Stega Mała

Stega Mała
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	bartoszycki
Gmina	Górowo Iławeckie
Liczba ludności (2010)	184
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Stega Mała
Położenie na mapie Polski Stega Mała
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Stega Mała (niem. Klein Steegen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Górowo Iławeckie. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W latach 1946–1961 wieś wchodziła w skład powiatu górowskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 184 mieszkańców (łącznie z Meszniakiem). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Lech Hermanowicz.

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wzniesień Górowskich, 35 km na północny zachód od Bartoszyc i 13 km na północny zachód od Górowa Iławeckiego, przy granicy z powiatem braniewskim. W pobliżu wsi znajdują się stawy: Stegieński Staw (12 ha) i Czarny Staw (Browarny Staw) (1,5 ha), a także pagórek Glinica (Glinianka) o wysokości 156 m n.p.m.

W pobliżu wsi znajduje się pomnik przyrody – głaz narzutowy.

Dzieje miejscowości

Brak jest informacji na temat okoliczności i daty powstania wsi. Prawdopodobnie przez większość swoich dziejów był to majątek szlachecki. W 1857 roku Stega Mała liczyła 149 mieszkańców. U schyłku XIX wieku majątek ten obejmował obszar 1792 ha (wraz z folwarkami Włodkowo, Okopek i Ludwisin) i zaliczał się do największych w powiecie. Jego właścicielami była junkierska rodzina von Steegenów.

Po II wojnie światowej wieś wchodziła w skład sołectwa Skarbiec. Na bazie dawnego majątku uruchomiono tu Państwowe Gospodarstwo Rolne Stega Mała. Według spisu powszechnego z 1983 roku pegeer składał się z dziewięciu budynków mieszkalnych (łącznie 39 mieszkań); znajdowały się tu: punkt biblioteczny, świetlica, klub, boisko sportowe oraz przedszkole dla 16 dzieci. Stega Mała liczyła wówczas 156 mieszkańców.

Zabytki

• pozostałości założenia dworsko-folwarcznego: budynek dawnej oficyny, ponadto: czworak, aleje dojazdowe, system hydrotechniczny, budynki nr 1, 3, 5
• dawny park dworski z XIX wieku (10 ha)
• cmentarz, na terenie parku dworskiego
• dawny park dworski z XIX wieku (6,1 ha)

Galeria zdjęć

• 

  Stega Mała. Pałacyk myśliwski. Okres międzywojenny.
  Źródło: http://www.steegen.com/
• 

  Stega Mała. Spichlerz. Okres międzywojenny
  Źródło: http://www.steegen.com/
• 

  Pałac w Stedze Małej. Zniszczenia wojenne
  Źródło: http://www.steegen.com/

Bibliografia

Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]<br/] Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Górowo Iławeckie, Górowo Iławeckie 2008 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
Strona internetowa rodziny von Steegenów [05.03.2014]