Mroczno: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 7: | Linia 7: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Mroczna | |dopełniacz wsi = Mroczna | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Kapliczka Mroczno.jpg |
| − | + | |opis zdjęcia = Kapliczka w Mrocznie, źródło: www.mroczno.parafia.pl,12.09.2013. | |
| − | |rodzaj miejscowości = wieś | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko - mazurskie | |województwo = warmińsko - mazurskie | ||
|powiat = nowomiejski | |powiat = nowomiejski | ||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | <big>'''Mroczno'''</big> (niem. Mrotschno, Moschen )– wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Grodziczno. Do 1954 roku istniała gmina Mroczno. W latach 1975–1998 miejscowość przynależała administracyjnie do województwa toruńskiego. | + | <big>'''Mroczno'''</big> (niem. Mrotschno, Moschen )– wieś sołecka w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat nowomiejski |powiecie nowomiejskim]], w [[gmina Grodziczno |gminie Grodziczno]]. Do 1954 roku istniała [[gmina Mroczno]]. W latach 1975–1998 miejscowość przynależała administracyjnie do województwa toruńskiego. |
| Linia 37: | Linia 37: | ||
=== Charakterystyka fizjograficzna === | === Charakterystyka fizjograficzna === | ||
| − | Najwyższe z okolicznych wzgórz ma wysokość 169 metrów n.p.m. Ponadto na terenie miejscowości występują charakterystyczne obiekty fizjograficzne: Dubiele – rozległe bagna; Karaśnik – staw; Mec – łąki, bagna, wzniesienia, polodowcowe; Mroczenica – rzeczka; Mrocznowskie Jezioro; Na Wąsie – łąki, lasy i pozostałość po dawnym jeziorze; Parcele – pola. Miejscowość znajduje się na terenie gminy Grodziczno w obszarze, której występuje tu wyjątkowo duże nagromadzenie polodowcowych form rzeźby terenu, takich jak m.in. moreny denne, | + | Najwyższe z okolicznych wzgórz ma wysokość 169 metrów n.p.m. Ponadto na terenie miejscowości występują charakterystyczne obiekty fizjograficzne: [[Dubiele]] – rozległe bagna; [[Karaśnik]] – staw; [[Mec]] – łąki, bagna, wzniesienia, polodowcowe; [[Mroczenica]] – rzeczka; [[Mrocznowskie Jezioro]]; [[Na Wąsie]] – łąki, lasy i pozostałość po dawnym jeziorze; Parcele – pola. Miejscowość znajduje się na terenie [[gmina Grodziczno| gminy Grodziczno]] w obszarze, której występuje tu wyjątkowo duże nagromadzenie polodowcowych form rzeźby terenu, takich jak m.in. moreny denne, pagórkii wzgórza morenowe, rynny subglacjalne, płaty sandru, wytopiskowe. Najniżej położonym obszarem jest dolina [[rzeka Wel |rzeki Wel]] - poniżej 100m n.p.m. W kierunku północno-wschodnim gminy ([[Garb Lubawski]]) teren wznosi się i w rejonie na wschód od m. [[Zwiniarz]] osiąga największą wysokość 200,8 m n.p.m. Powierzchnia gminy dzieli się na: wysoczyznę morenową, dolinę [[rzeka Wel |rzeki Weli]] rynnę [[Jezioro Kiełpińskie |Jeziora Kiełpińskiego]], fragmentem sandru Skrwy. Ponadto odnajdziemy tutaj gleby brunatne właściwe i brunatne wyługowan, czarne ziemie, gleby organiczne – torfowe, murszasto-torfowe oraz mułowo-torfowe. |
<br/> | <br/> | ||
=== Dzieje miejscowości === | === Dzieje miejscowości === | ||
