Grabacz: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
|nazwa                = Grabacz
+
|nazwa                = Grabacz
 
  |herb wsi              =   
 
  |herb wsi              =   
 
  |flaga wsi            =
 
  |flaga wsi            =
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        =  
+
  |dopełniacz wsi        = Grabacza
  |zdjęcie              =  
+
  |zdjęcie              = Grabacz.jpg 
  |opis zdjęcia          =  
+
  |opis zdjęcia          = Grabacz.<br>Źródło: [http://nowemiasto.com.pl/wel_szlak.htm www.nowemiasto.com.pl] [10.07.2014] 
  |rodzaj miejscowości  =
+
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |powiat                = działdowski
 
  |powiat                = działdowski
Linia 29: Linia 29:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}<br/>
 
}}<br/>
''' Grabacz ''' (niem. ''Grabacz'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat działdowski|powiecie działdowskim]], w [[Rybno (gmina wiejska)|gminie Rybno]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo ciechanowskie|województwa ciechanowskiego]].  
+
''' Grabacz ''' (niem. ''Grabacz'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[powiat działdowski|powiecie działdowskim]], w [[Rybno (gmina wiejska)|gminie Rybno]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo ciechanowskie|województwa ciechanowskiego]].  
 
+
Miejscowość w 2010 roku liczyła 41 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Andrzej Jadanowski]]<ref>[http://bip.gminarybno.pl/ Strona Urzędu Gminy Rybno] [05.12.2013]</ref>.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 41 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Andrzej Jadanowski]]<ref>http://bip.gminarybno.pl/ [data dostępu: 5.12.2013]</ref>.
+
<br/><br/>
 
 
<br/>
 
  
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, na pograniczu [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierza Mazurskiego]] i [[Nizina Mazowiecka|Niziny Mazowieckiej]], nad [[Rzeka Wel |rzeką Wel]], 6 km na południowy wschód od [[Rybno|Rybna]], na południe od drogi wojewódzkiej nr 538 oraz linii kolejowej na odcinku [[Działdowo]] - [[Nowe Miasto Lubawskie]] i [[Lubawa]].
+
Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego, na pograniczu [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierza Mazurskiego]] i Niziny Mazowieckiej, nad rzeką [[Rzeka Wel |Wel]], 6 km na południowy wschód od [[Rybno|Rybna]], na południe od drogi wojewódzkiej nr 538 oraz linii kolejowej na odcinku [[Działdowo]] [[Nowe Miasto Lubawskie]] i [[Lubawa]].
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Wieś została założona najprawdopodobniej w 1466 roku na gruntach należących do dóbr stołowych biskupa chełmińskiego. W 1759 roku w inwentarzu biskupstwa zapisano: ''Tenże szlachcic Sątopski za prawem biskupa Kretkowskiego z 1724 roku od lat 40 nadaniem trzyma także kolonię Grabacz, Rudzie przyległą, do tego łąki dwie między Kostkowem a Budami popielarskimi, item przy rzece (wel) łączki dwie za dworkiem, do tego wolny opał, wolne hodowanie owiec, wolność robienia piwa na własną tylko potrzebę''. Jest to przykład warunków, na jakich biskupi w tym czasie puszczali grunty w dzierżawę. Grabacz przez stulecia był niewielkim majątkiem, znajdował się tu niewielki dworek. W 1919 roku na mocy traktatu wersalskiego wieś przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej; do 1932 roku wchodziła w skład [[Powiat lubawski|powiatu lubawskiego]]. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką.
+
Wieś została założona najprawdopodobniej w 1466 roku na gruntach należących do dóbr stołowych biskupa chełmińskiego. W 1759 roku w inwentarzu biskupstwa zapisano: ''Tenże szlachcic Sątopski za prawem biskupa Kretkowskiego z 1724 roku od lat 40. nadaniem trzyma także kolonię Grabacz, Rudzie przyległą, do tego łąki dwie między Kostkowem a Budami popielarskimi, item przy rzece (wel) łączki dwie za dworkiem, do tego wolny opał, wolne hodowanie owiec, wolność robienia piwa na własną tylko potrzebę''. Jest to przykład warunków, na jakich biskupi w tym czasie puszczali grunty w dzierżawę. Grabacz przez stulecia był niewielkim majątkiem, znajdował się tu dworek. W 1919 roku na mocy Traktatu Wersalskiego wieś przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej; do 1932 roku wchodziła w skład [[Powiat lubawski|powiatu lubawskiego]]. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką.
  
  
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych
+
Liczba mieszkańców i gospodarstw w poszczególnych latach:
  
1858 - 41 osób
+
*1858 r. – 41 osób
  
1881 - 25 osób, 4 gospodarstwa
+
*1881 r. – 25 osób, 4 gospodarstwa
  
1905 - 83 osoby
+
*1905 r. – 83 osoby
  
1910 - 76 osób
+
*1910 r. – 76 osób
  
1930 - 8 gospodarstw
+
*1930 r. – 8 gospodarstw
 +
==Edukacja==
 +
Dzieci z tej miejscowości uczęszczają do [[Szkoła Podstawowa w Koszelewach|Szkoły Podstawowej w Koszelewach]].
 
