Sągnity

Sągnity
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	bartoszycki
Gmina	Górowo Iławeckie
Liczba ludności (2010)	220
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Sągnity
Położenie na mapie Polski Sągnity
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Sągnity (niem. Sangnitten) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Górowo Iławeckie. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. W latach 1946–1961 wieś wchodziła w skład powiatu górowskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 220 mieszkańców (łącznie z Ciszyną i Gniewkowem). W skład sołectwa wchodzą wsie: Sągnity, Gniewkowo, Worszyny i Wormie. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Dorota Sroka.

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wzniesień Górowskich, 35 km na północny zachód od Bartoszyc i 13 km na północny wschód od Górowa Iławeckiego, w pobliżu granicy z powiatem braniewskim. Na zachód od wsi znajduje się Mchowy Staw (15 ha).

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa zakonu krzyżackiego. Po raz pierwszy wzmiankowana jest w źródłach z 1414 roku jako wieś pruska o nazwie Zantonithen wywodzącej się od Prusa o imieniu Santon. W następnych stuleciach była to najprawdopodobniej wieś należąca do skarbu państwa (tj. książęca, później królewska), aż do reform uwłaszczeniowych na początku XIX wieku. Należała do parafii ewangelickiej w Kandytach.

Szkołę we wsi założono w połowie XVIII wieku. W 1935 roku uczęszczało do niej 87 uczniów, a zatrudnionych było dwóch nauczycieli. Po II wojnie światowej uruchomiono ją ponownie, a w latach 60. wybudowano dla niej nową siedzibę. Po 1945 roku Sągnity stały się siedzibą sołectwa. Przy wsi funkcjonowało Państwowe Gospodarstwo Rolne Lipniki. Według spisu powszechnego z 1983 roku miejscowość składała się z 39 budynków mieszkalnych i miała 41 indywidualnych gospodarstw rolnych, które łącznie zajmowały powierzchnię 252 ha. We wsi znajdowały się wówczas: biblioteka, klub, boisko sportowe, siedziba leśnictwa, prywatny zakład remontowo-budowlany, a także cegielnia i mleczarnia (dwie ostatnie zatrudniały ogółem 61 pracowników).

Liczba mieszkańców w następujących latach wynosiła:

• 1857 – 186 osób
• 1933 – 375 osób
• 1939 – 369 osób
• 1983 – 231 osób

Gospodarka

We wsi działa przedsiębiorstwo "Cegielnia Sągnity".

Zabytki

• zespół budynków kolejowych
• cegielnia
• kuźnia
• przykłady budownictwa wiejskiego z pierwszej ćwierci XX wieku (domy i budynki gospodarcze)

Galeria zdjęć

• 

  Sągnity na pocztówce z lat 30. XX wieku.
  Źródło: http://mitglieder.ostpreussen.de/
• 

  Szkoła w Sągnitach w latach 30. XX wieku.
  Źródło: http://mitglieder.ostpreussen.de
• 

  Stacja kolejowa Sągnity (obecnie nieczynna).
  Źródło: http://mitglieder.ostpreussen.de/
• 

  Cegielnia w Sągnitach.
  Źródło: http://mitglieder.ostpreussen.de/

Bibliografia

Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
gorowoil-ug.bip-wm.pl, Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Górowo Iławeckie, Górowo Iławeckie 2008 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]