Wieże obronne mostu kolejowego na Pasłęce w Tomarynach: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(Utworzono nową stronę "'''Wieże obronne mostu kolejowego na Pasłęce w Tomarynach''' {{Wieś infobox |nazwa = Tomaryny |herb wsi = |flaga wsi ...") |
|||
| (Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
| − | |nazwa = | + | |nazwa = Wieże obronne mostu kolejowego na Pasłęce w Tomarynach |
|herb wsi = | |herb wsi = | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Tomaryn | |dopełniacz wsi = Tomaryn | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = Tomaryny_1.jpg |
| − | |opis zdjęcia = Jedna z dwóch wież obronnych w Tomarynach gm. Gietrzwałd | + | |opis zdjęcia = Jedna z dwóch wież obronnych w Tomarynach w gm. Gietrzwałd. Fot. Adam Płoski. |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 23: | Linia 22: | ||
|mapa wsi = | |mapa wsi = | ||
|kod mapy = PL-WN | |kod mapy = PL-WN | ||
| − | |stopniN = 53 |minutN = | + | |stopniN = 53 |minutN = 43 |sekundN = 34 |
| − | |stopniE = | + | |stopniE = 20 |minutE = 13 |sekundE = 29 |
|commons = | |commons = | ||
|wikipodróże = | |wikipodróże = | ||
| Linia 30: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}} | }} | ||
| + | '''Wieże obronne mostu kolejowego na Pasłęce w Tomarynach''' – wieże z początku XX w. znajdujące się na trasie linii kolejowej [[Ostróda]] – [[Olsztyn]], w pobliżu wsi [[Tomaryny]] w [[Gietrzwałd (gmina wiejska)|gminie Gietrzwałd]]. Są jednymi z najciekawszych zabytków fortyfikacji nowoczesnej na terenie [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]]. | ||
| + | <br/><br/> | ||
| + | ==Historia== | ||
| + | Połączenie kolejowe Ostróda – Olsztyn zostało otwarte dla ruchu w 1873 r. jako część ważnej magistrali toruńsko–wystruckiej przebiegającej przez Toruń – [[Iława|Iławę]] – Ostródę – Olsztyn – [[Korsze]] – Wystruć (ob. Czerniachowsk w obwodzie kaliningradzkim). Linia ta odgrywała ważną rolę w systemie komunikacyjnym oraz obronnym dawnych [[Prusy Wschodnie|Prus Wschodnich]]. | ||
| − | [[Kategoria: Turystyka]] [[Kategoria: | + | Z punktu widzenia militarnego ważne było zorganizowanie obrony przepraw mostowych, których ewentualne zniszczenie negatywnie wpłynęłoby na utrzymanie połączeń kolejowych w czasie działań wojennych. |
| + | |||
| + | W latach 1900–1905 na terenie dawnych Prus Wschodnich budowano umocnienia mostów kolejowych w formie masywnych wież. Dwie połączone ze sobą ceglane wieże z pancernymi wieżyczkami na dachach w Tomarynach zostały wzniesione w latach 1901–1902. Miały one za zadanie obronę mostu kolejowego na [[Rzeka Pasłęka|rzece Pasłęce]] w pobliżu Tomaryn w przypadku ataku rosyjskiej kawalerii. Wieże nie zostały wykorzystane w bezpośredniej walce. Odstraszająco działał sam fakt obsadzenia ich uzbrojoną załogą. Wieże przystosowano dla broni ręcznej, maszynowej oraz dla armat. | ||
| + | |||
| + | W latach 90. XX w. kolekcjoner militariów zdemontował znajdujące się na dachach wież pancerne kopuły armat, które następnie przekazał do muzeum w Dreźnie. | ||
| + | |||
| + | Wieże w Tomarynach wpisane są do rejestru zabytków i podlegają ochronie prawnej. | ||
| + | |||
