Otocznica lśniąca: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Utworzono nową stronę "{{Roślina infobox |Nazwa rośliny = Otocznica lśniąca |Nazwa łacińska = Pyrenula nitida |L = Van den Boom & Vězda |Pusta linia = <br/> |grafika = pyrenula.jpg...")
 
 
(Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 5: Linia 5:
 
  |Pusta linia = <br/>
 
  |Pusta linia = <br/>
 
  |grafika = pyrenula.jpg
 
  |grafika = pyrenula.jpg
  |podpis grafiki = Otocznica lśniaca
+
  |podpis grafiki = Otocznica lśniaca.<br>Fot. Dariusz Kubiak.
 
  |Systematyka = Systematyka
 
  |Systematyka = Systematyka
 
  |Domena = eukarionty  
 
  |Domena = eukarionty  
Linia 18: Linia 18:
 
  |Synonimy = Synonimy
 
  |Synonimy = Synonimy
 
|Lista synonimów = }}
 
|Lista synonimów = }}
 +
'''Otocznica lśniąca''' (''Pyrenula nitida'' Van den Boom & Vězda) – gatunek zlichenizowanego grzyba workowego (porostu) z rodziny otocznicowatych (''Pyrenulaceae''), rzędu otocznicowców (''Pyrenulales'').
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 
'''Otocznica lśniąca''' (''Pyrenula nitida'' Van den Boom & Vězda) – gatunek zlichenizowanego grzyba workowego (porostu) z rodziny otocznicowatych (''Pyrenulaceae''), rzędu otocznicowców (''Pyrenulales'').
 
 
 
 
=== Plecha ===
 
=== Plecha ===
 
+
Plecha skorupiasta, cienka, częściowo wewnętrzna (endofloedyczna - wrastająca w komórki korka), a częściowo na powierzchni kory, gładka, jednolita lub nieregularnie popękana, szara do brunatno- lub oliwkowozielonawej. Owocniki typu perytecjum (otocznia), zawsze wykształcone, dość liczne, 0,5-1,5(-2) mm średnicy, rozproszone albo skupione w grupy po kilka, kulistawe, młode całkowicie zagłębione w plesze, starsze zwykle wyniesione, widoczne na powierzchni w postaci półkulistych ciemnobrunatnych brodawek.
 
 
Gatunek ten reprezentuje grupę tzw. mikroporostów. Jest to porost epifityczny, o cienkiej, szarozielonej plesze, rozproszonej wśród zmarszczek kory, bez wyraźnego przedplesza. Owocniki (apotecja) są bardzo drobne, 0,15-0,2 mm średnicy i 0,1 mm wysokości, siedzące, bezbarwne lub prawie przeźroczyste podczas wilgotnej pogody.
 
 
 
Podobnie jak w przypadku innych tego rodzaju porostów główne cechy odróżniające ten gatunek ukryte są w owocniku (zarodniki, parafizy) i wymagają obserwacji w mikroskopie.
 
<br/>
 
 
 
  
 
=== Rozmieszczenie i ekologia ===
 
=== Rozmieszczenie i ekologia ===
 
+
Porost pierwotnie rozpowszechniony na niżu i w górach po regiel dolny włącznie. Obecnie dość częsty jedynie w niektórych regionach raju, w obrębie dużych kompleksów leśnych. Rośnie na korze drzew i krzewów liściastych o gładkiej korze (buki, graby).
Gatunek ten opisano po raz pierwszy w 1995 roku. W Polsce odnotowany został po raz pierwszy w 2001 a opisany w 2012 roku. Dotychczas znany jest z Zachodniej (Portugalia, Francja, Belgia) i Środkowej Europy (Czechy, Polska).  
 
 
 
''Gyalidea minuta'' znana jest dotychczas wyłącznie jako epifit. Stwierdzona została na korze [[olsza czarna|olszy czarnej]], [[jesion wyniosły|jesionu wyniosłego]], [[klon jawor|jawora]] i [[szakłak|szakłaka]].
 