| − | Najprawdopodobniej Mroczno istniało już za czasów plemion pruskich. Miejscowością zarządzało wówczas plemię Sasinów. Od XIII w. do końca XVIII w. wieś należała do kanoników chełmińskich. Nie znana jest data oficjalnej lokacji wsi. Nie znana jest etymologia nazwy miejscowości. Wiadomo, że majątek Mroczno w I poł | + | Najprawdopodobniej Mroczno istniało już za czasów plemion pruskich. Miejscowością zarządzało wówczas [[plemię Sasinów]]. Od XIII w. do końca XVIII w. wieś należała do kanoników chełmińskich. Nie znana jest data oficjalnej lokacji wsi. Nie znana jest etymologia nazwy miejscowości. Wiadomo, że majątek Mroczno w I poł XV w. posiadał 88 włók i został spalony w czasie tzw. [[wojna głodowa| wojny głodowej]]. Na terenie wsi istniała także parafia katolicka. W XVI w. odbudowy zniszczonego kościoła dokonał proboszcz Jan z Praśnic. Świątynia ostała się do woje polsko – szwedzkich. W XVII w. istniała w miejscowości szkoła. W XVIII w. we wsi znajdował się folwark z dworem, karczma i posesje zamożnych chłopów. Po I rozbiorze Polski z majątku utworzono domeny państwowe. W poł. XIX w. założono w Mrocznie bractwo trzeźwości. Natomiast pod koniec XIX w. wieś nieformalnie dzieliła się na trzy części: "Otchłań" (od wschodniego krańca wsi aż do szkoły), "Niebo" (od szkoły do kościoła) i "Piekło" (pozostały fragment wsi). W 1868 r. znajdowało się tutaj 191 budynków i 83 domy . We wsi było 624 mieszkańców w tym 565 katolików i 59 ewangelików . W 1882 r. urodziło się 99 dzieci, zmarło 68 osób i zawarto 11 małżeństw. Nie zachowała się informacja o formie zabudowań wiejskich. |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 55: | Linia 55: | ||
===Kultura=== | ===Kultura=== | ||
| − | Obecnie we wsi znajdują się: Szkoła Podstawowa, Gimnazjum, ośrodek zdrowia, | + | Obecnie we wsi znajdują się: [[Szkoła Podstawowa]], [[Gimnazjum]], ośrodek zdrowia,[[Klub Sportowy KS]], [[Ochotnicza Straż Pożarna]] założona w 1905 r. i [[Kościół pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa]]. |
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
| + | ===Ludzie związani z miejscowością:=== | ||
| + | |||
| + | W kadencji 2011 - 2015 sołtysem wsi jest [[Elżbieta Zagórska]]. | ||
=== Zabytki: === | === Zabytki: === | ||
| Linia 69: | Linia 73: | ||
''Nowe Miasto. Z dziejów miasta i powiatu. Pojezierze'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1953, 240 ss. | ''Nowe Miasto. Z dziejów miasta i powiatu. Pojezierze'', pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1953, 240 ss. | ||
| + | |||
| + | Korecki Andrzej, ''Z dziejów gminy Grodziczno'', Pelplin 2003, 354 ss. | ||
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskieg, Władysława Walewskiego, t. VI, Warszawa 1885, 960 ss. | ''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskieg, Władysława Walewskiego, t. VI, Warszawa 1885, 960 ss. | ||
| Linia 78: | Linia 84: | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] | + | [[Kategoria: Miejscowość]][[Kategoria: Powiat nowomiejski]][[Kategoria: Gmina Grodziczno]][[Kategoria:Wieś sołecka]] |
[[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 11:43, 13 wrz 2013 (CEST) | [[Użytkownik:Kinlis|Kinlis]] ([[Dyskusja użytkownika:Kinlis|dyskusja]]) 11:43, 13 wrz 2013 (CEST) | ||
Wersja z 19:11, 25 paź 2013
| Mroczno | |
| | |
| Kapliczka w Mrocznie, źródło: www.mroczno.parafia.pl,12.09.2013. Kapliczka w Mrocznie, źródło: www.mroczno.parafia.pl,12.09.2013.
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko - mazurskie |
| Powiat | nowomiejski |
| Gmina | Grodziczno |
| Sołectwo | Mroczno |
| Liczba ludności (2012, żródło: www.gordziczno.pl) | 1165 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 56 |
| Kod pocztowy | 13 - 324 |
| Tablice rejestracyjne | NNM |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Mroczno | |
| Położenie na mapie Polski  Mroczno | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Mroczno (niem. Mrotschno, Moschen )– wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Grodziczno. Do 1954 roku istniała gmina Mroczno. W latach 1975–1998 miejscowość przynależała administracyjnie do województwa toruńskiego.
