Łękuk Mały: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| (Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Pole-obowiązkowe | |dopełniacz wsi = Pole-obowiązkowe | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Łękuk Mały. Dawny folwark.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Łękuk Mały. Dawny folwark. Źródło: [http://www.mazury-travel.com/pokoj/lekuk-maly/100714/folwark-lekuk-zimmer.php www.mazury-travel.com] |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = Orłowo | |sołectwo = Orłowo | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 393<ref>Łącznie | + | |liczba ludności = 393<ref>Łącznie: Orłowo, Łękuk Mały, Róg Orłowski.</ref> |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Łękuk Mały ''' (niem. ''Rhog'', od 1938 r. ''Klein Lenkuk'') – | + | ''' Łękuk Mały ''' (niem. ''Rhog'', od 1938 r. ''Klein Lenkuk'') – wieś niesołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[Wydminy (gmina wiejska)|gminie Wydminy]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 393 mieszkańców (łącznie z miejscowościami [[Orłowo (gmina Wydminy)|Orłowo]] i [[Róg Orłowski]]). Wieś wchodzi w skład sołectwa Orłowo, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie [[Jolanta Herbich]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/wydminy_gmina_wiejska/2/SOLECTWA/ bip.warmia.mazury.pl] [05.03.2014]</ref>. | ||
| + | <br/><br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], na południowym krańcu jeziora [[Jezioro Łękuk|Łękuk]], 33 km na wschód od [[Giżycko|Giżycka]] i 12 km na północny wschód od [Wydminy|Wydmin]]. | + | Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], na południowym krańcu jeziora [[Jezioro Łękuk|Łękuk]], 33 km na wschód od [[Giżycko|Giżycka]] i 12 km na północny wschód od [[Wydminy|Wydmin]]. |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów [[Prusy Królewskie|Prus Królewskich]]. Została założona w ramach [[osadnictwo szkatułowe|osadnictwa szkatułowego]] w 1707 roku. Wkrótce potem dotarła tu [[epidemia dżumy 1709-1711|wielka epidemia dżumy]]; zmarł wówczas właściciel dworku | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów [[Prusy Królewskie|Prus Królewskich]]. Została założona w ramach [[osadnictwo szkatułowe|osadnictwa szkatułowego]] w 1707 roku. Wkrótce potem dotarła tu [[epidemia dżumy 1709-1711|wielka epidemia dżumy]]; zmarł wówczas właściciel dworku. |
| − | + | Zagospodarowywanie wsi postępowało powoli; w 1714 roku była ona zasiedlona zaledwie w połowie i mieszkańcy starali się o zniesienie nałożonych na nich opłat. Przy wsi powstał niewielki majątek wymieniony po raz pierwszy w 1731 roku jako własność wolnego chłopa (powstał prawdopodobnie znacznie wcześniej; pierwszy dwór był drewniany). Nowy dwór wybudowano tu po zakończeniu I wojny światowej (pierwotna budowla wraz z częścią zabudowań gospodarczych została zniszczona podczas działań wojennych). Należał on wtedy do rodziny Räntsch, która sprzedała go w 1925 roku; ostatnim przedwojennym właścicielem był Curt Kempka. Przed II wojną światową wieś wraz z majątkiem obejmowała obszar 443 ha; przy folwarku działała cegielnia. Łękuk Mały do 1945 roku należał do parafii ewangelickiej w Orłowie. | |
| + | Po 1945 roku Łękuk Mały stanowił jedną jednostkę administracyjną z Orłowem. W latach 1954–1972 wieś wchodziła w skład gromady [[Gawliki Wielkie]]. Na bazie dawnego majątku uruchomiono tu Państwowe Gospodarstwo Rolne Łękuk Mały. | ||
| − | + | W 1949 roku pożar strawił dwór. Obecnie na terenie folwarku działa gospodarstwo agroturystyczne, park uporządkowany przez prywatnych właścicieli, częściowo poddany rewaloryzacji. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | Liczba mieszkańców kształtowała się następująco: | ||
| + | *1857 – 21 osób | ||
| + | *1933 – 187 osób | ||
| + | *1939 – 177 osób | ||
| + | *1970 – 544 osoby (łącznie z Orłowem) | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *pozostałości zespołu dworsko-parkowego: dwie murowane obory z przełomu XIX i XX wieku (obecnie własność prywatna) |
