Jan Karol von Hohenzollern: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 16 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|pseudonim = | |pseudonim = | ||
|grafika = Karol.jpg | |grafika = Karol.jpg | ||
| − | |opis grafiki = Jan Karol von Hohenzollern | + | |opis grafiki = Jan Karol von Hohenzollern<br>Źródło: ''Poczet biskupów warmińskich'', red. Stanisław Achremczyk, Olsztyn 2008, 510 ss. |
|podpis = | |podpis = | ||
|data urodzenia = 25 lipca 1732 r. | |data urodzenia = 25 lipca 1732 r. | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|miejsce spoczynku = | |miejsce spoczynku = | ||
|zawód = biskup warmiński | |zawód = biskup warmiński | ||
| − | |odznaczenia = | + | |odznaczenia = Odznaczenie Czerwonego Orła |
|commons = | |commons = | ||
|wikiźródła = | |wikiźródła = | ||
| Linia 20: | Linia 20: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| − | |||
'''Jan Karol von Hohenzollern''' (ur. 25 lipca 1732 r. we Fryburgu Bryzgowijskim, zm. 11 sierpnia 1803 r. w Oliwie) – [[biskup warmiński]] w latach 1795-1803, biskup chełmiński w latach 1785-1795, opat komendatoryjny opactwa cystersów w Oliwie od 1778 r. | '''Jan Karol von Hohenzollern''' (ur. 25 lipca 1732 r. we Fryburgu Bryzgowijskim, zm. 11 sierpnia 1803 r. w Oliwie) – [[biskup warmiński]] w latach 1795-1803, biskup chełmiński w latach 1785-1795, opat komendatoryjny opactwa cystersów w Oliwie od 1778 r. | ||
| − | + | <br/><br/> | |
| − | |||
== Życiorys == | == Życiorys == | ||
| − | |||
| − | |||
=== Szkoła i wykształcenie === | === Szkoła i wykształcenie === | ||
Początkowo biskup Jan był kapitanem dragonów w armii francuskiej. Zafascynowany był jednak królem pruskim Fryderykiem II. Po zwycięstwie Fryderyka II w 1757 r. pod Rossbach, opuścił armię francuską i wyruszył do [[Prusy| Prus]]. Król poradził mu stan duchowny. Jan niższe święcenia otrzymał w 1763 r., a pełne święcenia w 1776 r. | Początkowo biskup Jan był kapitanem dragonów w armii francuskiej. Zafascynowany był jednak królem pruskim Fryderykiem II. Po zwycięstwie Fryderyka II w 1757 r. pod Rossbach, opuścił armię francuską i wyruszył do [[Prusy| Prus]]. Król poradził mu stan duchowny. Jan niższe święcenia otrzymał w 1763 r., a pełne święcenia w 1776 r. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
=== Praca === | === Praca === | ||
| − | W 1771 r. dzięki poparciu króla wybrano go do kapituły wrocławskiej. Ponieważ Fryderyk II chciał podporządkować kościół władzy protestanckiej, Jan dołączył do kapituły chełmińskiej. Stał się nawet koadiutorem z prawem następstwa. W 1779 r. Jan został opatem cysterskim w Pelplinie, a w 1782 r. w Oliwie. W 1781 r. został mianowany przez króla Fryderyka II na protektora szkolnictwa w [[Prusy Zachodnie| Prusach Zachodnich]]. W 1785 r. Hohenzollern objął władzę w biskupstwie chełmińskim. W 1795 r. po rezygnacji biskupa [[lkwim:Ignacy Krasicki| Ignacego Krasickiego]] na rzecz biskupstwa krakowskiego, Jan został wybrany [[ | + | W 1771 r. dzięki poparciu króla wybrano go do kapituły wrocławskiej. Ponieważ Fryderyk II chciał podporządkować kościół władzy protestanckiej, Jan dołączył do kapituły chełmińskiej. Stał się nawet [[Koadiutor |koadiutorem]] z prawem następstwa. W 1779 r. Jan został opatem cysterskim w Pelplinie, a w 1782 r. w Oliwie. W 1781 