Budzewo: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
(Bibliografia:)
 
(Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
  
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
|nazwa                = Budzewo
+
|nazwa                = Budzewo
 
  |herb wsi              =
 
  |herb wsi              =
 
  |flaga wsi            =
 
  |flaga wsi            =
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        =   
+
  |dopełniacz wsi        = Budzewa  
  |zdjęcie              = [[File: Front dworku w Budzewie.jpg|thumb|center|200px|Front dworku w Budzewie ]]
+
  |zdjęcie              = Budzewo.jpg
  |opis zdjęcia          =  
+
  |opis zdjęcia          = Budzewo. Fot. Eume. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Budzewo.jpg Commons Wikimedia] [03.07.2014] 
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
Linia 17: Linia 16:
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
 
  |liczba ludności      = 251  
 
  |liczba ludności      = 251  
  |rok                  = 2009
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 87
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 87
 
  |kod pocztowy          =11-606
 
  |kod pocztowy          =11-606
Linia 30: Linia 29:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>''' Budzewo''' (niem. ''Budschen'', ''Budzen'', ''Gross Budschen'') – [[Wieś sołecka |wieś sołecka]] w Polsce, położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat węgorzewski | powiecie węgorzewskim]], w [[Budry (gmina wiejska)|gminie Budry]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]].
+
''' Budzewo''' (niem. ''Budschen'', ''Budzen'', ''Gross Budschen'') – wieś sołecka w Polsce, położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat węgorzewski | powiecie węgorzewskim]], w [[Budry (gmina wiejska)|gminie Budry]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 251 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Krystyna Wojtczuk]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/ Wrota Warmii i Mazur] [30.08.2013]</ref>.
 
+
<br/><br/>
<br/>
 
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
== Położenie ==
Wieś położona jest w [[Kraina Węgorapy|Krainie Węgorapy]], będącej naturalnym przedłużeniem obniżenia [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Wielkich Jezior Mazurskich]], oddalona jest o 13 km na północny wschód od [[Węgorzewo|Węgorzewa]] i około 2 km na południe od rzeki [[Węgorapa|Węgorapy]].
+
Wieś położona jest w [[Kraina Węgorapy|Krainie Węgorapy]], będącej naturalnym przedłużeniem obniżenia [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Wielkich Jezior Mazurskich]]; oddalona jest o 13 km na północny wschód od [[Węgorzewo|Węgorzewa]] i około 2 km na południe od rzeki [[Rzeka Węgorapa|Węgorapy]].
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
== Dzieje miejscowości ==
Wieś prawdopodobnie została założona w 1582 roku na 8 łanach. W 1599 roku – na skutek wniesionej przez mieszkańców skargi – zmieniono im pańszczyznę na czynsz. Wieś obejmowała wówczas 12 łanów. W tym samym czasie zamieszkało tu kilku osadników z Litwy. W połowie XIX wieku wieś liczyła 13 łanów i 15 mórg. W roku 1858 była zamieszkana przez 147 osób.
+
Wieś prawdopodobnie została założona w 1582 roku na ośmiu łanach. W 1599 roku – na skutek wniesionej przez mieszkańców skargi – zamieniono im pańszczyznę na czynsz. Wieś obejmowała wówczas 12 łanów. W tym samym czasie zamieszkało tu kilku osadników z Litwy. W połowie XIX wieku wieś liczyła 13 łanów i 15 mórg. W roku 1858 mieszkało w niej 147 osób.
  
