Płucnica islandzka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 16 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|Pusta linia = <br/> | |Pusta linia = <br/> | ||
|grafika = plucnica.jpg | |grafika = plucnica.jpg | ||
| − | |podpis grafiki = Płucnica islandzka | + | |podpis grafiki = Płucnica islandzka.<br>Fot. Dariusz Kubiak. |
|Systematyka = Systematyka | |Systematyka = Systematyka | ||
|Domena = eukarionty | |Domena = eukarionty | ||
|Królestwo = grzyby | |Królestwo = grzyby | ||
| + | |Podkrólestwo = | ||
|Gromada = grzyby workowe | |Gromada = grzyby workowe | ||
|Klasa = miseczniaki (Lecanoromycetes) | |Klasa = miseczniaki (Lecanoromycetes) | ||
| Linia 17: | Linia 18: | ||
|Synonimy = Synonimy | |Synonimy = Synonimy | ||
|Lista synonimów = }} | |Lista synonimów = }} | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
'''Płucnica islandzka''' (''Cetraria islandica'' (L.) Ach.) – gatunek zlichenizowanego grzyba workowego (porostu) z rodziny tarczownicowatych (''Parmeliaceae''), rzędu misecznicowców (''Lecanorales''). | '''Płucnica islandzka''' (''Cetraria islandica'' (L.) Ach.) – gatunek zlichenizowanego grzyba workowego (porostu) z rodziny tarczownicowatych (''Parmeliaceae''), rzędu misecznicowców (''Lecanorales''). | ||
| − | + | <br/><br/> | |
| − | + | [[Plik:plucnica bor.jpg|thumb|right|290px|Zwarty kobierzec płucnicy islandzkiej w borze sosnowym. Fot. Dariusz Kubiak. | |
| − | [[Plik:plucnica bor.jpg | + | ]] |
| − | + | == Plecha == | |
| − | + | Plecha płucnicy islandzkiej jest krzaczkowata, do 10 cm wysokości, odcinki spłaszczone, czasem bardzo szerokie (do 3 cm), z pseudocyfelami (szczelinami) w postaci białych plamek na dolnej, jaśniejszej powierzchni. Miąższ i pseudocyfele P= pomarańczowe. Owocniki rzadko wykształcone na spłaszczonych końcach łatek. Podobna płucnica kędzierzawa (''C. ericetorum'') ma klocowate wyrostki na brzegach odcinków, a jej miąższ nie barwi się od P (P-). | |
| − | |||
| − | |||
| − | Plecha płucnicy islandzkiej jest krzaczkowata, do 10 cm wysokości, odcinki spłaszczone, czasem bardzo szerokie (do 3 cm), z pseudocyfelami (szczelinami)w postaci białych plamek na dolnej, jaśniejszej powierzchni. Miąższ i pseudocyfele P= pomarańczowe. Owocniki rzadko wykształcone | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Rozmieszczenie i ekologia == | |
| − | + | Gatunek ten występuje na piaszczystej ziemi w miejscach odsłoniętych, rzadziej w widnych borach. W Polsce płucnica islandzka jest miejscami pospolita i masowo rosnąca (np. na Mierzei Wiślanej, w Borach Tucholskich). | |
| − | |||
| − | Gatunek ten występuje na piaszczystej ziemi w miejscach odsłoniętych, rzadziej w widnych borach. W Polsce miejscami pospolita i masowo rosnąca (np. na Mierzei Wiślanej, w Borach Tucholskich). | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Wartość użytkowa == | |
| − | + | Plecha płucnicy islandzkiej ma właściwości lecznicze. Wykonany z niej napar od wieków używany był jako lekarstwo na choroby płuc i górnych dróg oddechowych, obecnie również wykorzystuje się ją do produkcji tabletek na nieżyt gardła oraz syropów i past do zębów. Aby zapobiec nadmiernej eksploatacji płucnicę islandzka objęto w Polsce częściową ochroną. Gatunek ten umieszczono również na czerwonej liście w grupie porostów narażonych na wymarcie (VU). | |
| − | Plecha płucnicy islandzkiej ma właściwości lecznicze. Wykonany z niej napar od wieków używany był jako lekarstwo na choroby płuc i górnych dróg oddechowych, obecnie również wykorzystuje się | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Ciekawostki == | |
| − | |||
| − | |||
W skład plechy płucnicy islandzkiej wchodzą głównie węglowodany (lichenina, izolichenina, glukoza, galaktoza) – 70-80%, w mniejszym natomiast stopniu białka – 0,5-3%, tłuszcze – 1-2%, wosk – 1%, żywica – 3%, barwniki – 3% oraz tzw. "kwasy porostowe" (protolichesterynowy, lichesterynowy, fumaroprotocetrariowy) – 3-5%. | W skład plechy płucnicy islandzkiej wchodzą głównie węglowodany (lichenina, izolichenina, glukoza, galaktoza) – 70-80%, w mniejszym natomiast stopniu białka – 0,5-3%, tłuszcze – 1-2%, wosk – 1%, żywica – 3%, barwniki – 3% oraz tzw. "kwasy porostowe" (protolichesterynowy, lichesterynowy, fumaroprotocetrariowy) – 3-5%. | ||
| Linia 51: | Linia 41: | ||
