Podgrzybek tęgoskórowy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Roślina infobox | {{Roślina infobox | ||
|Nazwa rośliny = Podgrzybek tęgoskórowy | |Nazwa rośliny = Podgrzybek tęgoskórowy | ||
| − | |Nazwa łacińska = Xerocomus parasiticus | + | |Nazwa łacińska = ''Xerocomus parasiticus'' |
|L = (Bull.) Quél. | |L = (Bull.) Quél. | ||
|Pusta linia = <br/> | |Pusta linia = <br/> | ||
|grafika = podgrzybek.jpg | |grafika = podgrzybek.jpg | ||
| − | |podpis grafiki = Owocniki podgrzybka tęgoskórowego | + | |podpis grafiki = Owocniki podgrzybka tęgoskórowego.<br>Fot. Hans Hillewaert. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Boletus_parasiticus_on_Scleroderma_citrinum.jpg Commons Wikimedia] |
|Systematyka = Systematyka | |Systematyka = Systematyka | ||
|Domena = eukarionty | |Domena = eukarionty | ||
| Linia 15: | Linia 15: | ||
|Rodzina = borowikowate | |Rodzina = borowikowate | ||
|Rodzaj = podgrzybek | |Rodzaj = podgrzybek | ||
| − | |Gatunek = | + | |Gatunek = podgrzybek tęgoskórowy |
|Synonimy = Podgrzybek pasożytniczy | |Synonimy = Podgrzybek pasożytniczy | ||
|Lista synonimów = }} | |Lista synonimów = }} | ||
| − | '''Podgrzybek tęgoskórowy''' (''Xerocomus parasiticus''(Bull.) Quél.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny borowikowatych (Boletaceae), rzędu borowikowców (Boletales). | + | '''Podgrzybek tęgoskórowy''' (''Xerocomus parasiticus'' (Bull.) Quél.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny borowikowatych (''Boletaceae''), rzędu borowikowców (''Boletales''). |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Owocnik == | == Owocnik == | ||
| − | Podgrzybek tęgoskórowy tworzy owocniki agarykoidalne, złożone z kapelusza i trzonu. Kapelusz średnicy 2-7 cm, | + | Podgrzybek tęgoskórowy tworzy owocniki agarykoidalne, złożone z kapelusza i trzonu. Kapelusz średnicy 2-7 cm, białawozielonkawy, żołtobrązowawy, brązowawy, czasem szarooliwkowy, z rdzawym odcieniem. Powierzchnia sucha, zamszowa, niekiedy popękana na drobne poletka. Rurki przyrośnięte, żółte, cytrynowożółte, w miarę starzenia białawe. Trzon żółtawy, żółtawobrązowy, u podstawy niekiedy zwężony i czasem wygięty. Miąższ żółtawy, w dolnej części trzonu brązowawy, po przełamaniu lekko błękitniejący. |
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Rozmieszczenie i ekologia == | == Rozmieszczenie i ekologia == | ||
Podgrzybek tęgoskórowy (pasożytniczy) tworzy owocniki latem i jesienią. Pasożytuje na [[tęgoskór pospolity |tęgoskórze pospolitym]]. Na jednym owocniku tęgoskóra może wyrastać nawet kilka owocników podgrzybka. Rośnie w widnych borach sosnowych i mieszanych, częściej przy ścieżkach, na obrzeżu polan leśnych. Z uwagi na charakterystyczny wygląd i pasożytowanie trudno go pomylić z innymi podgrzybkami. | Podgrzybek tęgoskórowy (pasożytniczy) tworzy owocniki latem i jesienią. Pasożytuje na [[tęgoskór pospolity |tęgoskórze pospolitym]]. Na jednym owocniku tęgoskóra może wyrastać nawet kilka owocników podgrzybka. Rośnie w widnych borach sosnowych i mieszanych, częściej przy ścieżkach, na obrzeżu polan leśnych. Z uwagi na charakterystyczny wygląd i pasożytowanie trudno go pomylić z innymi podgrzybkami. | ||
| − | + | ||
| − | W Polsce gatunek rzadki, znany z około 50 stanowisk. Podlega ochronie gatunkowej. Znajduje się na | + | W Polsce jest to gatunek rzadki, znany z około 50 stanowisk. Podlega ochronie gatunkowej. Znajduje się na ''Czerwonej liście roślin i grzybów Polski'' i ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych. Znajduje się na czerwonych listach gatunków zagrożonych także w Belgii, Danii, na Słowacji, Litwie, w Niemczech. |
| − | + | ||
| − | Na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] podgrzybek tęgoskórowy (pasożytniczy) został odnotowany w [[Rezerwat Niedźwiedzie Wielkie| | + | Na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] podgrzybek tęgoskórowy (pasożytniczy) został odnotowany w [[Rezerwat Niedźwiedzie Wielkie|rezerwacie Niedźwiedzie Wielkie]]. |
<br/> | <br/> | ||
=== Wartość użytkowa === | === Wartość użytkowa === | ||