W Budzewie w XIX wieku i aż do roku 1945 znajdował się niewielki (około 200 ha) majątek, który obejmował jeden folwark ([[Zawady Małe]]) i należał do ogromnych dóbr von Lehndorffów. W latach 20. XX wieku przeszedł na własność rodziny Preuss, a następnie niejakiego Waszkalnisa (do 1945 roku). Wybudowano tu w drugiej połowie XIX wieku niewielki dworek z parkiem.
+
W Budzewie w XIX wieku znajdował się niewielki (około 200 ha) majątek, który obejmował jeden folwark ([[Zawady Małe]]) i należał do ogromnych dóbr [[Rodzina von Lehndorff|von Lehndorffów]]. W latach 20. XX wieku przeszedł na własność rodziny [[Rodzina Preuss|Preuss]], a następnie niejakiego Waszkalnisa (do 1945 roku). W drugiej połowie XIX wieku wybudowano tu niewielki dworek z parkiem.
Około 2 km od Budzewa działał inny nieduży (około 500 ha) majątek z trzema folwarkami. W latach 20. XX wieku należał on do Waltera Ehlerta. Dwór wzniesiono tu na przełomie XIX i XX wieku.
+
Około 2 km od Budzewa działał inny nieduży (około 500 ha) majątek z trzema folwarkami. W latach 20. XX wieku należał do [[Walter Ehlert|Waltera Ehlerta]]. Dwór wzniesiono na przełomie XIX i XX wieku.
  
 
Szkołę we wsi założono w 1753 roku; sto lat później uczyło się w niej 46 dzieci, a w 1935 roku – 52 dzieci. Szkołę ponownie otwarto w 1948 roku, w połowie lat 60. była ona czteroklasowa.
 
Szkołę we wsi założono w 1753 roku; sto lat później uczyło się w niej 46 dzieci, a w 1935 roku – 52 dzieci. Szkołę ponownie otwarto w 1948 roku, w połowie lat 60. była ona czteroklasowa.
  
 
W roku 1939 Budzewo liczyło przez 443 mieszkańców.
 
W roku 1939 Budzewo liczyło przez 443 mieszkańców.
 
Aktualnie wieś jest siedzibą [[Sołectwo|sołectwa]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Krystyna Wojtczuk]].<ref>http://bip.warmia.mazury.pl/budry_gmina_wiejska/101/Jednostki_pomocnicze/[data dostępu: 30.08.2013]</ref>.
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
[[File:Dworek w Budzewie.Stan obecny.jpg|thumb|200px|Dworek w Budzewie. Stan obecny]]
+
==Kultura ==
 
 
=== Kultura ===
 
 
 
 
We wsi działa zespół ludowy [[Budzewiaki|Budzewiaki]].
 
We wsi działa zespół ludowy [[Budzewiaki|Budzewiaki]].
 
 
<br>
 
<br>
  
=== Religia ===
+
== Religia ==
 
+
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Trójcy Przenajświętszej w Budrach|parafii rzymskokatolickiej pw. Trójcy Przenajświętszej w Budrach]].
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. Trójcy Przenajświętszej w Budrach|parafii rzymskokatolickiej pw. Trójcy Przenajświętszej w Budrach]].
 
 
 
 
<br>
 
<br>
  
=== Zabytki: ===
+
==Zabytki ==
*Klasycystyczny [[Zespół dworski w Budzewie|dworek w Budzewie]] z drugiej połowy XIX wieku, całkowicie niezmieniony od swego powstania, przyległy park; obecnie własność prywatna.
+
*klasycystyczny [[Zespół dworski w Budzewie|dworek]] z drugiej połowy XIX wieku, całkowicie niezmieniony od swego powstania; przyległy park (obecnie własność prywatna)
*[[Zespół dworski koło Budzewa|Dworek ok. 2 km od Budzewa]] z przełomu XIX i XX wieku; po gruntownym remoncie w latach 90. XX wieku nabrał wyglądu współczesnej wiejskiej willi; własność prywatna.
+
*[[Zespół dworski koło Budzewa|dworek]] ok. 2 km od Budzewa z przełomu XIX i XX wieku; po gruntownym remoncie w latach 90. XX wieku nabrał wyglądu współczesnej wiejskiej willi (własność prywatna)
*Przy leśniczówce w Budrach znajduje się mogiła zbiorowa z czasów [[I wojna światowa na Warmii  Mazurach|I wojny światowej]]. Pochowano w niej 3 żołnierzy rosyjskich
+
*mogiła zbiorowa z czasów [[I wojna światowa na Warmii  Mazurach|I wojny światowej]], pochowano w niej trzech żołnierzy rosyjskich
 
 
[[File:Budry. Mogiła wojenna. Wygląd obecny.jpg|thumb|200px|Budzewo.Mogiła wojenna. Wygląd obecny]]
 