| − | * | + | *park dworski z XIX wieku |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | ''Giżycko. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1983.<br/> | ||
| + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | ||
| + | [http://www.lekuk.pl/historia-legenda-i-natura/historia-folwarku-i-okolic| lekuk.pl, historia folwarku Łękuk Mały] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | Gminna ewidencja zabytków, [w:] Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wydminy, [http://bip.warmia.mazury.pl/wydminy_gmina_wiejska/akty/118/40/w_sprawie_uchwalenia_zmiany___Studium_uwarunkowan_i_kierunkow_zagospodarowania_przestrzennego_Gminy_Wydminy__-_w_obrebach_geodezyjnych__Okragle__Talki__Siedliska/| bip.warmia.mazury.pl], Wydminy 2009 [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/loetzen.html| verwaltungsgeschichte.de] [05.03.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: Wydminy (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie niesołeckie]] [[Kategoria: 1701-1800]] |
Aktualna wersja na dzień 17:57, 14 mar 2015
| Łękuk Mały | |
| | |
 Łękuk Mały. Dawny folwark. Źródło: www.mazury-travel.com
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | giżycki |
| Gmina | Wydminy |
| Sołectwo | Orłowo |
| Liczba ludności (2010) | 393[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Łękuk Mały | |
| Położenie na mapie Polski  Łękuk Mały | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Łękuk Mały (niem. Rhog, od 1938 r. Klein Lenkuk) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Wydminy. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 393 mieszkańców (łącznie z miejscowościami Orłowo i Róg Orłowski). Wieś wchodzi w skład sołectwa Orłowo, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Jolanta Herbich[2].
Położenie
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, na południowym krańcu jeziora Łękuk, 33 km na wschód od Giżycka i 12 km na północny wschód od Wydmin.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów Prus Królewskich. Została założona w ramach osadnictwa szkatułowego w 1707 roku. Wkrótce potem dotarła tu wielka epidemia dżumy; zmarł wówczas właściciel dworku.
Zagospodarowywanie wsi postępowało powoli; w 1714 roku była ona zasiedlona zaledwie w połowie i mieszkańcy starali się o zniesienie nałożonych na nich opłat. Przy wsi powstał niewielki majątek wymieniony po raz pierwszy w 1731 roku jako własność wolnego chłopa (powstał prawdopodobnie znacznie wcześniej; pierwszy dwór był drewniany). Nowy dwór wybudowano tu po zakończeniu I wojny światowej (pierwotna budowla wraz z częścią zabudowań gospodarczych została zniszczona podczas działań wojennych). Należał on wtedy do rodziny Räntsch, która sprzedała go w 1925 roku; ostatnim przedwojennym właścicielem był Curt Kempka. Przed II wojną światową wieś wraz z majątkiem obejmowała obszar 443 ha; przy folwarku działała cegielnia. Łękuk Mały do 1945 roku należał do parafii ewangelickiej w Orłowie.
Po 1945 roku Łękuk Mały stanowił jedną jednostkę administracyjną z Orłowem. W latach 1954–1972 wieś wchodziła w skład gromady Gawliki Wielkie. Na bazie dawnego majątku uruchomiono tu Państwowe Gospodarstwo Rolne Łękuk Mały.
W 1949 roku pożar strawił dwór. Obecnie na terenie folwarku działa gospodarstwo agroturystyczne, park uporządkowany przez prywatnych właścicieli, częściowo poddany rewaloryzacji.
Liczba mieszkańców kształtowała się następująco:
- 1857 – 21 osób
- 1933 – 187 osób
- 1939 – 177 osób
- 1970 – 544 osoby (łącznie z Orłowem)
Zabytki
- pozostałości zespołu dworsko-parkowego: dwie murowane obory z przełomu XIX i XX wieku (obecnie własność prywatna)
- park dworski z XIX wieku
Przypisy
- ↑ Łącznie: Orłowo, Łękuk Mały, Róg Orłowski.
- ↑ bip.warmia.mazury.pl [05.03.2014]
Bibliografia
Giżycko. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1983.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
lekuk.pl, historia folwarku Łękuk Mały [05.03.2014]
Gminna ewidencja zabytków, [w:] Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wydminy, bip.warmia.mazury.pl, Wydminy 2009 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]
