Olsztyńskie Zakłady Graficzne: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
(→Historia) |
|||
Linia 22: | Linia 22: | ||
Rozwój przedsiębiorstwa był powolny i stopniowy: pod koniec 1945 r. przy produkcji pracowało 30 osób, wiosną 1946 r. – 63. W 1965 r. stan etatów nie sięgał 200 osób. Latem 1946 r. Drukarnia Państwowa przejęła istniejącą od maja 1945 r. drukarenkę Urzędu Propagandy i Informacji (wraz z 18-osobową załogą). W 1950 r. nastąpiła likwidacja [[lkwim:Spółdzielnia Wydawnicza Zagon|Spółdzielni Wydawniczej "Zagon"]], jej drukarnię – działającą od sierpnia 1945 r. – (wraz z pracownikami) OZGraf przejął przed końcem 1952 r. Rozwój zakładu przyspieszyła nacjonalizacja – na początku lat 50. drukarnia miała swoje filie w [[Ostróda|Ostródzie]] i [[Działdowo|Działdowie]]. | Rozwój przedsiębiorstwa był powolny i stopniowy: pod koniec 1945 r. przy produkcji pracowało 30 osób, wiosną 1946 r. – 63. W 1965 r. stan etatów nie sięgał 200 osób. Latem 1946 r. Drukarnia Państwowa przejęła istniejącą od maja 1945 r. drukarenkę Urzędu Propagandy i Informacji (wraz z 18-osobową załogą). W 1950 r. nastąpiła likwidacja [[lkwim:Spółdzielnia Wydawnicza Zagon|Spółdzielni Wydawniczej "Zagon"]], jej drukarnię – działającą od sierpnia 1945 r. – (wraz z pracownikami) OZGraf przejął przed końcem 1952 r. Rozwój zakładu przyspieszyła nacjonalizacja – na początku lat 50. drukarnia miała swoje filie w [[Ostróda|Ostródzie]] i [[Działdowo|Działdowie]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
− | Ważne dla drukarni decyzje zapadły w 1962 r. Postanowiono wówczas zbudować od podstaw nową siedzibę dla zakładu. 12 czerwca 1965 r. wiceminister Kazimierz Rusinek dokonał wmurowania aktu erekcyjnego pod filar budowanej hali. Budowę obiektu u zbiegu ulic Dworcowej i Towarowej ukończono w 1970 r. Oficjalne otwarcie zakładu nastąpiło 23 stycznia 1971 r. w ramach obchodów kolejnej rocznicy "wyzwolenia" Olsztyna. [[Tadeusz Białkowski]], I sekretarz [[KW PZPR w Olsztynie]], osobiście uruchomił maszynę rotacyjną w pawilonie gazetowym. W tym momencie OZGraf był jedną z największych i najnowocześniejszych drukarni w kraju. Dowodem na znaczącą pozycję zakładów stanowił m.in. fakt, że kiedy w 1971 r. w wyniku pożaru unieruchomiona została drukarnia centralna, "Domu Słowa Polskiego" w Warszawie, właśnie tu drukowane były "Trybuna Ludu" i "Kurier Polski". | + | Ważne dla drukarni decyzje zapadły w 1962 r. Postanowiono wówczas zbudować od podstaw nową siedzibę dla zakładu. 12 czerwca 1965 r. wiceminister Kazimierz Rusinek dokonał wmurowania aktu erekcyjnego pod filar budowanej hali. Budowę obiektu u zbiegu ulic Dworcowej i Towarowej ukończono w 1970 r. Oficjalne otwarcie zakładu nastąpiło 23 stycznia 1971 r. w ramach obchodów kolejnej rocznicy "wyzwolenia" Olsztyna. [[Tadeusz Białkowski]], I sekretarz [[KW PZPR Olsztyn|KW PZPR w Olsztynie]], osobiście uruchomił maszynę rotacyjną w pawilonie gazetowym. W tym momencie OZGraf był jedną z największych i najnowocześniejszych drukarni w kraju. Dowodem na znaczącą pozycję zakładów stanowił m.in. fakt, że kiedy w 1971 r. w wyniku pożaru unieruchomiona została drukarnia centralna, "Domu Słowa Polskiego" w Warszawie, właśnie tu drukowane były "Trybuna Ludu" i "Kurier Polski". |
<br/> | <br/> | ||