<br/>
 
  
=== Bibliografia: ===
+
==Bibliografia==
#Grzegorz Białuński, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.
+
Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.<br/>
#Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 2001.
+
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 2001.<br/>
#Andrzej Wakar, Bohdan Wilamowski, ''Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1968.
+
Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, ''Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1968.<br/>
#Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/miejsc_w.display?p_id=6148&p_token=0.21996640318178595 [data dostępu: 30.07.2013]
+
[http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [30.07.2013]<br/>
#Deutsche Verwaltungsgeschichte: http://www.verwaltungsgeschichte.de/angerburg.html [data dostępu: 30.07.2013]
+
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [30.07.2013]<br/>
#Olsztyńska Strona Rowerowa:http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/budzewo  [data dostępu: 30.07.2013]
+
[http://www.wikipedia.pl/ Wikipedia] [03.07.2014]
  
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}

Aktualna wersja na dzień 08:59, 9 lut 2015

Budzewo

Budzewo. Fot. Eume. Źródło: Commons Wikimedia [03.07.2014]
Budzewo. Fot. Eume. Źródło: Commons Wikimedia [03.07.2014]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat węgorzewski
Gmina Budry
Liczba ludności (2010) 251
Strefa numeracyjna (+48) 87
Kod pocztowy 11-606
Tablice rejestracyjne NWE
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Budzewo
Budzewo
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Budzewo
Budzewo
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Budzewo (niem. Budschen, Budzen, Gross Budschen) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie węgorzewskim, w gminie Budry. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 251 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Krystyna Wojtczuk[1].

Położenie

Wieś położona jest w Krainie Węgorapy, będącej naturalnym przedłużeniem obniżenia Wielkich Jezior Mazurskich; oddalona jest o 13 km na północny wschód od Węgorzewa i około 2 km na południe od rzeki Węgorapy.

Dzieje miejscowości

Wieś prawdopodobnie została założona w 1582 roku na ośmiu łanach. W 1599 roku – na skutek wniesionej przez mieszkańców skargi – zamieniono im pańszczyznę na czynsz. Wieś obejmowała wówczas 12 łanów. W tym samym czasie zamieszkało tu kilku osadników z Litwy. W połowie XIX wieku wieś liczyła 13 łanów i 15 mórg. W roku 1858 mieszkało w niej 147 osób.

W Budzewie w XIX wieku znajdował się niewielki (około 200 ha) majątek, który obejmował jeden folwark (Zawady Małe) i należał do ogromnych dóbr von Lehndorffów. W latach 20. XX wieku przeszedł na własność rodziny Preuss, a następnie niejakiego Waszkalnisa (do 1945 roku). W drugiej połowie XIX wieku wybudowano tu niewielki dworek z parkiem. Około 2 km od Budzewa działał inny nieduży (około 500 ha) majątek z trzema folwarkami. W latach 20. XX wieku należał do Waltera Ehlerta. Dwór wzniesiono na przełomie XIX i XX wieku.

Szkołę we wsi założono w 1753 roku; sto lat później uczyło się w niej 46 dzieci, a w 1935 roku – 52 dzieci. Szkołę ponownie otwarto w 1948 roku, w połowie lat 60. była ona czteroklasowa.

W roku 1939 Budzewo liczyło przez 443 mieszkańców.

Kultura

We wsi działa zespół ludowy Budzewiaki.

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej pw. Trójcy Przenajświętszej w Budrach.

Zabytki

  • klasycystyczny dworek z drugiej połowy XIX wieku, całkowicie niezmieniony od swego powstania; przyległy park (obecnie własność prywatna)
  • dworek ok. 2 km od Budzewa z przełomu XIX i XX wieku; po gruntownym remoncie w latach 90. XX wieku nabrał wyglądu współczesnej wiejskiej willi (własność prywatna)
  • mogiła zbiorowa z czasów I wojny światowej, pochowano w niej trzech żołnierzy rosyjskich

Bibliografia

Białuński Grzegorz, Kolonizacja „Wielkiej Puszczy” (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1968.
Bank Danych Lokalnych GUS [30.07.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [30.07.2013]
Wikipedia [03.07.2014]

Przypisy

  1. Wrota Warmii i Mazur [30.08.2013]