Gorzekały: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
| − | + | |nazwa = Gorzekały | |
|herb wsi = | |herb wsi = | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Gorzekał |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = wieś niesołecka | |rodzaj miejscowości = wieś niesołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 16: | Linia 15: | ||
|sołectwo = Wierzbiny | |sołectwo = Wierzbiny | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 252 | + | |liczba ludności = 252 |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna =(+48) 87 | |strefa numeracyjna =(+48) 87 | ||
| Linia 30: | Linia 29: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Gorzekały''' (niem. ''Gorzekallen'',od 1938 r. ''Gortzen'') – wieś niesołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski |powiecie piskim]], w [[Orzysz (gmina miejsko-wiejska)|gminie Orzysz]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 252 mieszkańców<ref>łącznie Gorzekały, [[Wierzbiny]], [[Koźle-Leśniczówka]]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | < | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | == Położenie == | ||
| + | Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego na pograniczu [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich |Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]] i [[Pojezierze Ełckie|Pojezierza Ełckiego]], w odległości około 7 km na południowy wschód od [[Orzysz|Orzysza]], wzdłuż drogi z Orzysza do [[Drygały|Drygał]], w pobliżu [[Bemowo Piskie|Bemowa Piskiego]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Dzieje miejscowości == | |
| − | Wieś została założona w 1542 roku, gdy 6 łanów na prawie magdeburskim zakupili tu bracia Michał, Adam i Maciej Gorzekałowie z [[Zalesie ( | + | Wieś została założona w 1542 roku, gdy 6 łanów na [[Prawo magdeburskie |prawie magdeburskim]] zakupili tu bracia Michał, Adam i Maciej Gorzekałowie z [[Zalesie (gmina Biała Piska)|Zalesia]] ([[Powiat piski]]); otrzymali oni również zgodę na założenie karczmy. Wieś zwana była początkowo ''Gorsikallen'', następnie utrwaliła się nazwa ''Gorzekallen''. Miejscowość początkowo należała do [[Parafia ewangelicka w Orzyszu|parafii ewangelickiej w Orzyszu]], zaś od lat 70. XVI wieku do [[Parafia ewangelicka w Klusach|parafii w Klusach]]. |
| − | Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach |II wojnie światowej]] część areału wsi przejęło Ludowe Wojsko Polskie; grunty te zostały włączone do [[Poligon w Orzyszu|poligonu w Orzyszu]]. We wsi utworzono natomiast [[ | + | Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach |II wojnie światowej]] część areału wsi przejęło Ludowe Wojsko Polskie; grunty te zostały włączone do [[Poligon w Orzyszu|poligonu w Orzyszu]]. We wsi utworzono natomiast [[Wojskowe Gospodarstwo Rolne]]. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | Liczba mieszkańców w poszczególnych latach: | |
| − | + | *1857 r. – 79 osób | |
| − | + | *1933 r. – 156 osób | |
| − | + | *1939 r. – 176 osób | |
| − | + | == Ludzie związani z miejscowością == | |
| − | Zimą 1954 roku w Gorzekałach przebywał Jarosław Iwaszkiewicz. Zatrzymał się w pokoju urządzonym przez Wiesława Kępińskiego, wychowanka Iwaszkiewicza i jego żony Anny, który odbywał wówczas służbę wojskową w | + | Zimą 1954 roku w Gorzekałach przebywał Jarosław Iwaszkiewicz. Zatrzymał się w pokoju urządzonym przez Wiesława Kępińskiego, wychowanka Iwaszkiewicza i jego żony Anny, który odbywał wówczas służbę wojskową w Bemowie Piskim. W czasie pobytu w Gorzekałach Iwaszkiewicz pracował m.in. nad utworami ''Chopin'' oraz ''Ze wspomnień''. |
Iwaszkiewicz następująco opisywał Gorzekały: | Iwaszkiewicz następująco opisywał Gorzekały: | ||