Spis treści
[ukryj]Charakterystyka fizjograficzna
Najwyższe z okolicznych wzgórz ma wysokość 169 metrów n.p.m. Ponadto na terenie miejscowości występują charakterystyczne obiekty fizjograficzne: Dubiele – rozległe bagna; Karaśnik – staw; Mec – łąki, bagna, wzniesienia, polodowcowe; Mroczenica – rzeczka; Mrocznowskie Jezioro; Na Wąsie – łąki, lasy i pozostałość po dawnym jeziorze; Parcele – pola. Miejscowość znajduje się na terenie gminy Grodziczno w obszarze, której występuje tu wyjątkowo duże nagromadzenie polodowcowych form rzeźby terenu, takich jak m.in. moreny denne, pagórkii wzgórza morenowe, rynny subglacjalne, płaty sandru, wytopiskowe. Najniżej położonym obszarem jest dolina rzeki Wel - poniżej 100m n.p.m. W kierunku północno-wschodnim gminy (Garb Lubawski) teren wznosi się i w rejonie na wschód od m. Zwiniarz osiąga największą wysokość 200,8 m n.p.m. Powierzchnia gminy dzieli się na: wysoczyznę morenową, dolinę rzeki Weli rynnę Jeziora Kiełpińskiego, fragmentem sandru Skrwy. Ponadto odnajdziemy tutaj gleby brunatne właściwe i brunatne wyługowan, czarne ziemie, gleby organiczne – torfowe, murszasto-torfowe oraz mułowo-torfowe.
Dzieje miejscowości
Najprawdopodobniej Mroczno istniało już za czasów plemion pruskich. Miejscowością zarządzało wówczas plemię Sasinów. Od XIII w. do końca XVIII w. wieś należała do kanoników chełmińskich. Nie znana jest data oficjalnej lokacji wsi. Nie znana jest etymologia nazwy miejscowości. Wiadomo, że majątek Mroczno w I poł XV w. posiadał 88 włók i został spalony w czasie tzw. wojny głodowej. Na terenie wsi istniała także parafia katolicka. W XVI w. odbudowy zniszczonego kościoła dokonał proboszcz Jan z Praśnic. Świątynia ostała się do woje polsko – szwedzkich. W XVII w. istniała w miejscowości szkoła. W XVIII w. we wsi znajdował się folwark z dworem, karczma i posesje zamożnych chłopów. Po I rozbiorze Polski z majątku utworzono domeny państwowe. W poł. XIX w. założono w Mrocznie bractwo trzeźwości. Natomiast pod koniec XIX w. wieś nieformalnie dzieliła się na trzy części: "Otchłań" (od wschodniego krańca wsi aż do szkoły), "Niebo" (od szkoły do kościoła) i "Piekło" (pozostały fragment wsi). W 1868 r. znajdowało się tutaj 191 budynków i 83 domy . We wsi było 624 mieszkańców w tym 565 katolików i 59 ewangelików . W 1882 r. urodziło się 99 dzieci, zmarło 68 osób i zawarto 11 małżeństw. Nie zachowała się informacja o formie zabudowań wiejskich.
Gospodarka
We wsi działa zespół muzyczny, firma transportowa, hydrauliczna, elektroniczna, produkcyjno - hadnlowa drzewiarska, zakład weterynaryjny, salon fryzjesrki, gabinet lekarski.
Kultura
Obecnie we wsi znajdują się: Szkoła Podstawowa, Gimnazjum, ośrodek zdrowia,Klub Sportowy KS, Ochotnicza Straż Pożarna założona w 1905 r. i Kościół pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa.
Ludzie związani z miejscowością:
W kadencji 2011 - 2015 sołtysem wsi jest Elżbieta Zagórska.
Zabytki:
Na terenie miejscowości znajdują się następujące zabytki: kościół z I poł. XX w. pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa; mogiły pomordowanych podczas II wojny światowej; zabytkowe domy z I poł. XIX w.
Bibliografia:
Nowe Miasto. Z dziejów miasta i powiatu. Pojezierze, pod red. Andrzeja Wakara, Olsztyn 1953, 240 ss.
Korecki Andrzej, Z dziejów gminy Grodziczno, Pelplin 2003, 354 ss.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskieg, Władysława Walewskiego, t. VI, Warszawa 1885, 960 ss.
http://grodziczno.pl/asp/pl_start.asp?ref=1&typ=13&menu=7&strona=1, 12.09.2013.
Kinlis (dyskusja) 11:43, 13 wrz 2013 (CEST)