r. został mianowany przez króla Fryderyka II na protektora szkolnictwa w [[Prusy Zachodnie| Prusach Zachodnich]]. W 1785 r. Hohenzollern objął władzę w biskupstwie chełmińskim. W 1795 r. po rezygnacji biskupa [[lkwim:Ignacy Krasicki| Ignacego Krasickiego]] na rzecz biskupstwa krakowskiego, Jan został wybrany [[Biskup warmiński| biskupem warmińskim]]. Wybór odbył się w pośpiechu i bez zgody Stolicy Apostolskiej. [[Kapituła warmińska| Kapituła]] otrzymała polecenie wyboru nowego biskupa już w maju 1795 r. Było to sprzeczne z przyjętym [[Prawo piotrkowskie|prawem piotrkowskim]]: król powinien wybrać czterech kandydatów spośród mu przedstawionych. Ponadto nie przyszła informacja ze Stolic Apostolskiej o odwołaniu biskupa [[lkwim:Ignacy Krasicki |Ignacego Krasickiego]]. Z przedstawicielem króla negocjowali w tej sprawie: Ignacy Mathy oraz Jan Nepomucen Cichowski. Ostatecznie król Fryderyk Wilhelm w lipcu 1795 r. nakazał wybór Jana. Kanonicy bali się utracić łaskę króla, więc dokonali wskazanego wyboru. Stolica Apostolska nie uznała Jana biskupem warmińskim. Stolica Apostolska mianując nowego biskupa warmińskiego również wybrała Jana. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
=== Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna === | === Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna === | ||
| − | |||
W 1782 r. Jan został protektorem szkolnictwa w [[Prusy Zachodnie |Prusach Zachodnich]]. Do jego zadań należało powołanie Instytut Szkolnego. Jednak wobec sprzeciwu eksjezuitów reforma szkolnictwa nie powiodła się. | W 1782 r. Jan został protektorem szkolnictwa w [[Prusy Zachodnie |Prusach Zachodnich]]. Do jego zadań należało powołanie Instytut Szkolnego. Jednak wobec sprzeciwu eksjezuitów reforma szkolnictwa nie powiodła się. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | Biskup prowadził życie wystawne. Dbał jednak o kulturę i tradycje polskie. Sam nie znał dobrze języka polskiego. Zawarł porozumienie z biskupem chełmińskim Franciszkiem Ksawerym Rydzyńskim w sprawie nauki alumnów z [[Biskupstwo warmińskie |biskupstwa warmińskiego]]. Otóż, dwóch alumnów z biskupstwa warmińskiego uczyło się w biskupstwie chełmińskim w języku polskim, a dwóch z biskupstwa chełmińskiego w biskupstwie warmińskim w języku niemieckim. W zarządzie diecezją pomagali mu przede wszystkim: [[Andrzej Stanisław von Hatten]], Ignacy Mathy, Jan Cichowski. Za sprawą Hohenzollerna opublikowano: modlitewnik w języku polskim dla biskupstwa warmińskiego - ks. Joachima Lenarta; "Przygotowanie pożyteczne dla pobożnego życia i szczęśliwej śmierci" - ks. Franciszka Ksawerego Salezy. | |
| − | Biskup prowadził życie wystawne. Dbał jednak o kulturę i tradycje polskie. Sam nie znał dobrze języka polskiego. Zawarł porozumienie z biskupem chełmińskim Franciszkiem Ksawerym Rydzyńskim w sprawie nauki alumnów z [[ | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ===Ciekawostki=== | |
| − | === | ||
| − | |||
Biskup był spokrewniony z domem królewskim w [[Prusy |Prusach]]. Pochodził z katolickiej gałęzi Hohenzollernów. Jego ojciec Herman Fryderyk był marszałkiem austriackim i hrabią Rzeszy Niemieckiej. | Biskup był spokrewniony z domem królewskim w [[Prusy |Prusach]]. Pochodził z katolickiej gałęzi Hohenzollernów. Jego ojciec Herman Fryderyk był marszałkiem austriackim i hrabią Rzeszy Niemieckiej. | ||
