Okoń: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Źródło)
 
(Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
  
 
{{Zwierzę infobox
 
{{Zwierzę infobox
  |nazwa zwyczajowa      = ''Okoń pospolity''
+
  |nazwa zwyczajowa      = Okoń pospolity
 
  |nazwa łacińska        = ''Perca fluviatilis''
 
  |nazwa łacińska        = ''Perca fluviatilis''
 
  |TSN                    =  
 
  |TSN                    =  
Linia 7: Linia 7:
 
  |okres istnienia        =  
 
  |okres istnienia        =  
 
  |grafika                = Koń.jpg
 
  |grafika                = Koń.jpg
  |opis grafiki          = ''źródło: wikicommoms''
+
  |opis grafiki          = Fot. Dgp.martin. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:PercheCommune.jpg Commons Wikimedia]
  |typ                    = [[strunowce]]
+
  |typ                    = strunowce
  |podtyp                = [[kręgowce]]
+
  |podtyp                = kręgowce
  |gromada                = [[promieniopłetwe]]
+
  |gromada                = promieniopłetwe
  |rząd                  = [[okoniokształtne]]
+
  |rząd                  = okoniokształtne
  |rodzina                = [[okoniowate]]
+
  |rodzina                = okoniowate
  |rodzaj                = ''[[Perca]]''
+
  |rodzaj                = ''Perca''
 
  |gatunek                = Okoń pospolity
 
  |gatunek                = Okoń pospolity
  |synonimy              = ''Perca fluviatilis aurea Smitt, 1893<br>
+
  |synonimy              = ''Perca fluviatilis aurea'' Smitt, 1893<br>
''Perca fluviatilis gibba Smitt, 1893<br>
+
''Perca fluviatilis'' gibba Smitt, 1893<br>
''Perca fluviatilis intermedius Svetovidov & Dorofeyeva, 1963<br>
+
''Perca fluviatilis intermedius'' Svetovidov & Dorofeyeva, 1963<br>
''Perca fluviatilis macedonica Karaman, 1924<br>
+
''Perca fluviatilis macedonica'' Karaman, 1924<br>
''Perca fluviatilis maculata Smitt, 1893<br>
+
''Perca fluviatilis maculata'' Smitt, 1893<br>
''Perca fluviatilis nigrescens Heckel, 1837<br>
+
''Perca fluviatilis nigrescens'' Heckel, 1837<br>
''Perca fluviatilis zaissanica Dianov, 1955<br>
+
''Perca fluviatilis zaissanica'' Dianov, 1955<br>
''Perca fluviatilus Linnaeus, 1758<br>
+
''Perca fluviatilus'' Linnaeus, 1758<br>
''Perca helvetica Gronow, 1854<br>
+
''Perca helvetica'' Gronow, 1854<br>
''Perca italica Cuvier, 1828<br>
+
''Perca italica'' Cuvier, 1828<br>
''Perca vulgaris Schaeffer, 1761<br>
+
''Perca vulgaris'' Schaeffer, 1761<br>
''Perca vulgaris Schrank, 1792<br>
+
''Perca vulgaris'' Schrank, 1792<br>
''Perca vulgaris Fitzinger, 1832<br>
+
''Perca vulgaris'' Fitzinger, 1832<br>
''Perca vulgaris aurata Fitzinger, 1832<br>
+
''Perca vulgaris aurata'' Fitzinger, 1832<br>
 
  |wikispecies            = Perca_fluviatilis
 
  |wikispecies            = Perca_fluviatilis
 
  |commons                = Category:Perca_fluviatilis
 
  |commons                = Category:Perca_fluviatilis
}}<br/>
+
}}
 
''' Okoń, okoń pospolity ''' '' (Perca fluviatilis) ''– gatunek słodkowodnej, drapieżnej ryby okoniokształtnej, z rodziny okoniowatych(Percidae).
 
