Żyłkowiec różowawy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Roślina infobox | {{Roślina infobox | ||
| − | |Nazwa rośliny = Żyłkowiec różowawy | + | |Nazwa rośliny = '''Żyłkowiec różowawy''' |
| − | |Nazwa łacińska = Rhodotus palmatus | + | |Nazwa łacińska = ''Rhodotus palmatus'' |
|L = (Bull.) Maire | |L = (Bull.) Maire | ||
|Pusta linia = <br/> | |Pusta linia = <br/> | ||
|grafika = Rhodotus_palmatus_(Bull.)_Maire_169125.jpg | |grafika = Rhodotus_palmatus_(Bull.)_Maire_169125.jpg | ||
| − | |podpis grafiki = Żyłkowiec różowawy [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:2011-09-13_Rhodotus_palmatus_%28Bull.%29_Maire_169125.jpg] | + | |podpis grafiki = Żyłkowiec różowawy. Fot. Dan Molter. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:2011-09-13_Rhodotus_palmatus_%28Bull.%29_Maire_169125.jpg Commons Wikimedia] |
|Systematyka = Systematyka | |Systematyka = Systematyka | ||
|Domena = eukarionty | |Domena = eukarionty | ||
| Linia 20: | Linia 20: | ||
''Pleurotus subpalmatus'' (Fr.) Gillet | ''Pleurotus subpalmatus'' (Fr.) Gillet | ||
}} | }} | ||
| − | '''Żyłkowiec różowawy''' (''Rhodotus palmatus'' (Bull.) Maire) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny ''Physalacriaceae'', rzędu pieczarkowców (''Agaricales'') | + | '''Żyłkowiec różowawy''' (''Rhodotus palmatus'' (Bull.) Maire) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny ''Physalacriaceae'', rzędu pieczarkowców (''Agaricales''). Jest grzybem uznanym za wymierający na obszarze Polski (kategoria E na czerwonej liście). |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| − | [[Plik:Rhodotus_palmatus_19776.jpg | + | [[Plik:Rhodotus_palmatus_19776.jpg|thumb|right|290px|Żyłkowiec różowawy - formujące się owocniki.<br>Fot. Dan Molter. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Rhodotus_palmatus_19776.jpg Commons Wikimedia] ]] |
== Owocnik == | == Owocnik == | ||
| − | Kapelusz | + | Kapelusz osiąga 4–8 cm średnicy, jest mocno wypukły, później spłaszczony, z zawiniętym brzegiem, jasnopomarańczowy do ciemnoróżowego, z elastyczną, galaretowatą, zmarszczoną powierzchnią. Blaszki zatokowato wcięte, gęste, płowożółte lub czerwonawe, z krótszymi flaszeczkami. Trzon 2–5 x 0,5–1 cm, mimośrodkowy lub boczny, białawy do różowego, pokryty białymi włókienkami. Miąższ gruby, jasny, o owocowym zapachu i bardzo gorzkim smaku. Wysyp zarodników różowy. |
| − | + | ||
== Rozmieszczenie i ekologia == | == Rozmieszczenie i ekologia == | ||
| − | Gatunek szeroko rozpowszechniony, znany ze wschodniej części Ameryki Północnej, Afryki Północnej, Europy, Azji oraz | + | Gatunek jest szeroko rozpowszechniony, znany ze wschodniej części Ameryki Północnej, Afryki Północnej, Europy, Azji oraz Tasmanii. Na całym obszarze występowania jest gatunkiem rzadkim. |
| + | |||
| + | Gatunek ten stwierdzony został po raz pierwszy w obecnych granicach Polski przez niemieckiego mykologa Kaufmanna (jako ''Pleurotus subpalmatus''). Jego stanowisko odkryto w roku 1916 w [[Elbląg|Elblągu]]. Przez prawie sto lat żyłkowiec nie był notowany w Polsce. Całkiem niedawno stwierdzony został ponownie, tym razem w Puszczy Białowieskiej. Obecnie w Polsce znany jest tylko z tego stanowiska. | ||
| + | |||
Owocniki pojawiają się od września do grudnia. Wyrastają w kępach na pniakach i zwalonych pniach drzew, zwłaszcza wiązów (w Europie notowany także na kasztanowcach i dębach). | Owocniki pojawiają się od września do grudnia. Wyrastają w kępach na pniakach i zwalonych pniach drzew, zwłaszcza wiązów (w Europie notowany także na kasztanowcach i dębach). | ||
<br/> | <br/> | ||
== Wartość użytkowa == | == Wartość użytkowa == | ||
| − | W zależności od źródła informacji, określany jako gatunek niejadalny lub o nieznanych właściwościach. | + | W zależności od źródła informacji, określany bywa jako gatunek niejadalny lub o nieznanych właściwościach. |
| − | + | ||
== Ciekawostki == | == Ciekawostki == | ||
| − | + | Nieco częstszemu w skali lokalnej występowaniu tego gatunku może sprzyjać masowe wymieranie wiązów zakażonych grzybem ''Ophiostoma ulmi'' (syn. ''Ceratocystis ulmi'') powodującym tzw. holenderską chorobę wiązów (naczyniowa choroba wiązu, grafioza wiązu). Choroba ta była w nieodległej przeszłości przyczyną masowego wymierania wiązów w Europie (od 1910 r.) i Ameryce Północnej (od 1930 r.). | |
| − | + | == Zobacz też == | |
