Stachowizna

Stachowizna
Stachowizna. Zabytkowy dwór commons.wikimedia.org [06.12.2014]
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	kętrzyński
Gmina	Kętrzyn
Liczba ludności (2010)	93
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Stachowizna
Położenie na mapie Polski Stachowizna
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Stachowizna (niem. Rehstall) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Kętrzyn. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 93 mieszkańców.

Położenie

Miejscowość leży w odległości 11 km od Kętrzyna.

Dzieje miejscowości

Dokładna data założenia miejscowości nie jest znana. Tereny te od połowy XIII wieku podlegały władzy biskupów warmińskich. W 1372 roku obszar został przejęty przez zakon krzyżacki, który skupił się na akcji osadniczej. Stachowizna uległa prawdopodobnie zniszczeniu w okresie wojny trzynastoletniej. W XVI wieku majątek stanowił własność rodu von der Groeben, posiadającego Jeżewo, Skatniki, Linkowo. W 1649 roku Stachowiznę odziedziczyła linia Ottona Fryderyka von der Groebena. W połowie XVIII wieku majątkiem zarządzał Ernst von der Groeben. W tym samym stuleciu rozpoczęła się budowa pierwszego dworu. W połowie XIX wieku został przebudowany w stylu neogotyckim. W 1820 roku miejscowość była wsią folwarczną. Składała się z 8 budynków mieszkalnych i liczyła 106 mieszkańców. Po 1820 roku Stachowiznę, Stąpławki i Pasterzewo nabyła rodzina Anhuth. W 1847 roku założyła ona kolejny folwark Staniewo. W 1889 rou dobra obejmowały powierzchnię 1063 ha. Najprawdopodobniej na przełomie XIX i XX wieku dobra zaczęły być wyprzedawane. W 1905 roku majątek obejmował tylko 482 ha. W tym czasie we wsi działał młyn wodny. W 1907 roku nowym właścicielem Pasterzewa i Stachowizny został Paul Rachke. Majątek specjalizował się w hodowli bydła, owiec i koni. W 1932 roku Stachowiznę przejęła, jako swój posag, Renata von Fischer, która była córką kontradmirała Reinholda von Fischera. Po zakończeniu II wojny światowej na tereni majątku powstała państwowa stadnina koni. W latach 60. Stachowizna stała się częścią Państwowego Gospodarstwa Rolnego w Smokowie. Obecnie dwór i pozostałości parku stanowią własność prywatną.

Zabytki

• Dwór z 2. połowy XIX wieku, wybudowany w stylu neorenesansowym z nawiązaniami do neogotyku
• Park dworski

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I–II, Olsztyn 2010–2011.
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
Kętrzyn i okolice, oprac. Izabela Karpiuk, Kętrzyn 2001.
Licharewa Zofia, Kętrzyn. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1962.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Danych Lokalnych GUS [06.12.2014].
Historia wsi Stachowizna [06.12.2014].

Przypisy

<references>