Pelnik: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
| − | |nazwa = | + | |nazwa = Pelnik |
|herb wsi = | |herb wsi = | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Pelnika |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Pelnik.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Pelnik<br>Źródło: [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/pelnik/ www.rowery.olsztyn.pl] [15.10.2014] |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 16: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 283 | + | |liczba ludności = 283 |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna =(+48) 89 | |strefa numeracyjna =(+48) 89 | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Pelnik''' (niem. ''Pulfnick'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat ostródzki |powiecie ostródzkim]], w [[Łukta (gmina wiejska)|gminie Łukta]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 283 mieszkańców<ref>łącznie Pelnik i [[Skwary]]</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Irena Krzywiec ]]<ref> [http://www.bip.lukta.sprint.com.pl/article/jednostki_pomocnicze/solectwa/index.php/id_item_tree/e00eef67adf4c19fbe3f022f93cd0eab/ Strona Urzędu Gminy Łukta] [29.08.2013]</ref>. |
| − | <br/> | + | <br/><br/> |
| − | == | + | ==Położenie== |
| − | Miejscowość położona | + | Miejscowość położona jest na wschodnim brzegu jeziora [[Jezioro Isąg|Isąg]] (Żelazne) oraz nad [[Rzeka Pasłęka |Pasłęką]], w zachodniej części [[Pojezierze Olsztyńskie|Pojezierza Olsztyńskiego]]. |
Pobliskie jeziora: [[Jezioro Karwek|Karwek]] (Korweskie) – 2,9 km, [[Jezioro Babie|Babie]] – 3 km, [[Jezioro Łoby|Łoby]] (Wynkowskie) – 3 km. Na rzece Pasłęce zlokalizowany jest rezerwat bobrów. | Pobliskie jeziora: [[Jezioro Karwek|Karwek]] (Korweskie) – 2,9 km, [[Jezioro Babie|Babie]] – 3 km, [[Jezioro Łoby|Łoby]] (Wynkowskie) – 3 km. Na rzece Pasłęce zlokalizowany jest rezerwat bobrów. | ||
| + | <br/> | ||
| − | + | == Dzieje miejscowości == | |
| + | W 1543 roku majątek Pelnik zagospodarowali mieszkańcy sąsiedniego [[Komorowo (gmina Łukta)|Komorowa]]. W roku 1600 łączny obszar, na którym gospodarzyło sześciu kmieci z Pelnika i Komorowa, obejmował 26 [[Włóka| włók]]. Kmiecie nosili niemieckie nazwiska. Zobowiązani byli do płacenia po osiem grzywien czynszu od jednej włóki ziemi. Pierwsi polscy osadnicy zaczęli przybywać w okolice po zakończeniu wojny trzynastoletniej w roku 1466. Wzmożony napływ Polaków z Mazowsza był jednak dostrzegalny dopiero w XVI–XVII wieku. Na początku XVIII wieku Pelnik dotknęły skutki epidemii dżumy, pustoszącej [[Prusy]] w latach 1709–1711. Miejscowość wówczas częściowo opustoszała, ale nie znamy dokładnej liczby ofiar epidemii. Początek kolejnego stulecia okazał się równie burzliwy. W latach 1806–1807 [[Łukta]] i najbliższe okolice – łącznie z Pelnikiem – zostały spustoszone przez kwaterujące wojsko francuskie. | ||
| + | Obecnie miejscowość, za sprawą atrakcyjnego położenia nad jeziorem Isąg, ma charakter rolniczo-turystyczny. | ||
| − | + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Zabytki == | |
| − | * | + | *zbiorowa mogiła trzech żołnierzy poległych w 1945 roku |
| − | * | + | *przed [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach |II wojną światową]] przy dawnym budynku szkoły zlokalizowany był pomnik ku czci poległych w latach 1914–1918 |
| − | + | ==Turystyka== | |
| − | + | *żółty szlak rowerowy o długości 24,5 km – przebieg trasy: Łukta – Komorowo – Pelnik – [[Łęguty]] – [[Grazymy]] – [[Wynki]] – Łukta | |
| − | |||
| − | * | ||
| − | <br/> | + | == Bibliografia == |
| + | Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, ''Warmia. Mazury'', Białystok 1998.<br/> | ||
| + | ''Ostróda. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.<br/> | ||
| + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [29.08.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/osterode.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [29.08.2013]<br/> | ||
| + | [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/?do=search&id=pelnik/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [29.08.2013] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
Aktualna wersja na dzień 16:33, 24 lut 2015
| Pelnik | |
| | |
![PelnikŹródło: www.rowery.olsztyn.pl [15.10.2014]](/index.php/Plik:Pelnik.jpg) Pelnik
Źródło: www.rowery.olsztyn.pl [15.10.2014] | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | ostródzki |
| Gmina | Łukta |
| Liczba ludności (2010) | 283 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 14-105 |
| Tablice rejestracyjne | NOS |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Pelnik | |
| Położenie na mapie Polski  Pelnik | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Pelnik (niem. Pulfnick) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Łukta. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 283 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Irena Krzywiec [2].
Położenie
Miejscowość położona jest na wschodnim brzegu jeziora Isąg (Żelazne) oraz nad Pasłęką, w zachodniej części Pojezierza Olsztyńskiego.
Pobliskie jeziora: Karwek (Korweskie) – 2,9 km, Babie – 3 km, Łoby (Wynkowskie) – 3 km. Na rzece Pasłęce zlokalizowany jest rezerwat bobrów.
Dzieje miejscowości
W 1543 roku majątek Pelnik zagospodarowali mieszkańcy sąsiedniego Komorowa. W roku 1600 łączny obszar, na którym gospodarzyło sześciu kmieci z Pelnika i Komorowa, obejmował 26 włók. Kmiecie nosili niemieckie nazwiska. Zobowiązani byli do płacenia po osiem grzywien czynszu od jednej włóki ziemi. Pierwsi polscy osadnicy zaczęli przybywać w okolice po zakończeniu wojny trzynastoletniej w roku 1466. Wzmożony napływ Polaków z Mazowsza był jednak dostrzegalny dopiero w XVI–XVII wieku. Na początku XVIII wieku Pelnik dotknęły skutki epidemii dżumy, pustoszącej Prusy w latach 1709–1711. Miejscowość wówczas częściowo opustoszała, ale nie znamy dokładnej liczby ofiar epidemii. Początek kolejnego stulecia okazał się równie burzliwy. W latach 1806–1807 Łukta i najbliższe okolice – łącznie z Pelnikiem – zostały spustoszone przez kwaterujące wojsko francuskie. Obecnie miejscowość, za sprawą atrakcyjnego położenia nad jeziorem Isąg, ma charakter rolniczo-turystyczny.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Zabytki
- zbiorowa mogiła trzech żołnierzy poległych w 1945 roku
- przed II wojną światową przy dawnym budynku szkoły zlokalizowany był pomnik ku czci poległych w latach 1914–1918
Turystyka
- żółty szlak rowerowy o długości 24,5 km – przebieg trasy: Łukta – Komorowo – Pelnik – Łęguty – Grazymy – Wynki – Łukta
Bibliografia
Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, Warmia. Mazury, Białystok 1998.
Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [29.08.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [29.08.2013]
Olsztyńska Strona Rowerowa [29.08.2013]
Przypisy
- ↑ łącznie Pelnik i Skwary
- ↑ Strona Urzędu Gminy Łukta [29.08.2013]