''' Okoń, okoń pospolity ''' '' (Perca fluviatilis) ''– gatunek słodkowodnej, drapieżnej ryby okoniokształtnej, z rodziny okoniowatych(Percidae).
<br/>
+
<br/><br/>
 +
[[Grafika:1280px-Perca_fluviatilis_1879.jpg|290px|right|thumb|Okoń.<br>Autor: Alexander Francis Lydon. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Perca_fluviatilis_1879.jpg Commons Wikimedia] ]]
 
== Morfologia ==
 
== Morfologia ==
 
Okonie mają ciało wyraźnie wygrzbiecone i pokrywają je drobne, [http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%81uski_(ryby) ktenoidalne], ostre łuski, zachodzące na siebie dachówkowato i bardzo głęboko osadzone w kieszeniach skórnych. Maleńkie ząbki na ich zewnętrznej stronie nadają jego ciału charakterystyczną szorstkość w dotyku. Kości pokrywy skrzelowej posiadają ostry kolec, którym można się skaleczyć. Grzbiet okonia jest najczęściej ciemnoturkusowy, boki zielonożółte, układa się na nich prostopadle od pięciu do dziewięciu charakterystycznych ciemnych smug.  
 
Okonie mają ciało wyraźnie wygrzbiecone i pokrywają je drobne, [http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%81uski_(ryby) ktenoidalne], ostre łuski, zachodzące na siebie dachówkowato i bardzo głęboko osadzone w kieszeniach skórnych. Maleńkie ząbki na ich zewnętrznej stronie nadają jego ciału charakterystyczną szorstkość w dotyku. Kości pokrywy skrzelowej posiadają ostry kolec, którym można się skaleczyć. Grzbiet okonia jest najczęściej ciemnoturkusowy, boki zielonożółte, układa się na nich prostopadle od pięciu do dziewięciu charakterystycznych ciemnych smug.  
Ubarwienie zmienne w zależności od miejsca przebywania, osobniki żyjące w płytkich prześwietlonych wodach są bardziej jaskrawo ubarwione od tych żyjących w ciemnych, głębokich wodach.
+
 
 +
Ubarwienie zmienne w zależności od miejsca przebywania, osobniki żyjące w płytkich prześwietlonych wodach są jaskrawiej ubarwione od tych żyjących w ciemnych, głębokich wodach.
 
Samce generalnie są jaskrawiej ubarwione.
 
Samce generalnie są jaskrawiej ubarwione.
 
Osiąga do 60 cm długości i masę ciała do 4,8 kg.
 
Osiąga do 60 cm długości i masę ciała do 4,8 kg.
 
+
<br/>
[[Grafika:1280px-Perca_fluviatilis_1879.jpg|300px|center|Okoń]]<br/>
 
 
 
 
 
 
 
 
== Odżywianie ==
 
== Odżywianie ==
Narybek okonia początkowo odżywia się planktonem, później organizmami bezkręgowymi, a w momencie gdy najbardziej żarłoczne osobniki w stadzie młodych okoni, żyjących w trudnych warunkach, osiągają odpowiednie rozmiary (10-15cm), natychmiast zaczynają odżywiać się mniejszymi od siebie rybami. Nie gardzą przy tym przedstawicielami [http://pl.wikipedia.org/wiki/Kanibalizm własnego gatunku]. Jeżeli w danym zbiorniku występują już [[Ciernik|cierniki]], to wtedy one stanowią główną zdobycz młodych drapieżców. Niektóre okonie, mające dziesięć do dwunastu centymetrów długości, są już prawdziwymi rybami drapieżnymi. Z drugiej jednak strony ciągle jeszcze potrafią zaspokajać głód, ryjąc w mule lub zawzięcie polując na ośliczki.  
+
Narybek okonia początkowo odżywia się planktonem, później organizmami bezkręgowymi, a w momencie gdy najbardziej żarłoczne osobniki w stadzie młodych okoni, żyjących w trudnych warunkach, osiągają odpowiednie rozmiary (10-15cm), natychmiast zaczynają odżywiać się mniejszymi od siebie rybami. Nie gardzą przy tym przedstawicielami własnego gatunku. Jeżeli w danym zbiorniku występują już [[Ciernik|cierniki]], to wtedy one stanowią główną zdobycz młodych drapieżców. Niektóre okonie, mające dziesięć do dwunastu centymetrów długości, są już prawdziwymi rybami drapieżnymi. Z drugiej jednak strony ciągle jeszcze potrafią zaspokajać głód, ryjąc w mule lub zawzięcie polując na ośliczki.  
Żeruje głównie o wschodzie i zachodzie słońca nie unikając innej pory dnia.
+
Żeruje głównie o wschodzie i zachodzie słońca nie unikając innej pory dnia.<br/>
 
 
 
 
 
== Występowanie ==
 
== Występowanie ==
 
Zamieszkuje wszelkiego typu wody słodkie, zarówno płynące (rzeki, duże potoki) jak i stojące (jeziora, stawy, starorzecza). Ponadto zasiedla słonawe wody przybrzeżne (np. Zalew Wiślany).
 