| + | ==Ciekawostki== | ||
| + | Do dziś na terenie województwa warmińsko-mazurskiego zachowały się podobne wieże obronne mostu kolejowego w [[Samborowo|Samborowie]] w [[Ostróda (gmina wiejska)|gm. Ostróda]]. | ||
| + | |||
| + | ==Zobacz też== | ||
| + | [http://www.fortyfikacje.net/pisz/fort/tomar001.htm#top fortyfikacje.net] [08.02.2015] <br/> | ||
| + | ==Bibliografia== | ||
| + | W. Rużewicz, ''Fortyfikacje nowożytne w Prusach Wschodnich – przewodnik'', Łódź 2007.<br/> | ||
| + | |||
| + | |||
| + | [[Kategoria: Turystyka]] [[Kategoria: 1801-1918]] [[Kategoria: Gietrzwałd (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: Zabytki techniki]] [[Kategoria: Inne obiekty architektury]] | ||
Aktualna wersja na dzień 12:42, 16 mar 2015
| Wieże obronne mostu kolejowego na Pasłęce w Tomarynach | |
| | |
 Jedna z dwóch wież obronnych w Tomarynach w gm. Gietrzwałd. Fot. Adam Płoski.
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olsztyński |
| Gmina | Gietrzwałd |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Wieże obronne mostu kolejowego na Pasłęce w Tomarynach | |
| Położenie na mapie Polski  Wieże obronne mostu kolejowego na Pasłęce w Tomarynach | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Wieże obronne mostu kolejowego na Pasłęce w Tomarynach – wieże z początku XX w. znajdujące się na trasie linii kolejowej Ostróda – Olsztyn, w pobliżu wsi Tomaryny w gminie Gietrzwałd. Są jednymi z najciekawszych zabytków fortyfikacji nowoczesnej na terenie województwa warmińsko-mazurskiego.
Spis treści
Historia
Połączenie kolejowe Ostróda – Olsztyn zostało otwarte dla ruchu w 1873 r. jako część ważnej magistrali toruńsko–wystruckiej przebiegającej przez Toruń – Iławę – Ostródę – Olsztyn – Korsze – Wystruć (ob. Czerniachowsk w obwodzie kaliningradzkim). Linia ta odgrywała ważną rolę w systemie komunikacyjnym oraz obronnym dawnych Prus Wschodnich.
Z punktu widzenia militarnego ważne było zorganizowanie obrony przepraw mostowych, których ewentualne zniszczenie negatywnie wpłynęłoby na utrzymanie połączeń kolejowych w czasie działań wojennych.
W latach 1900–1905 na terenie dawnych Prus Wschodnich budowano umocnienia mostów kolejowych w formie masywnych wież. Dwie połączone ze sobą ceglane wieże z pancernymi wieżyczkami na dachach w Tomarynach zostały wzniesione w latach 1901–1902. Miały one za zadanie obronę mostu kolejowego na rzece Pasłęce w pobliżu Tomaryn w przypadku ataku rosyjskiej kawalerii. Wieże nie zostały wykorzystane w bezpośredniej walce. Odstraszająco działał sam fakt obsadzenia ich uzbrojoną załogą. Wieże przystosowano dla broni ręcznej, maszynowej oraz dla armat.
W latach 90. XX w. kolekcjoner militariów zdemontował znajdujące się na dachach wież pancerne kopuły armat, które następnie przekazał do muzeum w Dreźnie.
Wieże w Tomarynach wpisane są do rejestru zabytków i podlegają ochronie prawnej.
Ciekawostki
Do dziś na terenie województwa warmińsko-mazurskiego zachowały się podobne wieże obronne mostu kolejowego w Samborowie w gm. Ostróda.
Zobacz też
fortyfikacje.net [08.02.2015]
Bibliografia
W. Rużewicz, Fortyfikacje nowożytne w Prusach Wschodnich – przewodnik, Łódź 2007.