| − | + | [http://en.wikipedia.org/wiki/Rhodotus en.wikipedia.org, ''Rhodotus''] [22.04.2014] | |
| − | + | <br/> | |
| + | [http://www.grzyby.pl/gatunki/Rhodotus_palmatus.htm grzyby.pl] [22.04.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | A. | + | Bujakiewicz A., ''Rhodotus palmatus (Bull.: Fr.) R. Maire'', [w:] ''Atlas of the geographical distribution of fungi in Poland 2'', red. W. Wojewoda, Kraków 2002, s 95-98, 2002. <br/> |
| − | <br/> | + | Pegler D., ''Grzyby Polski i Europy'', Wrocław 2003.<br/> |
| − | D. | + | Bujakiewicz A., Nita J., ''Żyłkowiec różowawy Rhodotus palmatus (Bull.: Fr.) R. Maire) – mieszkaniec białowieskich ostępów'', "Chrońmy Przyrodę Ojczystą" 2004, nr 60(5), s. 82-85.<br/> |
| − | <br/> | + | Wojewoda W., Ławrynowicz M., ''Red list of the macrofungi in Poland'', [w:] ''Red lists of plants and fungi in Poland'', red. Z. Mirek, W. Zarzycki, W. Wojewoda, Z. Szelag, Kraków 2006, s. 55-70. |
| − | A., | ||
| − | <br/> | ||
| − | W. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
| + | |||
[[Kategoria: Przyroda]] | [[Kategoria: Przyroda]] | ||
| − | [[Kategoria:Grzyby]] | + | [[Kategoria:Grzyby Warmii i Mazur]] [[Kategoria: Elbląg]] |
Aktualna wersja na dzień 08:57, 15 mar 2015
| Żyłkowiec różowawy | |
| | |
| Rhodotus palmatus | |
| (Bull.) Maire | |
_Maire_169125.jpg) Żyłkowiec różowawy. Fot. Dan Molter. Źródło: Commons Wikimedia | |
| Systematyka | |
| Królestwo | grzyby |
| Gromada | podstawczaki |
| Klasa | pieczarniaki |
| Rząd | pieczarkowce |
| Rodzina | obrzękowcowate |
| Rodzaj | żyłkowiec |
| Gatunek | żyłkowiec różowawy |
| Synonimy | |
| Agaricus subpalmatus Fr.
Pleurotus subpalmatus (Fr.) Gillet | |
Żyłkowiec różowawy (Rhodotus palmatus (Bull.) Maire) – gatunek grzyba wielkoowocnikowego z rodziny Physalacriaceae, rzędu pieczarkowców (Agaricales). Jest grzybem uznanym za wymierający na obszarze Polski (kategoria E na czerwonej liście).
Spis treści
Owocnik
Kapelusz osiąga 4–8 cm średnicy, jest mocno wypukły, później spłaszczony, z zawiniętym brzegiem, jasnopomarańczowy do ciemnoróżowego, z elastyczną, galaretowatą, zmarszczoną powierzchnią. Blaszki zatokowato wcięte, gęste, płowożółte lub czerwonawe, z krótszymi flaszeczkami. Trzon 2–5 x 0,5–1 cm, mimośrodkowy lub boczny, białawy do różowego, pokryty białymi włókienkami. Miąższ gruby, jasny, o owocowym zapachu i bardzo gorzkim smaku. Wysyp zarodników różowy.
Rozmieszczenie i ekologia
Gatunek jest szeroko rozpowszechniony, znany ze wschodniej części Ameryki Północnej, Afryki Północnej, Europy, Azji oraz Tasmanii. Na całym obszarze występowania jest gatunkiem rzadkim.
Gatunek ten stwierdzony został po raz pierwszy w obecnych granicach Polski przez niemieckiego mykologa Kaufmanna (jako Pleurotus subpalmatus). Jego stanowisko odkryto w roku 1916 w Elblągu. Przez prawie sto lat żyłkowiec nie był notowany w Polsce. Całkiem niedawno stwierdzony został ponownie, tym razem w Puszczy Białowieskiej. Obecnie w Polsce znany jest tylko z tego stanowiska.
Owocniki pojawiają się od września do grudnia. Wyrastają w kępach na pniakach i zwalonych pniach drzew, zwłaszcza wiązów (w Europie notowany także na kasztanowcach i dębach).
Wartość użytkowa
W zależności od źródła informacji, określany bywa jako gatunek niejadalny lub o nieznanych właściwościach.
Ciekawostki
Nieco częstszemu w skali lokalnej występowaniu tego gatunku może sprzyjać masowe wymieranie wiązów zakażonych grzybem Ophiostoma ulmi (syn. Ceratocystis ulmi) powodującym tzw. holenderską chorobę wiązów (naczyniowa choroba wiązu, grafioza wiązu). Choroba ta była w nieodległej przeszłości przyczyną masowego wymierania wiązów w Europie (od 1910 r.) i Ameryce Północnej (od 1930 r.).
Zobacz też
en.wikipedia.org, Rhodotus [22.04.2014]
grzyby.pl [22.04.2014]
Bibliografia
Bujakiewicz A., Rhodotus palmatus (Bull.: Fr.) R. Maire, [w:] Atlas of the geographical distribution of fungi in Poland 2, red. W. Wojewoda, Kraków 2002, s 95-98, 2002.
Pegler D., Grzyby Polski i Europy, Wrocław 2003.
Bujakiewicz A., Nita J., Żyłkowiec różowawy Rhodotus palmatus (Bull.: Fr.) R. Maire) – mieszkaniec białowieskich ostępów, "Chrońmy Przyrodę Ojczystą" 2004, nr 60(5), s. 82-85.
Wojewoda W., Ławrynowicz M., Red list of the macrofungi in Poland, [w:] Red lists of plants and fungi in Poland, red. Z. Mirek, W. Zarzycki, W. Wojewoda, Z. Szelag, Kraków 2006, s. 55-70.