Zamieszkuje wszelkiego typu wody słodkie, zarówno płynące (rzeki, duże potoki) jak i stojące (jeziora, stawy, starorzecza). Ponadto zasiedla słonawe wody przybrzeżne (np. Zalew Wiślany).
 
 
  
 
== Tarło ==
 
== Tarło ==
Początkowo jest ryba stadną jednak starsze osobniki żyją przeważnie samotnie lub w niewielkich grupach. Dojrzałość płciową osiąga w trzecim roku życia. Tarło ma miejsce od kwietnia do lipca (w zależności od temperatury wody), przeważnie na płyciznach. Samica składa od 12 000 do 300 000 ziaren ikry o średnicy 2–2,5 mm, która jest przyklejana do kamieni, zanurzonych gałęzi, roślin wodnych itp. w postaci długich wstęg. Wylęg po 14–21 dniach. Świeżo wylęgłe larwy mierzą 3–6 mm i posiadają jajowatego kształtu woreczek żółtkowy zawierający kroplę tłuszczu, która umożliwia im unoszenie się na wodzie.
+
Początkowo jest rybą stadną, jednak starsze osobniki żyją przeważnie samotnie lub w niewielkich grupach. Dojrzałość płciową osiąga w trzecim roku życia. Tarło ma miejsce od kwietnia do lipca (w zależności od temperatury wody), przeważnie na płyciznach. Samica składa od 12 000 do 300 000 ziaren ikry o średnicy 2–2,5 mm, która jest przyklejana do kamieni, zanurzonych gałęzi, roślin wodnych itp. w postaci długich wstęg. Wylęg po 14–21 dniach. Świeżo wylęgłe larwy mierzą 3–6 mm i posiadają jajowatego kształtu woreczek żółtkowy zawierający kroplę tłuszczu, która umożliwia im unoszenie się na wodzie.
  
 
== Sen ==
 
== Sen ==
Okoń europejski zapada w nocy w swego rodzaju "stan głębokiego snu". W tym czasie przebywa przy dnie zbiornika opierając się o dno płetwami brzusznymi i ogonową. Na ten okres "zwija" swoją płetwę grzbietową. Sen ten jest na tyle głęboki, że nie wytrąci i nie wystraszy z niego nawet jasny snop światła. Po obudzeniu, które trwa przez kilka minut ponownie ją rozkłada.
+
Okoń europejski zapada w nocy w swego rodzaju "stan głębokiego snu". W tym czasie przebywa przy dnie zbiornika, opierając się o dno płetwami brzusznymi i ogonową. Na ten okres "zwija" swoją płetwę grzbietową. Sen ten jest na tyle głęboki, że nie wytrąci i nie wystraszy z niego nawet jasny snop światła. Po obudzeniu, które trwa przez kilka minut ponownie ją rozkłada.
 
 
  
 
== Ochrona i zagrożenie ==
 
== Ochrona i zagrożenie ==
 
Kategoria zagrożenia ([http://pl.wikipedia.org/wiki/Czerwona_Ksi%C4%99ga_Gatunk%C3%B3w_Zagro%C5%BConych CKGZ]), do której został zakwalifikowany okoń wskazuje, że w tej chwili nie ma żadnych obaw o przyszłość tego gatunku.  
 
