Pelnik: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
  |nazwa                = Pole-obowiązkowe 
+
  |nazwa                = Pelnik
 
  |herb wsi              =
 
  |herb wsi              =
 
  |flaga wsi            =
 
  |flaga wsi            =
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe 
+
  |dopełniacz wsi        = Pelnika
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe    
+
  |zdjęcie              = Pelnik.jpg    
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe   
+
  |opis zdjęcia          = Pelnik<br>Źródło: [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/pelnik/ www.rowery.olsztyn.pl] [15.10.2014] 
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
Linia 16: Linia 14:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = 283 (łącznie Pelnik i Skwary)
+
  |liczba ludności      = 283  
 
  |rok                  = 2010
 
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 89
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>''' Pelnik''' (niem. ''Pulfnick'') – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Łukta.
+
''' Pelnik''' (niem. ''Pulfnick'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat ostródzki |powiecie ostródzkim]], w [[Łukta (gmina wiejska)|gminie Łukta]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 283 mieszkańców<ref>łącznie Pelnik i [[Skwary]]</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Irena Krzywiec ]]<ref> [http://www.bip.lukta.sprint.com.pl/article/jednostki_pomocnicze/solectwa/index.php/id_item_tree/e00eef67adf4c19fbe3f022f93cd0eab/ Strona Urzędu Gminy Łukta] [29.08.2013]</ref>.
 
+
<br/><br/>
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
 
  
 +
==Położenie==
 +
Miejscowość położona jest na wschodnim brzegu jeziora [[Jezioro Isąg|Isąg]] (Żelazne) oraz  nad [[Rzeka Pasłęka |Pasłęką]], w zachodniej części [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierza Olsztyńskiego]].
 +
Pobliskie jeziora: [[Jezioro Karwek|Karwek]] (Korweskie) – 2,9 km, [[Jezioro Babie|Babie]] – 3 km, [[Jezioro Łoby|Łoby]] (Wynkowskie) – 3 km. Na rzece Pasłęce zlokalizowany jest rezerwat bobrów.
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
== Dzieje miejscowości ==
Miejscowość położona nad wschodnim brzegu Jeziora Isąg (Żelazne) oraz rzeką Pasłęką, w zachodniej części Pojezierza Olsztyńskiego.
+
W 1543 roku majątek Pelnik zagospodarowali mieszkańcy sąsiedniego [[Komorowo (gmina Łukta)|Komorowa]]. W roku 1600 łączny obszar, na którym gospodarzyło sześciu kmieci z Pelnika i Komorowa, obejmował 26 [[Włóka| włók]]. Kmiecie nosili niemieckie nazwiska. Zobowiązani byli do płacenia po osiem grzywien czynszu od jednej włóki ziemi. Pierwsi polscy osadnicy zaczęli przybywać w okolice po zakończeniu wojny trzynastoletniej w roku 1466. Wzmożony napływ Polaków z Mazowsza był jednak dostrzegalny dopiero w XVI–XVII wieku. Na początku XVIII wieku Pelnik dotknęły skutki epidemii dżumy, pustoszącej [[Prusy]] w latach 1709–1711. Miejscowość wówczas częściowo opustoszała, ale nie znamy dokładnej liczby ofiar epidemii. Początek kolejnego stulecia okazał się równie burzliwy. W latach 1806–1807 [[Łukta]] i najbliższe okolice łącznie z Pelnikiem zostały spustoszone przez kwaterujące wojsko francuskie.
Pobliskie jeziora: Karwek (Korweskie) – 2.9 km, Babie 3 km, Łoby (Wynkowskie) 3 km. Na rzece Pasłęce zlokalizowany jest rezerwat bobrów.  
+
Obecnie miejscowość, za sprawą atrakcyjnego położenia nad jeziorem Isąg, ma charakter rolniczo-turystyczny.
  