''Najcudowniejsza rzecz tutaj to cisza. Tak kompletna, zupełna jak wysoko w górach. Czasami szosą przed domem przejedzie samochód, ale potem jeszcze ciszej. Zwłaszcza jak się wyjdzie w pole czy w las – to idealne miejsce''. | ''Najcudowniejsza rzecz tutaj to cisza. Tak kompletna, zupełna jak wysoko w górach. Czasami szosą przed domem przejedzie samochód, ale potem jeszcze ciszej. Zwłaszcza jak się wyjdzie w pole czy w las – to idealne miejsce''. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Zabytki == | |
| − | * | + | *dawny cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku, na południowym skraju wsi; zdewastowany |
| − | * | + | *dawny cmentarz ewangelicki; obecnie na terenie poligonu w Orzyszu |
| − | |||
| − | |||
| − | + | == Bibliografia == | |
| − | + | Białuński Grzegorz, ''Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie'', Olsztyn 1996. | |
| − | + | ''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008. | |
| − | + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen'', Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857. | |
| − | + | [http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [29.08.2013] | |
| − | + | [http://www.orzysz.pl/ Strona Gminy Orzysz] [29.08.2013] | |
| + | [http://www.fotosik.pl/ Fotosik.pl] [08.07.2014] | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | |||
| − | |||
[[Kategoria: Powiat piski]] | [[Kategoria: Powiat piski]] | ||
Aktualna wersja na dzień 15:04, 11 lut 2015
| Gorzekały | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś niesołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Orzysz |
| Sołectwo | Wierzbiny |
| Liczba ludności (2010) | 252 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-250 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Gorzekały | |
| Położenie na mapie Polski  Gorzekały | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Gorzekały (niem. Gorzekallen,od 1938 r. Gortzen) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Orzysz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 252 mieszkańców[1].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego na pograniczu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich i Pojezierza Ełckiego, w odległości około 7 km na południowy wschód od Orzysza, wzdłuż drogi z Orzysza do Drygał, w pobliżu Bemowa Piskiego.
Dzieje miejscowości
Wieś została założona w 1542 roku, gdy 6 łanów na prawie magdeburskim zakupili tu bracia Michał, Adam i Maciej Gorzekałowie z Zalesia (Powiat piski); otrzymali oni również zgodę na założenie karczmy. Wieś zwana była początkowo Gorsikallen, następnie utrwaliła się nazwa Gorzekallen. Miejscowość początkowo należała do parafii ewangelickiej w Orzyszu, zaś od lat 70. XVI wieku do parafii w Klusach. Po II wojnie światowej część areału wsi przejęło Ludowe Wojsko Polskie; grunty te zostały włączone do poligonu w Orzyszu. We wsi utworzono natomiast Wojskowe Gospodarstwo Rolne.
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
- 1857 r. – 79 osób
- 1933 r. – 156 osób
- 1939 r. – 176 osób
Ludzie związani z miejscowością
Zimą 1954 roku w Gorzekałach przebywał Jarosław Iwaszkiewicz. Zatrzymał się w pokoju urządzonym przez Wiesława Kępińskiego, wychowanka Iwaszkiewicza i jego żony Anny, który odbywał wówczas służbę wojskową w Bemowie Piskim. W czasie pobytu w Gorzekałach Iwaszkiewicz pracował m.in. nad utworami Chopin oraz Ze wspomnień.
Iwaszkiewicz następująco opisywał Gorzekały:
Najcudowniejsza rzecz tutaj to cisza. Tak kompletna, zupełna jak wysoko w górach. Czasami szosą przed domem przejedzie samochód, ale potem jeszcze ciszej. Zwłaszcza jak się wyjdzie w pole czy w las – to idealne miejsce.
Zabytki
- dawny cmentarz ewangelicki z połowy XIX wieku, na południowym skraju wsi; zdewastowany
- dawny cmentarz ewangelicki; obecnie na terenie poligonu w Orzyszu
Bibliografia
Białuński Grzegorz, Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie, Olsztyn 1996. Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008. Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857. Bank Danych Lokalnych GUS [29.08.2013] Strona Gminy Orzysz [29.08.2013] Fotosik.pl [08.07.2014]
Przypisy
- ↑ łącznie Gorzekały, Wierzbiny, Koźle-Leśniczówka