Na początku lat 80. XX w. OZGraf, funkcjonując w ramach Zjednoczenia Przemysłu Poligraficznego, zatrudniał ponad 800 osób (w tym ok. 620 w [[Olsztyn|Olsztynie]]), z czego ok. 200 stanowili drukarze. Zakłady olsztyńskie zaliczane był do grupy przedsiębiorstw średniej wielkości. W skali produkcji znajdowały się jednak w pierwszej dziesiątce na 127 drukarń krajowych. Gazety i czasopisma stanowiły ok. 20 % produkcji, a książki i broszury prawie 50% produkcji. Pod względem ilości książek wykonywanych na rzecz centralnego planu wydawniczego OZGraf zajmował piąte miejsce w kraju. | Na początku lat 80. XX w. OZGraf, funkcjonując w ramach Zjednoczenia Przemysłu Poligraficznego, zatrudniał ponad 800 osób (w tym ok. 620 w [[Olsztyn|Olsztynie]]), z czego ok. 200 stanowili drukarze. Zakłady olsztyńskie zaliczane był do grupy przedsiębiorstw średniej wielkości. W skali produkcji znajdowały się jednak w pierwszej dziesiątce na 127 drukarń krajowych. Gazety i czasopisma stanowiły ok. 20 % produkcji, a książki i broszury prawie 50% produkcji. Pod względem ilości książek wykonywanych na rzecz centralnego planu wydawniczego OZGraf zajmował piąte miejsce w kraju. | ||
Linia 33: | Linia 33: | ||
W dniu 31 grudnia 1997 r. zostały sprzedane Przedsiębiorstwu Produkcyjno-Handlowemu – KOMPAP S.A. z Kwidzyna. | W dniu 31 grudnia 1997 r. zostały sprzedane Przedsiębiorstwu Produkcyjno-Handlowemu – KOMPAP S.A. z Kwidzyna. | ||
<br/> | <br/> | ||
+ | |||
== Strajk 1980 r. == | == Strajk 1980 r. == | ||
Trwający od 19 sierpnia do 05 września 1981 r. strajk w OZGrafie stanowił największe tego typu zdarzenie regionalne w całym okresie masowych protestów społecznych lat 1980–1981. Był też jedynym wydarzeniem lokalnym, które zdobyło rozgłos ogólnopolski: o strajku olsztyńskich drukarzy mówiono w głównym serwisie informacyjnym państwowej telewizji ("Dziennik Telewizyjny"), w strajk zaangażowali się znani działacze opozycyjni, m.in.: (Jacek Kuroń, Bogdan Lis, Janusz Onyszkiewicz, Andrzej Stelmachowski). | Trwający od 19 sierpnia do 05 września 1981 r. strajk w OZGrafie stanowił największe tego typu zdarzenie regionalne w całym okresie masowych protestów społecznych lat 1980–1981. Był też jedynym wydarzeniem lokalnym, które zdobyło rozgłos ogólnopolski: o strajku olsztyńskich drukarzy mówiono w głównym serwisie informacyjnym państwowej telewizji ("Dziennik Telewizyjny"), w strajk zaangażowali się znani działacze opozycyjni, m.in.: (Jacek Kuroń, Bogdan Lis, Janusz Onyszkiewicz, Andrzej Stelmachowski). |
Wersja z 19:31, 26 lut 2015
Olsztyńskie Zakłady Graficzne "OZGraf" – drukarnia, w latach 1945–1997 przedsiębiorstwo państwowe, po tej dacie – prywatne.
Historia
W lipcu 1945 r. do Olsztyna przybył przedstawiciel Centralnego Zarządu Państwowych Zakładów Graficznych Jerzy Jorasz z zadaniem zorganizowania w mieście drukarni państwowej. We wrześniu 1945 r. w drukarni powstały pierwsze, próbne wydruki. Oficjalnie przedsiębiorstwo rozpoczęło działalność pod nazwą "Drukarnia Państwowa w Olsztynie" w dniu 15 listopada 1945 r. Od 1948 r. firma działała pod nazwą "Państwowe Zakłady Graficzne", a od stycznia 1951 r. jako "Olsztyńskie Zakłady Graficzne – Przedsiębiorstwo Państwowe".
22 lipca 1969 r. mocą decyzji ministra kultury i sztuki, Zakłady otrzymały imię Seweryna Pieniężnego. Uroczystość nadania imienia zorganizowano 24 stycznia 1970 r. w ramach obchodów 25-lecia "wyzwolenia" Olsztyna w Sali Kopernikańskiej olsztyńskiego zamku. Wydaje się, że właśnie w tym okresie należy upatrywać początków upowszechnienia się skrótowca "OZGraf".