| − | + | Jest to grzyb jadalny. Substancje trujące gospodarza nie przenoszą się na owocniki podgrzybka. | |
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | |
| − | + | == Zobacz też == | |
| − | + | [http://www.grzyby.pl/gatunki/Xerocomus_parasiticus.htm grzyby.pl] [25.04.2014] | |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
[http://obszary.natura2000.org.pl/index.php?s=obszar&id=495 obszary.natura2000.org.pl] [25.04.2014] | [http://obszary.natura2000.org.pl/index.php?s=obszar&id=495 obszary.natura2000.org.pl] [25.04.2014] | ||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
[http://pl.wikipedia.org/wiki/Podgrzybek_tęgoskórowy pl.wikipedia.org, Podgrzybek tęgoskórowy] [25.04.2014] | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Podgrzybek_tęgoskórowy pl.wikipedia.org, Podgrzybek tęgoskórowy] [25.04.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | Gumińska Barbara, Wojewoda Wiesław, ''Grzyby i ich oznaczanie'', Warszawa 1985.<br/> | ||
[http://www.indexfungorum.org/names/Names.asp indexfungorum.org] [25.04.2014] | [http://www.indexfungorum.org/names/Names.asp indexfungorum.org] [25.04.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | Wojewoda Władysław, Ławrynowicz Maria, ''Red list of the macrofungi in Poland'', [w:] ''Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski'', red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 55-70. | ||
[[Kategoria: Przyroda]] | [[Kategoria: Przyroda]] | ||
| − | [[Kategoria: Grzyby]] | + | [[Kategoria: Grzyby Warmii i Mazur]] |
| + | [[Kategoria: Rezerwaty przyrody]] | ||
| + | [[Kategoria: powiat ostródzki]] | ||
| + | [[Kategoria: Małdyty (gmina wiejska)]] | ||
Aktualna wersja na dzień 07:46, 25 lut 2015
| Podgrzybek tęgoskórowy | |
| | |
| Xerocomus parasiticus | |
| (Bull.) Quél. | |
 Owocniki podgrzybka tęgoskórowego. Fot. Hans Hillewaert. Źródło: Commons Wikimedia | |
| Systematyka | |
| Królestwo | grzyby |
| Gromada | grzyby podstawkowe |
| Klasa | pieczarniaki |
| Rząd | borowikowce |
| Rodzina | borowikowate |
| Rodzaj | podgrzybek |
| Gatunek | podgrzybek tęgoskórowy |
| Podgrzybek pasożytniczy | |
Podgrzybek tęgoskórowy (Xerocomus parasiticus (Bull.) Quél.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny borowikowatych (Boletaceae), rzędu borowikowców (Boletales).
Owocnik
Podgrzybek tęgoskórowy tworzy owocniki agarykoidalne, złożone z kapelusza i trzonu. Kapelusz średnicy 2-7 cm, białawozielonkawy, żołtobrązowawy, brązowawy, czasem szarooliwkowy, z rdzawym odcieniem. Powierzchnia sucha, zamszowa, niekiedy popękana na drobne poletka. Rurki przyrośnięte, żółte, cytrynowożółte, w miarę starzenia białawe. Trzon żółtawy, żółtawobrązowy, u podstawy niekiedy zwężony i czasem wygięty. Miąższ żółtawy, w dolnej części trzonu brązowawy, po przełamaniu lekko błękitniejący.
Rozmieszczenie i ekologia
Podgrzybek tęgoskórowy (pasożytniczy) tworzy owocniki latem i jesienią. Pasożytuje na tęgoskórze pospolitym. Na jednym owocniku tęgoskóra może wyrastać nawet kilka owocników podgrzybka. Rośnie w widnych borach sosnowych i mieszanych, częściej przy ścieżkach, na obrzeżu polan leśnych. Z uwagi na charakterystyczny wygląd i pasożytowanie trudno go pomylić z innymi podgrzybkami.
W Polsce jest to gatunek rzadki, znany z około 50 stanowisk. Podlega ochronie gatunkowej. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski i ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych. Znajduje się na czerwonych listach gatunków zagrożonych także w Belgii, Danii, na Słowacji, Litwie, w Niemczech.
Na Warmii i Mazurach podgrzybek tęgoskórowy (pasożytniczy) został odnotowany w rezerwacie Niedźwiedzie Wielkie.
Wartość użytkowa
Jest to grzyb jadalny. Substancje trujące gospodarza nie przenoszą się na owocniki podgrzybka.
Zobacz też
grzyby.pl [25.04.2014]
obszary.natura2000.org.pl [25.04.2014]
pl.wikipedia.org, Podgrzybek tęgoskórowy [25.04.2014]
Bibliografia
Gumińska Barbara, Wojewoda Wiesław, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa 1985.
indexfungorum.org [25.04.2014]
Wojewoda Władysław, Ławrynowicz Maria, Red list of the macrofungi in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 55-70.
