z lekarstwem. Ze względu na ich łatwopalność, stosowano je do wywoływania efektów specjalnych w teatrach, a także do czyszczenia kominów. W lecznictwie ludowym był wykorzystywany do zwalczania wszy i innych pasożytów. Zarodników widłaków używano w odlewnictwie do wysypywania form odlewniczych dzwonów. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| + | Rutkowski L., ''Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej'', Warszawa, Wyd. Naukowe PWN, 2006. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | == | + | == Zobacz też == |
| − | http://pl.wikipedia.org/wiki/ | + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Widlicz_spłaszczony] |
<br/> | <br/> | ||
| − | http://www.pnbt.com.pl/index.php?lg=&a=513 | + | [http://www.pnbt.com.pl/index.php?lg=&a=513] |
<br/> | <br/> | ||
| − | http://siedliska.gios.gov.pl/pdf/siedliska/2009-2011/wyniki_monitoringu_roslin_1413-1-1.pdf | + | [http://siedliska.gios.gov.pl/pdf/siedliska/2009-2011/wyniki_monitoringu_roslin_1413-1-1.pdf] |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Rośliny]] [[Kategoria: Rośliny Warmii i Mazur]] [[Kategoria: Rośliny chronione]] | |
Wersja z 00:04, 20 lis 2014
| Widlicz spłaszczony | |
| | |
| Diphasiastrum complanatum | |
| (L.) Holub | |
![Widlicz spłaszczony. Źródło: [1]](/index.php/Plik:Keltal.jpg) Widlicz spłaszczony. Źródło: [2] | |
| Systematyka | |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | rośliny naczyniowe |
| Gromada | widłaki |
| Klasa | widłaki jednakozarodnikowe |
| Rząd | widłakowce |
| Rodzina | widłakowate |
| Rodzaj | widlicz |
| Gatunek | widlicz spłaszczony |
| widłak spłaszczony, zeglej spłaszczony | |
| Lycopodium complanatum L., Diphasium complanatum Rothm. | |
Widlicz spłaszczony (Diphasiastrum complanatum (L.) Holub.) – gatunek rośliny należący do rodziny widłakowatych (Lycopodiaceae), rzędu widłakowców (Lycopodiales).
Spis treści
Morfologia
Widlicz spłaszczony jest rośliną wieloletnią wykształcającą pęd płożący się nad ziemią lub płytko pod ziemią, o długości ok. 1 m. Wyrastają z niego dychotomicznie, wielokrotnie rozwidlone pędy nadziemne osiągające wysokość do 40 cm. Odcinki końcowe pędów wachlarzowato rozpostarte, o grzbietobrzusznej symetrii. Ich grzbietowa strona ma kolor trawiastozielony, nie jest pokryta woskiem. Pędy zewnętrznie podobne do gałązek cyprysu. Liście wegetatywne drobne, lancetowate, ułożone parami nakrzyżlegle. Boczne liście wyraźnie odstające, liście na spodniej stronie pędów bardzo małe (ok. 0,2 średnicy pędu). Liście zarodnionośne zebrane w kłosy ułożone po 2-6 na długiej rozwidlonej szypułce. Liście zarodnikonośne bardzo szerokie, okrągławe, krótko zaostrzone, nagie z błoniastym brzegiem. Zarodnikuje od lipca do września.
Rozmieszczenie i ekologia
Widlicz spłaszczony występuje w środkowej i północnej Europie, w północnej i zachodniej Ameryce Północnej, w Małej Azji i niektórych innych rejonach Azji. W Polsce na całym terenie kraju, ale jest rośliną rzadką, szczególnie na nizinach. Preferuje umiarkowanie zacienione bory sosnowe. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Dicrano-Pinion.
W województwie warmińsko–mazurskim gatunek został odnotowany w Rezerwacie Jezioro Nidzkie.
Wartość użytkowa
Cała roślina ma własności trujące. Zawiera trujące alkaloidy: annotynę, likopodynę.
Gatunek rzadki, objęty w Polsce ochroną częściową.
Ciekawostki
Zarodniki widłaków używane były do produkcji zasypki dla niemowląt, zasypki na rany, otaczania pigułek z lekarstwem. Ze względu na ich łatwopalność, stosowano je do wywoływania efektów specjalnych w teatrach, a także do czyszczenia kominów. W lecznictwie ludowym był wykorzystywany do zwalczania wszy i innych pasożytów. Zarodników widłaków używano w odlewnictwie do wysypywania form odlewniczych dzwonów.
Bibliografia
Rutkowski L., Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, Warszawa, Wyd. Naukowe PWN, 2006.