Substancje zawarte w plesze płucnicy mają właściwości tonizujące i antybiotyczne (smak gorzki), wykazują ponadto wysoką aktywność przeciwbakteryjną, w szczególności w stosunku do paciorkowców ''Streptococcus'' i gronkowców ''Staphylococcus''. | Substancje zawarte w plesze płucnicy mają właściwości tonizujące i antybiotyczne (smak gorzki), wykazują ponadto wysoką aktywność przeciwbakteryjną, w szczególności w stosunku do paciorkowców ''Streptococcus'' i gronkowców ''Staphylococcus''. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Zobacz też == | |
| − | + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Płucnica_islandzka pl.wikipedia.org, Płucnica islandzka] [22.05.2014] | |
| + | <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Cieśliński Stanisław, Czyżewska Krystyna, Fabiszewski Jerzy, ''Czerwona lista porostów w Polsce. Red list of the lichens in Poland'', [w:] ''Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Red lists of plants and fungi in Poland'', red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 71–89. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | Fałtynowicz Wiesław, ''Porosty w lasach. Przewodnik terenowy dla leśników i taksatorów'', Warszawa 2012. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Grzyby | + | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Grzyby Warmii i Mazur]] |
Aktualna wersja na dzień 14:07, 10 mar 2015
| Płucnica islandzka | |
| | |
| Cetraria islandica | |
| (L.) Ach. | |
 Płucnica islandzka. Fot. Dariusz Kubiak. | |
| Systematyka | |
| Królestwo | grzyby |
| Gromada | grzyby workowe |
| Klasa | miseczniaki (Lecanoromycetes) |
| Rząd | misecznicowce |
| Rodzina | tarczownicowate |
| Rodzaj | płucnica |
| Gatunek | płucnica islandzka |
| Synonimy | |
Płucnica islandzka (Cetraria islandica (L.) Ach.) – gatunek zlichenizowanego grzyba workowego (porostu) z rodziny tarczownicowatych (Parmeliaceae), rzędu misecznicowców (Lecanorales).
Spis treści
Plecha
Plecha płucnicy islandzkiej jest krzaczkowata, do 10 cm wysokości, odcinki spłaszczone, czasem bardzo szerokie (do 3 cm), z pseudocyfelami (szczelinami) w postaci białych plamek na dolnej, jaśniejszej powierzchni. Miąższ i pseudocyfele P= pomarańczowe. Owocniki rzadko wykształcone na spłaszczonych końcach łatek. Podobna płucnica kędzierzawa (C. ericetorum) ma klocowate wyrostki na brzegach odcinków, a jej miąższ nie barwi się od P (P-).
Rozmieszczenie i ekologia
Gatunek ten występuje na piaszczystej ziemi w miejscach odsłoniętych, rzadziej w widnych borach. W Polsce płucnica islandzka jest miejscami pospolita i masowo rosnąca (np. na Mierzei Wiślanej, w Borach Tucholskich).
Wartość użytkowa
Plecha płucnicy islandzkiej ma właściwości lecznicze. Wykonany z niej napar od wieków używany był jako lekarstwo na choroby płuc i górnych dróg oddechowych, obecnie również wykorzystuje się ją do produkcji tabletek na nieżyt gardła oraz syropów i past do zębów. Aby zapobiec nadmiernej eksploatacji płucnicę islandzka objęto w Polsce częściową ochroną. Gatunek ten umieszczono również na czerwonej liście w grupie porostów narażonych na wymarcie (VU).
Ciekawostki
W skład plechy płucnicy islandzkiej wchodzą głównie węglowodany (lichenina, izolichenina, glukoza, galaktoza) – 70-80%, w mniejszym natomiast stopniu białka – 0,5-3%, tłuszcze – 1-2%, wosk – 1%, żywica – 3%, barwniki – 3% oraz tzw. "kwasy porostowe" (protolichesterynowy, lichesterynowy, fumaroprotocetrariowy) – 3-5%.
W przeszłości odwar z płucnicy islandzkiej stosowano do leczenia gruźlicy. Prawdopodobnie leczono nim także Fryderyka Chopina.
Substancje zawarte w plesze płucnicy mają właściwości tonizujące i antybiotyczne (smak gorzki), wykazują ponadto wysoką aktywność przeciwbakteryjną, w szczególności w stosunku do paciorkowców Streptococcus i gronkowców Staphylococcus.
Zobacz też
pl.wikipedia.org, Płucnica islandzka [22.05.2014]
Bibliografia
Cieśliński Stanisław, Czyżewska Krystyna, Fabiszewski Jerzy, Czerwona lista porostów w Polsce. Red list of the lichens in Poland, [w:] Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Red lists of plants and fungi in Poland, red. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda i Zbigniew Szeląg, Kraków 2006, s. 71–89.
Fałtynowicz Wiesław, Porosty w lasach. Przewodnik terenowy dla leśników i taksatorów, Warszawa 2012.