 +
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
== Zabytki ==
W 1543 roku majątek Pelnik zagospodarowali  mieszkańcy sąsiedniego Komorowa
+
*zbiorowa mogiła trzech żołnierzy poległych w 1945 roku
Pierwsi polscy osadnicy zaczęli przybywać w okolice po zakończeniu wojny trzynastoletniej w roku 1466. omawianym obszarze dotknęły skutki epidemii dżumy, pustoszącej Prusy w latach 1709-1711
+
*przed [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach |II wojną światową]] przy dawnym budynku szkoły zlokalizowany był pomnik ku czci poległych w latach 1914–1918
<br/>
 
=== Zabytki: ===
 
  
 +
==Turystyka==
 +
*żółty szlak rowerowy o długości 24,5 km – przebieg trasy: Łukta – Komorowo – Pelnik – [[Łęguty]] – [[Grazymy]] – [[Wynki]] – Łukta
  
<br/>
+
== Bibliografia ==
 +
Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, ''Warmia. Mazury'', Białystok 1998.<br/>
 +
''Ostróda. Z dziejów miasta i okolic'',  red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.<br/>
 +
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [29.08.2013]<br/>
 +
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/osterode.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [29.08.2013]<br/>
 +
[http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/?do=search&id=pelnik/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [29.08.2013]
  
=== Bibliografia: ===
 
#Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński, ''Warmia. Mazury'', Białystok 1998.
 
#''Ostróda. Z dziejów miasta i okolic'',  red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
 
#''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
 
#Bank Danych Lokalnych GUS:http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu:]
 
#Deutsche Verwaltungsgeschichte:  http://www.verwaltungsgeschichte.de/osterode.html
 
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
+
<references/>
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Powiat ostródzki]] 
 
+
[[Kategoria: Łukta (gmina wiejska)]]  
 
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]  
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: 1501-1600]]
[[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 01:40, 28 wrz 2013 (CEST)
 

Aktualna wersja na dzień 16:33, 24 lut 2015

Pelnik

PelnikŹródło: www.rowery.olsztyn.pl [15.10.2014]
Pelnik
Źródło: www.rowery.olsztyn.pl [15.10.2014]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat ostródzki
Gmina Łukta
Liczba ludności (2010) 283
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 14-105
Tablice rejestracyjne NOS
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Pelnik
Pelnik
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Pelnik
Pelnik
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Pelnik (niem. Pulfnick) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Łukta. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 283 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Irena Krzywiec [2].

Położenie

Miejscowość położona jest na wschodnim brzegu jeziora Isąg (Żelazne) oraz nad Pasłęką, w zachodniej części Pojezierza Olsztyńskiego. Pobliskie jeziora: Karwek (Korweskie) – 2,9 km, Babie – 3 km, Łoby (Wynkowskie) – 3 km. Na rzece Pasłęce zlokalizowany jest rezerwat bobrów.

Dzieje miejscowości

W 1543 roku majątek Pelnik zagospodarowali mieszkańcy sąsiedniego Komorowa. W roku 1600 łączny obszar, na którym gospodarzyło sześciu kmieci z Pelnika i Komorowa, obejmował 26 włók. Kmiecie nosili niemieckie nazwiska. Zobowiązani byli do płacenia po osiem grzywien czynszu od jednej włóki ziemi. Pierwsi polscy osadnicy zaczęli przybywać w okolice po zakończeniu wojny trzynastoletniej w roku 1466. Wzmożony napływ Polaków z Mazowsza był jednak dostrzegalny dopiero w XVI–XVII wieku. Na początku XVIII wieku Pelnik dotknęły skutki epidemii dżumy, pustoszącej Prusy w latach 1709–1711. Miejscowość wówczas częściowo opustoszała, ale nie znamy dokładnej liczby ofiar epidemii. Początek kolejnego stulecia okazał się równie burzliwy. W latach 1806–1807 Łukta i najbliższe okolice – łącznie z Pelnikiem – zostały spustoszone przez kwaterujące wojsko francuskie. Obecnie miejscowość, za sprawą atrakcyjnego położenia nad jeziorem Isąg, ma charakter rolniczo-turystyczny.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Zabytki

  • zbiorowa mogiła trzech żołnierzy poległych w 1945 roku
  • przed II wojną światową przy dawnym budynku szkoły zlokalizowany był pomnik ku czci poległych w latach 1914–1918

Turystyka

  • żółty szlak rowerowy o długości 24,5 km – przebieg trasy: Łukta – Komorowo – Pelnik – ŁęgutyGrazymyWynki – Łukta

Bibliografia

Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, Warmia. Mazury, Białystok 1998.
Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [29.08.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [29.08.2013]
Olsztyńska Strona Rowerowa [29.08.2013]

Przypisy

  1. łącznie Pelnik i Skwary
  2. Strona Urzędu Gminy Łukta [29.08.2013]