Kategoria zagrożenia ([http://pl.wikipedia.org/wiki/Czerwona_Ksi%C4%99ga_Gatunk%C3%B3w_Zagro%C5%BConych CKGZ]), do której został zakwalifikowany okoń wskazuje, że w tej chwili nie ma żadnych obaw o przyszłość tego gatunku.  
[[Grafika:Sielawa zagrożenie.png|200px|center| Okoń - kategoria niższego ryzyka]]<br>
+
*Okres ochronny: brak
 
+
*Wymiar ochronny:  15 cm za wyjątkiem wód ujętych w Informatorze wód krainy [[pstrąg|pstrąga]] i [[Lipień|lipienia]]
 
+
*Dobowy limit połowu: brak
�Okres ochronny: brak
 
 
 
�Wymiar ochronny:  15 cm za wyjątkiem wód ujętych w [http://www.pzw.org.pl/home/wiadomosci/55863/67/informator_wod_krainy_pstraga_i_lipienia_od_1012012_r Informatorze wód krainy pstrąga i lipienia]
 
 
 
�Dobowy limit połowu: brak
 
  
 
== Znaczenie gospodarcze ==
 
== Znaczenie gospodarcze ==
Nie posiada większego znaczenia gospodarczego. Bardzo chętnie łowiony przez wędkarzy na spinning, spod lodu, oraz na żywą i martwą rybę, a także na spławik, grunt i na muchę.
+
Nie posiada większego znaczenia gospodarczego. Bardzo chętnie jest łowiony przez wędkarzy na spinning, spod lodu, oraz na żywą i martwą rybę, a także na spławik, grunt i na muchę.
 
+
== Bibliografia ==  
 
+
[http://www.ekologia.pl/wiedza/zwierzeta/okon/charakterystyka/ www.ekologia.pl] [28.07.2014]<br>
== Źródło ==  
+
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Oko%C5%84_pospolity Okoń pospolity, pl.wikipedia.org] [28.07.2014]<br>
''1) [http://www.ekologia.pl/wiedza/zwierzeta/okon/charakterystyka/ www.ekologia.pl] [28.07.2014]<br>
+
[http://www.wedkuje.pl/ryby,okon,277 wedkuje.pl] [28.07.2014]
''2) [http://pl.wikipedia.org/wiki/Oko%C5%84_pospolity pl.wikipedia.org] [28.07.2014]<br>
 
''3) [http://www.wedkuje.pl/ryby,okon,277 wedkuje.pl] [28.07.2014]
 
 
<br/>
 
<br/>
  
[[Kategoria:Zwierzęta]] [[Kategoria:Przyroda]] [[Kategoria:Zwierzęta Warmii i Mazur]]
+
[[Kategoria:Przyroda]] [[Kategoria:Zwierzęta Warmii i Mazur]]

Aktualna wersja na dzień 09:25, 20 lut 2015

Okoń pospolity

Perca fluviatilis`
Linnaeus, 1758
Perca fluviatilis Linnaeus, 1758
Fot. Dgp.martin. Źródło: Commons Wikimedia
Fot. Dgp.martin. Źródło: Commons Wikimedia
Systematyka
Domena eukarionty
Królestwo zwierzęta
Typ strunowce
Podtyp kręgowce
Gromada promieniopłetwe
Rząd okoniokształtne
Rodzina okoniowate
Rodzaj Perca
Gatunek Okoń pospolity
Synonimy

Perca fluviatilis aurea Smitt, 1893
Perca fluviatilis gibba Smitt, 1893
Perca fluviatilis intermedius Svetovidov & Dorofeyeva, 1963
Perca fluviatilis macedonica Karaman, 1924
Perca fluviatilis maculata Smitt, 1893
Perca fluviatilis nigrescens Heckel, 1837
Perca fluviatilis zaissanica Dianov, 1955
Perca fluviatilus Linnaeus, 1758
Perca helvetica Gronow, 1854
Perca italica Cuvier, 1828
Perca vulgaris Schaeffer, 1761
Perca vulgaris Schrank, 1792
Perca vulgaris Fitzinger, 1832
Perca vulgaris aurata Fitzinger, 1832

Okoń, okoń pospolity (Perca fluviatilis) – gatunek słodkowodnej, drapieżnej ryby okoniokształtnej, z rodziny okoniowatych(Percidae).

