Gwiazdosz czteropromienny: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 19 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Roślina infobox | {{Roślina infobox | ||
|Nazwa rośliny = Gwiazdosz czteropromienny | |Nazwa rośliny = Gwiazdosz czteropromienny | ||
| − | |Nazwa łacińska = Geastrum quadrifidum | + | |Nazwa łacińska = ''Geastrum quadrifidum'' |
|L = DC. ex Pers. | |L = DC. ex Pers. | ||
|Pusta linia = <br/> | |Pusta linia = <br/> | ||
|grafika = gwiazdosz2.jpg | |grafika = gwiazdosz2.jpg | ||
| − | |podpis grafiki = Owocnik gwiazdosza czteropromiennego | + | |podpis grafiki = Owocnik gwiazdosza czteropromiennego.<br>Autor: Dan Molter. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Geastrum_quadrifidum_60803.jpg Commons Wikimedia] |
|Systematyka = Systematyka | |Systematyka = Systematyka | ||
|Domena = eukarionty | |Domena = eukarionty | ||
| Linia 18: | Linia 18: | ||
|Synonimy = Synonimy | |Synonimy = Synonimy | ||
|Lista synonimów = }} | |Lista synonimów = }} | ||
| + | '''Gwiazdosz czteropromienny''' (''Geastrum quadrifidum'' DC. ex Pers.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny gwiazdoszowatych (''Geastraceae''), rzędu gwiazdoszowców (''Geastrales''). | ||
| + | <br/><br/> | ||
| + | == Owocnik == | ||
| + | Owocnik początkowo zamknięty, kulisty, o średnicy 1-2 (3) cm i powierzchni pokrytej cienką warstwą grzybni, jasnobrązowy. Osłona zewnętrzna (egzoperydium) pęka zwykle na 4 płaty (rzadziej na 5-6). Płaty rozchylają się gwiaździście, unosząc endoperydium; w czasie rozchylania następuje oddzielenie zewnętrznej, grzybniowej warstwy osłony zewnętrznej, zwykle zostaje ona pod owocnikiem. Zewnętrzna strona ramion jest gładka lub nieregularnie pomarszczona, biaława, wyschnięta ochrowobrązowa; wewnętrzna powierzchnia osłony zewnętrznej jest szaropopielata. Osłona wewnętrzna (endoperydium) jest kulista lub wydłużona, odwrotnie jajowata, o szerokości od 3,5 do 15 mm, ciemnoszarobrązowa. Powierzchnię ma pokrytą drobnymi kryształkami. Młoda jest szara, liliowobrązowa, z wiekiem staje się ochrowa, brązowawa. Apofiza zwykle obecna. Szyjka krótka, do 2 mm długości. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Rozmieszczenie i ekologia == | |
| − | + | Owocniki gwiazdosza czteropromiennego pojawiają się pojedynczo lub w grupach w lasach iglastych, często pod świerkami, rzadziej w lasach liściastych i zaroślach, na podłożu wapiennym. Owocniki tworzą się od sierpnia do października. Suche owocniki można znaleźć także w bezśnieżne zimy, a nawet wiosną. Jest to jeden z najmniejszych gwiazdoszy. Ze względu na charakterystyczny pokrój owocników jest łatwy do identyfikacji. | |
| − | |||
| − | + | W Polsce jest to gatunek rzadki i objęty ochroną gatunkową. Znajduje się na ''Czerwonej liście roślin i grzybów Polski''. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Belgii, Danii, Wielkiej Brytanii, Norwegii, Holandii, Szwecji i na Litwie. | |
| − | |||
| + | Na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] gwiazdosz czteropromienny został odnotowany w lesie świerkowym koło [[Giżycko|Giżycka]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Zobacz też == | |
| − | + | [http://www.grzyby.pl/gatunki/Geastrum_quadrifidum.htm grzyby.pl] [22.04.2014] | |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [http://www.indexfungorum.org/Names/Names.asp indexfungorum.org] [22.04.2014] | |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Gwiazdosz_czteropromienny pl.wikipedia.org, Gwiazdosz czteropromienny] [22.04.2014] | |
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Wojewoda Władysław, Ławrynowicz Maria, ''Red list of the macrofungi in Poland'', [w:] ''Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski'', red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 55-70. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[[Kategoria: Przyroda]] | [[Kategoria: Przyroda]] | ||
| − | [[Kategoria: Grzyby]] | + | [[Kategoria: Grzyby Warmii i Mazur]] |
| + | [[Kategoria: Giżycko]] | ||
Aktualna wersja na dzień 20:54, 9 mar 2015
| Gwiazdosz czteropromienny | |
| | |
| Geastrum quadrifidum | |
| DC. ex Pers. | |
 Owocnik gwiazdosza czteropromiennego. Autor: Dan Molter. Źródło: Commons Wikimedia | |
| Systematyka | |
| Królestwo | grzyby |
| Gromada | grzyby podstawkowe |
| Klasa | pieczarniaki |
| Rząd | gwiazdoszowce |
| Rodzina | gwiazdoszowate |
| Rodzaj | gwiazdosz |
| Gatunek | gwiazdosz czteropromienny |
| Synonimy | |
Gwiazdosz czteropromienny (Geastrum quadrifidum DC. ex Pers.) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny gwiazdoszowatych (Geastraceae), rzędu gwiazdoszowców (Geastrales).
Owocnik
Owocnik początkowo zamknięty, kulisty, o średnicy 1-2 (3) cm i powierzchni pokrytej cienką warstwą grzybni, jasnobrązowy. Osłona zewnętrzna (egzoperydium) pęka zwykle na 4 płaty (rzadziej na 5-6). Płaty rozchylają się gwiaździście, unosząc endoperydium; w czasie rozchylania następuje oddzielenie zewnętrznej, grzybniowej warstwy osłony zewnętrznej, zwykle zostaje ona pod owocnikiem. Zewnętrzna strona ramion jest gładka lub nieregularnie pomarszczona, biaława, wyschnięta ochrowobrązowa; wewnętrzna powierzchnia osłony zewnętrznej jest szaropopielata. Osłona wewnętrzna (endoperydium) jest kulista lub wydłużona, odwrotnie jajowata, o szerokości od 3,5 do 15 mm, ciemnoszarobrązowa. Powierzchnię ma pokrytą drobnymi kryształkami. Młoda jest szara, liliowobrązowa, z wiekiem staje się ochrowa, brązowawa. Apofiza zwykle obecna. Szyjka krótka, do 2 mm długości.
Rozmieszczenie i ekologia
Owocniki gwiazdosza czteropromiennego pojawiają się pojedynczo lub w grupach w lasach iglastych, często pod świerkami, rzadziej w lasach liściastych i zaroślach, na podłożu wapiennym. Owocniki tworzą się od sierpnia do października. Suche owocniki można znaleźć także w bezśnieżne zimy, a nawet wiosną. Jest to jeden z najmniejszych gwiazdoszy. Ze względu na charakterystyczny pokrój owocników jest łatwy do identyfikacji.
W Polsce jest to gatunek rzadki i objęty ochroną gatunkową. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Belgii, Danii, Wielkiej Brytanii, Norwegii, Holandii, Szwecji i na Litwie.
Na Warmii i Mazurach gwiazdosz czteropromienny został odnotowany w lesie świerkowym koło Giżycka.
Zobacz też
grzyby.pl [22.04.2014]
indexfungorum.org [22.04.2014]
pl.wikipedia.org, Gwiazdosz czteropromienny [22.04.2014]
Bibliografia
Wojewoda Władysław, Ławrynowicz Maria, Red list of the macrofungi in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 55-70.
