Parafia pw. św. Marcina w Boleszynie

Parafia pw. św. Marcina w Boleszynie
Kościół parafialny. Źródło: torun.opoka.org.pl [22.10.2014]
Siedziba	Boleszyn
Adres	Boleszyn 9, 13-308 Mroczno
Data powołania	XIV w.
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Diecezja	toruńska
Dekanat	Rybno Pomorskie
Kościół	kościół pw. św. Marcina
Wspomnienie liturgiczne	Trójcy Przenajświętszej i Matki Bożej Różańcowej (pierwsza niedziela października)
http://www.maryjny-boleszyn.pl

Parafia pw. św. Marcina w Boleszynie – rzymskokatolicka parafia w dekanacie Rybno Pomorskie należącym do diecezji toruńskiej. Erygowana w XIV w. Parafia w latach 1821–1992 należała do diecezji chełmińskiej. Od 1990 r. proboszczem parafii jest ks. Bruno Franciszek Jank.

Historia parafii

Parafia św. Marcina powstała w poł. XIV w. i należała do kapituły chełmińskiej. Biskup chełmiński Arnold Stapil przyłączył zubożały kościół w Radoszkach jako filialny do parafii pw. św. Marcina w Boleszynie. W 1525 r. kościół w Radoszkach odzyskał samodzielność. W II poł. XVI w. do parafii należały miejscowości: Boleszyn, Wielkie Leźno, Sugajno, Słup i Zalesie.
W XVII w. parafia straciła samodzielność, gdyż w pierwszej wojnie polsko-szwedzkiej (1627–1629) został zabity proboszcz. Do 1670 r. parafia w Boleszynie przyłączona była do parafii w Mrocznie. W XVII w. kościół parafialny miał podwójne wezwanie: św. Trójcy i św. Marcina. Kościół pw. św. Marcina w Boleszynie znany jest jako sanktuarium Matki Bożej Bolesnej, której kult rozwinął się od XVII w.
W okresie nowożytnym istniała przy kościele szkoła parafialna. Po pierwszym rozbiorze Polski parafia znalazła się w dekanacie górznieńskim. 1 września 1848 r. nad parafią boleszyńską ustanowiony został patronat mieszany, który w parzystych miesiącach sprawował biskup chełmiński, a w miesiącach nieparzystych – rząd pruski. W 1857 r. powstało Bractwo Różańcowe, do którego należała prawie cała parafia.
W 1920 r. parafia weszła w skład dekanatu lidzbarskiego z 2283 wiernymi. Przez cały czas okupacji w Boleszynie nie było stałego duszpasterza. Okresowo dojeżdżał do kościoła ks. Albin Kijora z polskiego Brzozia. Podczas II wojny światowej plebania została zajęta przez niemieckiego osadnika, a księgi metrykalne rozkradziono.
W okresie powojennym parafia obejmowała wsie: Boleszyn, Wielkie Leźno, Sugajno, Słup, Zalesie i Kowaliki.
Obecnie parafia liczy 1265 wiernych.

Kler parafialny

Proboszczowie:

• ks. Jakub Kowalkowski (1644–1656)

• ks. Jan Radomski (1693–1694)

• ks. Kazimierz Zielaskowski (1696–1698)

• ks. Jakub Markowski (1701–1732)

• ks. Stanisław Rosachocki (1735)

• ks. Ludwik Łagowski (1736–1749)

• ks. Józef Langner (1749–1760)

• ks. Jan Kemmer (1760–1761)

• ks. Józef Goldschmid (1761–1764)

• ks. Andrzej Fox (1764–1770)

• ks. Józef Langner (1770–1779)

• ks. Wacław Cieszyński (1779–1793)

• ks. Fabian Gałkowski (1793–1781)

• ks. Mateusz Wesołowski (1831–1843)

• ks. Franciszek III Semrau (1843–1850)

• ks. Franciszek Wyczyński (1851)

• ks. Augustyn Heiselberg (1852–1895)

• ks. Konrad Hoffmann (1895)

• ks. Teofil Sychowski-Stumberg (1895–1934)

• ks. Stanisław Główczewski-Kossak (1933)

• ks. Józef Kita (1933)

• ks. Ignacy Ptaszyński (1934–1939; 1945–1956)

• ks. Albin Kijora (1939–1945)

• ks. Józef Dydymski (1956–1971)

• ks. Bolesław Domachowski (1971–1982)

• ks. Edmund Nierzwicki (1982–1990)

Filie parafii

• kaplica pw. św. Huberta w Boleszynie

Sanktuaria działające na terenie parafii

• sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Boleszynie

Ruchy i stowarzyszenia

• Akcja Katolicka

• liturgiczna służba ołtarza

• Żywy Różaniec

Zobacz też

Diecezja toruńska
Sanktuarium Maryjne w Boleszynie

Bibliografia

Diecezja toruńska. Historia i teraźniejszość. Dekanat lidzbarski, red. Stanisław Kardasz, t. 10, Toruń 1999, s. 149.
Korecki Andrzej, Z dziejów gminy Grodziczno, Pelplin 2003, s. 354.