| − | Hohenzollern miał upodobania raczej wojskowe niż kościelne. Obracał się | + | Hohenzollern miał upodobania raczej wojskowe niż kościelne. Obracał się zatem w gronie wojskowych i magnatów. Do rzadkości należały sytuacje, w których kojarzony był z wypełnianiem obowiązków biskupich, jak np. poświęcenie przebudowanego [[lkwim:Kościół pw. św. Macieja Apostoła i Najdroższej Krwi Chrystusa w Bisztynku |kościoła w Bisztynku]]. |
| + | Stale przebywał w Oliwie. Niewiele zajmowała się sprawami diecezji. Jego cechy charakteru przypadły do gustu biskupowi [[lkwim:Ignacy Krasicki| Ignacemu Krasickiemu]]. Jan tak jak [[lkwim: Ignacy Krasicki| Ignacy Krasicki]] lubił polowania, biesiady oraz skłaniał się ku większej dbałości o przyrodę - poprzez parki i ogrody. [[lkwim: Ignacy Krasicki|Ignacy Krasicki]] z Janem często się odwiedzali i ucztowali. [[llkwim: Ignacy Krasicki|Ignacy Krasicki]] zawarł nawet z Hohenzollernem układ, kiedy ten był jeszcze biskupem chełmińskim. Hohenzollern miał spłacać przez 15 lat długi [[lkwim:Ignacy Krasicki |Krasickiego]], w zamian za prawo następstwa na [[Biskupstwo warmińskie |biskupstwie warmińskim]]. Ten układ zawetował król pruski, który widział Hohenzollerna, jako następcę [[lkwim: Ignacy Krasicki|Ignacego Krasickiego]]. Po śmierci Fryderyka II, Jan otrzymał od Fryderyka Wilhelma II Order Czerwonego Orła. Hohenzollern pozostawił po sobie dług, który [[Kapituła warmińska |kapituła]] spłacała 5 lat. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Obłąk Jan, Kopiczko Andrzej,''Historia Diecezji i Archidiecezji Warmińskiej'', Olsztyn 2010, 261 ss.<br/> | |
| − | Obłąk Jan, Kopiczko Andrzej,''Historia Diecezji i Archidiecezji Warmińskiej'', Olsztyn 2010, 261 ss. | ||
| − | |||
''Poczet biskupów warmińskich'', pod red. Stanisława Achremczyka, Olsztyn 2008, 510 ss. | ''Poczet biskupów warmińskich'', pod red. Stanisława Achremczyka, Olsztyn 2008, 510 ss. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Biskupi warmińscy|Hohenzollern von, Jan Karol]] |
| − | [[ | + | [[Kategoria: Duchowni rzymskokatoliccy|Hohenzollern von, Jan Karol]] |
| + | [[Kategoria: 1701-1800|Hohenzollern von, Jan Karol]] | ||
| + | [[Kategoria: 1801-1918|Hohenzollern von, Jan Karol]] | ||
Aktualna wersja na dzień 10:09, 13 lut 2015
| Jan Karol von Hohenzollern | |
| | |
 Jan Karol von Hohenzollern
Źródło: Poczet biskupów warmińskich, red. Stanisław Achremczyk, Olsztyn 2008, 510 ss. | |
| Data i miejsce urodzenia | 25 lipca 1732 r. Fryburg Bryzgowijski |
| Data i miejsce śmierci | 11 sierpnia 1803 r. Oliwa |
| Zawód | biskup warmiński |
| Odznaczenia | |
| Odznaczenie Czerwonego Orła | |
Jan Karol von Hohenzollern (ur. 25 lipca 1732 r. we Fryburgu Bryzgowijskim, zm. 11 sierpnia 1803 r. w Oliwie) – biskup warmiński w latach 1795-1803, biskup chełmiński w latach 1785-1795, opat komendatoryjny opactwa cystersów w Oliwie od 1778 r.
Spis treści
Życiorys
Szkoła i wykształcenie
Początkowo biskup Jan był kapitanem dragonów w armii francuskiej. Zafascynowany był jednak królem pruskim Fryderykiem II. Po zwycięstwie Fryderyka II w 1757 r. pod Rossbach, opuścił armię francuską i wyruszył do Prus. Król poradził mu stan duchowny. Jan niższe święcenia otrzymał w 1763 r., a pełne święcenia w 1776 r.
