Wietrzychowo

Wietrzychowo
Pozostałości dawnego cmentarza ewangelicki. Fot. Piotr Gapiński. Źródło: www.rowery.olsztyn.pl [12.09.2013]
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	nidzicki
Gmina	Nidzica
Sołectwo	Wietrzychowo
Liczba ludności (2010)	407
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	13 - 104
Tablice rejestracyjne	NNI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Wietrzychowo
Położenie na mapie Polski Wietrzychowo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Wietrzychowo (niem. Dietrichsdorf) – wieś sołecka położenie w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Nidzica. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku liczyła 407 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa pełni Anna Gołębczyk.

Położenie

Wieś położona jest pośród jezior: Bujackiego, Orłowo Wielkie, Orłowo Małe, Wółeckiego i Borówko, w odległości ok. 6 km od Nidzicy.

Dzieje miejscowości

Wieś lokowano 21 kwietnia 1422 r. na 60 łanach, w tym: 30 rycerskich i 30 chełmińskich. Rycerskie łany otrzymali Merten i Hans Spilet, a chełmińskie Nicolaus Weissermel. Nieznana jest etymologia nazwy miejscowości. Ponadto do 1. połowie XVIII w. zachowało się niewiele informacji o wsi. Wiadomo, że w 1717 r. właścicielami części szlacheckiej byli: płk Chritoph Siegmund von Haubitz, kpt. Samuel von Drauschwitz i Johann Siegmund von Dembke. Ponadto na 10 łanach chełmińskich było 2 chłopów. W 1767 r. obszar szlachecki należał do: Johanna i Samuela von Szczuplińskich oraz Ludwiga von Hosiusa. W 1782 r. właścicielem był von Birkhahn.

We wsi założono szkołę w czasach Fryderyka Wilhelma III. W XIX w. odpowiedni urząd pocztowy dla Wietrzychowa znajdował się w miejscowości Neidenburg. Nie zachowała się informacja o formie zabudowy wiejskiej.

Liczba mieszkańców i domów w poszczególnych latach:

• 1817 r. – 107 osób, 23 domy

• 1846 r. – 196 osób, 23 domy

• 1858 r. – 300 osób, 35 domów

• 1867 r. – 269 osób

• 1871 r. – 275 osób, 38 domów

• 1885 r. – 300 osób, 37 domów

• 1895 r. – 303 osoby, 38 domów

• 1905 r. – 265 osób, 37 domów

• 1910 r. – 280 osób, 39 domów

• 1939 r. – 473 osoby

Gospodarka

We wsi funkcjonuje ferma drobiu, agencja ubezpieczeniowa oraz firma remontowo–budowlana.

Kultura

Na terenie Wietrzychowa działa świetlica wiejska. Mieszkańcy prowadzą również blog poświęcony wydarzeniom we wsi. Organizowane są tu festyny rodzinne i sportowe.

Zabytki

• założenie dworsko–parkowe z 2. połowy XIX w.
• zabudowa folwarczna
• tradycyjna zabudowa zagród
• cmentarz wojenny
• aleje przydrożne

Bibliografia

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. XIII, Warszawa 1893.
Wijaczka Jacek, Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:} Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, ss. 165–202.
Zielińska Agnieszka, Dzieje miasta i okolic w latach 1807–1914, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, ss. 202–267.
Bnak Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]