Okoń.
Autor: Alexander Francis Lydon. Źródło: Commons Wikimedia

Morfologia

Okonie mają ciało wyraźnie wygrzbiecone i pokrywają je drobne, ktenoidalne, ostre łuski, zachodzące na siebie dachówkowato i bardzo głęboko osadzone w kieszeniach skórnych. Maleńkie ząbki na ich zewnętrznej stronie nadają jego ciału charakterystyczną szorstkość w dotyku. Kości pokrywy skrzelowej posiadają ostry kolec, którym można się skaleczyć. Grzbiet okonia jest najczęściej ciemnoturkusowy, boki zielonożółte, układa się na nich prostopadle od pięciu do dziewięciu charakterystycznych ciemnych smug.

Ubarwienie zmienne w zależności od miejsca przebywania, osobniki żyjące w płytkich prześwietlonych wodach są jaskrawiej ubarwione od tych żyjących w ciemnych, głębokich wodach. Samce generalnie są jaskrawiej ubarwione. Osiąga do 60 cm długości i masę ciała do 4,8 kg.

Odżywianie

Narybek okonia początkowo odżywia się planktonem, później organizmami bezkręgowymi, a w momencie gdy najbardziej żarłoczne osobniki w stadzie młodych okoni, żyjących w trudnych warunkach, osiągają odpowiednie rozmiary (10-15cm), natychmiast zaczynają odżywiać się mniejszymi od siebie rybami. Nie gardzą przy tym przedstawicielami własnego gatunku. Jeżeli w danym zbiorniku występują już cierniki, to wtedy one stanowią główną zdobycz młodych drapieżców. Niektóre okonie, mające dziesięć do dwunastu centymetrów długości, są już prawdziwymi rybami drapieżnymi. Z drugiej jednak strony ciągle jeszcze potrafią zaspokajać głód, ryjąc w mule lub zawzięcie polując na ośliczki. Żeruje głównie o wschodzie i zachodzie słońca nie unikając innej pory dnia.

Występowanie

Zamieszkuje wszelkiego typu wody słodkie, zarówno płynące (rzeki, duże potoki) jak i stojące (jeziora, stawy, starorzecza). Ponadto zasiedla słonawe wody przybrzeżne (np. Zalew Wiślany).

Tarło

Początkowo jest rybą stadną, jednak starsze osobniki żyją przeważnie samotnie lub w niewielkich grupach. Dojrzałość płciową osiąga w trzecim roku życia. Tarło ma miejsce od kwietnia do lipca (w zależności od temperatury wody), przeważnie na płyciznach. Samica składa od 12 000 do 300 000 ziaren ikry o średnicy 2–2,5 mm, która jest przyklejana do kamieni, zanurzonych gałęzi, roślin wodnych itp. w postaci długich wstęg. Wylęg po 14–21 dniach. Świeżo wylęgłe larwy mierzą 3–6 mm i posiadają jajowatego kształtu woreczek żółtkowy zawierający kroplę tłuszczu, która umożliwia im unoszenie się na wodzie.

Sen

Okoń europejski zapada w nocy w swego rodzaju "stan głębokiego snu". W tym czasie przebywa przy dnie zbiornika, opierając się o dno płetwami brzusznymi i ogonową. Na ten okres "zwija" swoją płetwę grzbietową. Sen ten jest na tyle głęboki, że nie wytrąci i nie wystraszy z niego nawet jasny snop światła. Po obudzeniu, które trwa przez kilka minut ponownie ją rozkłada.

Ochrona i zagrożenie

Kategoria zagrożenia (CKGZ), do której został zakwalifikowany okoń wskazuje, że w tej chwili nie ma żadnych obaw o przyszłość tego gatunku.

  • Okres ochronny: brak
  • Wymiar ochronny: 15 cm za wyjątkiem wód ujętych w Informatorze wód krainy pstrąga i lipienia
  • Dobowy limit połowu: brak

Znaczenie gospodarcze

Nie posiada większego znaczenia gospodarczego. Bardzo chętnie jest łowiony przez wędkarzy na spinning, spod lodu, oraz na żywą i martwą rybę, a także na spławik, grunt i na muchę.

Bibliografia

www.ekologia.pl [28.07.2014]
Okoń pospolity, pl.wikipedia.org [28.07.2014]
wedkuje.pl [28.07.2014]