Praca
W 1771 r. dzięki poparciu króla wybrano go do kapituły wrocławskiej. Ponieważ Fryderyk II chciał podporządkować kościół władzy protestanckiej, Jan dołączył do kapituły chełmińskiej. Stał się nawet koadiutorem z prawem następstwa. W 1779 r. Jan został opatem cysterskim w Pelplinie, a w 1782 r. w Oliwie. W 1781 r. został mianowany przez króla Fryderyka II na protektora szkolnictwa w Prusach Zachodnich. W 1785 r. Hohenzollern objął władzę w biskupstwie chełmińskim. W 1795 r. po rezygnacji biskupa Ignacego Krasickiego na rzecz biskupstwa krakowskiego, Jan został wybrany biskupem warmińskim. Wybór odbył się w pośpiechu i bez zgody Stolicy Apostolskiej. Kapituła otrzymała polecenie wyboru nowego biskupa już w maju 1795 r. Było to sprzeczne z przyjętym prawem piotrkowskim: król powinien wybrać czterech kandydatów spośród mu przedstawionych. Ponadto nie przyszła informacja ze Stolic Apostolskiej o odwołaniu biskupa Ignacego Krasickiego. Z przedstawicielem króla negocjowali w tej sprawie: Ignacy Mathy oraz Jan Nepomucen Cichowski. Ostatecznie król Fryderyk Wilhelm w lipcu 1795 r. nakazał wybór Jana. Kanonicy bali się utracić łaskę króla, więc dokonali wskazanego wyboru. Stolica Apostolska nie uznała Jana biskupem warmińskim. Stolica Apostolska mianując nowego biskupa warmińskiego również wybrała Jana.
Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna
W 1782 r. Jan został protektorem szkolnictwa w Prusach Zachodnich. Do jego zadań należało powołanie Instytut Szkolnego. Jednak wobec sprzeciwu eksjezuitów reforma szkolnictwa nie powiodła się.
Biskup prowadził życie wystawne. Dbał jednak o kulturę i tradycje polskie. Sam nie znał dobrze języka polskiego. Zawarł porozumienie z biskupem chełmińskim Franciszkiem Ksawerym Rydzyńskim w sprawie nauki alumnów z biskupstwa warmińskiego. Otóż, dwóch alumnów z biskupstwa warmińskiego uczyło się w biskupstwie chełmińskim w języku polskim, a dwóch z biskupstwa chełmińskiego w biskupstwie warmińskim w języku niemieckim. W zarządzie diecezją pomagali mu przede wszystkim: Andrzej Stanisław von Hatten, Ignacy Mathy, Jan Cichowski. Za sprawą Hohenzollerna opublikowano: modlitewnik w języku polskim dla biskupstwa warmińskiego - ks. Joachima Lenarta; "Przygotowanie pożyteczne dla pobożnego życia i szczęśliwej śmierci" - ks. Franciszka Ksawerego Salezy.
Ciekawostki
Biskup był spokrewniony z domem królewskim w Prusach. Pochodził z katolickiej gałęzi Hohenzollernów. Jego ojciec Herman Fryderyk był marszałkiem austriackim i hrabią Rzeszy Niemieckiej.
Hohenzollern miał upodobania raczej wojskowe niż kościelne. Obracał się zatem w gronie wojskowych i magnatów. Do rzadkości należały sytuacje, w których kojarzony był z wypełnianiem obowiązków biskupich, jak np. poświęcenie przebudowanego kościoła w Bisztynku.
Stale przebywał w Oliwie. Niewiele zajmowała się sprawami diecezji. Jego cechy charakteru przypadły do gustu biskupowi Ignacemu Krasickiemu. Jan tak jak Ignacy Krasicki lubił polowania, biesiady oraz skłaniał się ku większej dbałości o przyrodę - poprzez parki i ogrody. Ignacy Krasicki z Janem często się odwiedzali i ucztowali. Ignacy Krasicki zawarł nawet z Hohenzollernem układ, kiedy ten był jeszcze biskupem chełmińskim. Hohenzollern miał spłacać przez 15 lat długi Krasickiego, w zamian za prawo następstwa na biskupstwie warmińskim. Ten układ zawetował król pruski, który widział Hohenzollerna, jako następcę Ignacego Krasickiego. Po śmierci Fryderyka II, Jan otrzymał od Fryderyka Wilhelma II Order Czerwonego Orła. Hohenzollern pozostawił po sobie dług, który kapituła spłacała 5 lat.
Bibliografia
Obłąk Jan, Kopiczko Andrzej,Historia Diecezji i Archidiecezji Warmińskiej, Olsztyn 2010, 261 ss.
Poczet biskupów warmińskich, pod red. Stanisława Achremczyka, Olsztyn 2008, 510 ss.