Pierwsza siedziba drukarni mieściła się w budynku przy ul. 22 Lipca 7 (obecnie ul. 11 Listopada). Przed wojną budynek ten stanowił siedzibę drukarni Haricha; w 1945 r. przekazany został Wandzie Pieniężnej jako rodzaj odszkodowania za zniszczony budynek redakcji i drukarni przedwojennej "Gazety Olsztyńskiej". W 1948 r. w wyniku upaństwowienia przemysłu poligraficznego budynek stał się własnością drukarni.
Rozwój przedsiębiorstwa był powolny i stopniowy: pod koniec 1945 r. przy produkcji pracowało 30 osób, wiosną 1946 r. – 63. W 1965 r. stan etatów nie sięgał 200 osób. Latem 1946 r. Drukarnia Państwowa przejęła istniejącą od maja 1945 r. drukarenkę Urzędu Propagandy i Informacji (wraz z 18-osobową załogą). W 1950 r. nastąpiła likwidacja Spółdzielni Wydawniczej "Zagon", jej drukarnię – działającą od sierpnia 1945 r. – (wraz z pracownikami) OZGraf przejął przed końcem 1952 r. Rozwój zakładu przyspieszyła nacjonalizacja – na początku lat 50. drukarnia miała swoje filie w Ostródzie i Działdowie.
Ważne dla drukarni decyzje zapadły w 1962 r. Postanowiono wówczas zbudować od podstaw nową siedzibę dla zakładu. 12 czerwca 1965 r. wiceminister Kazimierz Rusinek dokonał wmurowania aktu erekcyjnego pod filar budowanej hali. Budowę obiektu u zbiegu ulic Dworcowej i Towarowej ukończono w 1970 r. Oficjalne otwarcie zakładu nastąpiło 23 stycznia 1971 r. w ramach obchodów kolejnej rocznicy "wyzwolenia" Olsztyna. Tadeusz Białkowski, I sekretarz KW PZPR w Olsztynie, osobiście uruchomił maszynę rotacyjną w pawilonie gazetowym. W tym momencie OZGraf był jedną z największych i najnowocześniejszych drukarni w kraju. Dowodem na znaczącą pozycję zakładów stanowił m.in. fakt, że kiedy w 1971 r. w wyniku pożaru unieruchomiona została drukarnia centralna, "Domu Słowa Polskiego" w Warszawie, właśnie tu drukowane były "Trybuna Ludu" i "Kurier Polski".
Na początku lat 80. XX w. OZGraf, funkcjonując w ramach Zjednoczenia Przemysłu Poligraficznego, zatrudniał ponad 800 osób (w tym ok. 620 w Olsztynie), z czego ok. 200 stanowili drukarze. Zakłady olsztyńskie zaliczane był do grupy przedsiębiorstw średniej wielkości. W skali produkcji znajdowały się jednak w pierwszej dziesiątce na 127 drukarń krajowych. Gazety i czasopisma stanowiły ok. 20 % produkcji, a książki i broszury prawie 50% produkcji. Pod względem ilości książek wykonywanych na rzecz centralnego planu wydawniczego OZGraf zajmował piąte miejsce w kraju.
Prywatyzacja
24 grudnia 1997 r. pp. Olsztyńskie Zakłady Graficzne im. Seweryna Pieniężnego przekształcono w jednoosobową spółkę akcyjną; odtąd rozpoczęły działalność jako OZGraf – Olsztyńskie Zakłady Graficzne S.A.
W dniu 31 grudnia 1997 r. zostały sprzedane Przedsiębiorstwu Produkcyjno-Handlowemu – KOMPAP S.A. z Kwidzyna.
Strajk 1980 r.
Trwający od 19 sierpnia do 05 września 1981 r. strajk w OZGrafie stanowił największe tego typu zdarzenie regionalne w całym okresie masowych protestów społecznych lat 1980–1981. Był też jedynym wydarzeniem lokalnym, które zdobyło rozgłos ogólnopolski: o strajku olsztyńskich drukarzy mówiono w głównym serwisie informacyjnym państwowej telewizji ("Dziennik Telewizyjny"), w strajk zaangażowali się znani działacze opozycyjni, m.in.: (Jacek Kuroń, Bogdan Lis, Janusz Onyszkiewicz, Andrzej Stelmachowski).
Zobacz też
Bibliografia
Drukarze Olsztyna. Wspomnienia, wybór i opracowanie B. Łukaszewicz, Olsztyn 1985.
R. Gieszczyńska, Strajk w OZGraf 1981. O cześć drukarza, o prawdę i wiarygodność słowa, Olsztyn 2011.
M. Korejwo, OZGraf przed strajkiem, Debata, czerwiec 2014 r.