<br/>
 
<br/>
 
 
== Turystyka ==
 
== Turystyka ==
Przez Grabacz wiedzie szlak kajakowy po [[Rzeka Wel|rzece Wel]].
+
Przez Grabacz wiedzie szlak kajakowy po rzece Wel.
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
*Przykłady budownictwa murowanego mieszkalnego i gospodarczego z początku XX wieku (np. dom nr 11)
+
*przykłady budownictwa murowanego mieszkalnego i gospodarczego z początku XX wieku (np. dom nr 11)
<br/>
 
 
 
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
#''Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1966.
+
''Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1966.<br/>
#''Przewodnik po zabytkach kultury materialnej Welskiego Parku Krajobrazowego'', tekst Jarosław Kapiński, Wanda Grodzka, Lidzbark 2001.
+
''Przewodnik po zabytkach kultury materialnej Welskiego Parku Krajobrazowego'', tekst Jarosław Kapiński, Wanda Grodzka, Lidzbark 2001.<br/>
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier'', Danzig und Elbing 1858.
+
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier'', Danzig und Elbing 1858.<br/>
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 12.11.2013]
+
[http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013]<br/>
#[http://www.westpreussen.de/cms/ct/ortsverzeichnis/details.php?ID=1938| Westpreussen.de] [data dostępu: 12.11.2013]
+
[http://www.westpreussen.de/ Westpreussen.de] [12.11.2013]<br/>
<br/>
+
[http://bip.gminarybno.pl/ Strona Urzędu Gminy Rybno] [05.12.2013]<br/>
 +
[http://www.nowemiasto.com/ Tygodnik Internetowy] [10.07.2014]
  
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}

Aktualna wersja na dzień 11:40, 11 lut 2015

Grabacz

Grabacz.Źródło: www.nowemiasto.com.pl [10.07.2014]
Grabacz.
Źródło: www.nowemiasto.com.pl [10.07.2014]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat działdowski
Gmina Rybno
Liczba ludności (2010) 41
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Grabacz
Grabacz
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Grabacz
Grabacz
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Grabacz (niem. Grabacz) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Rybno. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ciechanowskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 41 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Andrzej Jadanowski[1].

Położenie

Wieś położona jest w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego, na pograniczu Pojezierza Mazurskiego i Niziny Mazowieckiej, nad rzeką Wel, 6 km na południowy wschód od Rybna, na południe od drogi wojewódzkiej nr 538 oraz linii kolejowej na odcinku DziałdowoNowe Miasto Lubawskie i Lubawa.

Dzieje miejscowości

Wieś została założona najprawdopodobniej w 1466 roku na gruntach należących do dóbr stołowych biskupa chełmińskiego. W 1759 roku w inwentarzu biskupstwa zapisano: Tenże szlachcic Sątopski za prawem biskupa Kretkowskiego z 1724 roku od lat 40. nadaniem trzyma także kolonię Grabacz, Rudzie przyległą, do tego łąki dwie między Kostkowem a Budami popielarskimi, item przy rzece (wel) łączki dwie za dworkiem, do tego wolny opał, wolne hodowanie owiec, wolność robienia piwa na własną tylko potrzebę. Jest to przykład warunków, na jakich biskupi w tym czasie puszczali grunty w dzierżawę. Grabacz przez stulecia był niewielkim majątkiem, znajdował się tu dworek. W 1919 roku na mocy Traktatu Wersalskiego wieś przyznana została Rzeczpospolitej Polskiej; do 1932 roku wchodziła w skład powiatu lubawskiego. W 1939 roku znalazła się pod okupacją niemiecką.


Liczba mieszkańców i gospodarstw w poszczególnych latach:

  • 1858 r. – 41 osób
  • 1881 r. – 25 osób, 4 gospodarstwa
  • 1905 r. – 83 osoby
  • 1910 r. – 76 osób
  • 1930 r. – 8 gospodarstw

Edukacja

Dzieci z tej miejscowości uczęszczają do Szkoły Podstawowej w Koszelewach.

Turystyka

Przez Grabacz wiedzie szlak kajakowy po rzece Wel.

Zabytki

  • przykłady budownictwa murowanego mieszkalnego i gospodarczego z początku XX wieku (np. dom nr 11)

Bibliografia

Działdowo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1966.
Przewodnik po zabytkach kultury materialnej Welskiego Parku Krajobrazowego, tekst Jarosław Kapiński, Wanda Grodzka, Lidzbark 2001.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Westpreussen, Commission bei Leon Saunier, Danzig und Elbing 1858.
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Westpreussen.de [12.11.2013]
Strona Urzędu Gminy Rybno [05.12.2013]
Tygodnik Internetowy [10.07.2014]

Przypisy