<br/>
 
 
 
  
 
=== Ciekawostki ===
 
=== Ciekawostki ===
 
+
Gatunek w Polsce narażony na wymarcie (kategoria VU na "Czerwonej liście"). Na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] dość częsty w dobrze zachowanych lasach grądowych.
Ze względu krótki okres jaki upłynął od chwili odkrycia tego gatunku w Polsce nie ma on dotychczas polskiej nazwy. Zaproponowane tu określenie "drobny" jest dokładnym tłumaczeniem nazwy łacińskiej i doskonale oddaje charakter tego porostu.  
 
 
 
Jedyne jak dotychczas poznane stanowisko tego porostu w Polsce znajduje się w [[Olsztyn|Olsztynie]], nad jeziorem [[jezioro Ukiel|Ukiel]].
 
<br/>
 
 
 
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 +
Cieśliński Stanisław, Czyżewska Krystyna, Fabiszewski Jerzy, ''Czerwona lista porostów w Polsce. Red list of the lichens in Poland'', [w:] Mirek Zbigniew, Zarzycki Kazimierz,  Wojewoda Władysław, Szeląg Zbigniew (eds.), ''Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Red list of plants and fungi in Poland'', W. Szafer Inst. of Botany, PASc, Kraków, 71–89: 2006.<br/>
 +
[http://en.wikipedia.org/wiki/Pyrenula; en.wikipedia.org, Pyrenula] [12.06.2014]<br/>
  
Kubiak Dariusz, Malicek Jiri: ''Gyalidea minuta in Central Europe – new data on its distribution, ecology, and morphological variation''. Mycotaxon 119: 11-16, 2012.
+
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Grzyby Warmii i Mazur]]
<br/>
 
 
 
 
 
== Linki zewnętrzne ==
 
 
 
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Grzyby]] [[Kategoria: Porosty]] [[Kategoria: Porosty Warmii i Mazur]]
 

Aktualna wersja na dzień 07:52, 10 mar 2015

Otocznica lśniąca

Pyrenula nitida
Van den Boom & Vězda
Otocznica lśniaca.Fot. Dariusz Kubiak.
Otocznica lśniaca.
Fot. Dariusz Kubiak.
Systematyka
Królestwo grzyby
Gromada grzyby workowe
Klasa Eurotiomycetes
Rząd otocznicowce (Pyrenulales)
Rodzina otocznicowate (Pyrenulaceae)
Rodzaj otocznica
Gatunek otocznica lśniąca
Synonimy

Otocznica lśniąca (Pyrenula nitida Van den Boom & Vězda) – gatunek zlichenizowanego grzyba workowego (porostu) z rodziny otocznicowatych (Pyrenulaceae), rzędu otocznicowców (Pyrenulales).

Plecha

Plecha skorupiasta, cienka, częściowo wewnętrzna (endofloedyczna - wrastająca w komórki korka), a częściowo na powierzchni kory, gładka, jednolita lub nieregularnie popękana, szara do brunatno- lub oliwkowozielonawej. Owocniki typu perytecjum (otocznia), zawsze wykształcone, dość liczne, 0,5-1,5(-2) mm średnicy, rozproszone albo skupione w grupy po kilka, kulistawe, młode całkowicie zagłębione w plesze, starsze zwykle wyniesione, widoczne na powierzchni w postaci półkulistych ciemnobrunatnych brodawek.

Rozmieszczenie i ekologia

Porost pierwotnie rozpowszechniony na niżu i w górach po regiel dolny włącznie. Obecnie dość częsty jedynie w niektórych regionach raju, w obrębie dużych kompleksów leśnych. Rośnie na korze drzew i krzewów liściastych o gładkiej korze (buki, graby).

Ciekawostki

Gatunek w Polsce narażony na wymarcie (kategoria VU na "Czerwonej liście"). Na Warmii i Mazurach dość częsty w dobrze zachowanych lasach grądowych.

Bibliografia

Cieśliński Stanisław, Czyżewska Krystyna, Fabiszewski Jerzy, Czerwona lista porostów w Polsce. Red list of the lichens in Poland, [w:] Mirek Zbigniew, Zarzycki Kazimierz, Wojewoda Władysław, Szeląg Zbigniew (eds.), Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Red list of plants and fungi in Poland, W. Szafer Inst. of Botany, PASc, Kraków, 71–89: 2006.
en.wikipedia.org, Pyrenula [12.06.2014]