Marcinki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria: Etnografia" na "Kategoria:Kultura niematerialna") |
|||
| (Nie pokazano 1 wersji utworzonej przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{EWiM Obyczaje infobox | {{EWiM Obyczaje infobox | ||
|Nazwa = Marcinki | |Nazwa = Marcinki | ||
| − | |zdjecie = | + | |zdjecie = |
| − | |opis zdjecia = | + | |opis zdjecia = |
|dzien = 11 listopada | |dzien = 11 listopada | ||
| − | |typ swieta = | + | |typ swieta = katolickie, prawosławne |
|zwyczaje = | |zwyczaje = | ||
|znaczenie = | |znaczenie = | ||
| Linia 15: | Linia 15: | ||
}} | }} | ||
''' Marcinki''' – święto biskupa z Tours, patrona dzieci, hotelarzy, jeźdźców, kawalerii, kapeluszników, kowali, krawców, młynarzy, tkaczy, podróżników, więźniów, właścicieli winnic, żebraków i żołnierzy. | ''' Marcinki''' – święto biskupa z Tours, patrona dzieci, hotelarzy, jeźdźców, kawalerii, kapeluszników, kowali, krawców, młynarzy, tkaczy, podróżników, więźniów, właścicieli winnic, żebraków i żołnierzy. | ||
| + | Obchodzony 11 listopada dzień św. Marcina wiązał się w [[Prusy Wschodnie|Prusach Wschodnich]] z końcem rocznej służby parobków i czeladzi służebnej. | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| + | |||
== Zwyczaje na Warmii i Mazurach == | == Zwyczaje na Warmii i Mazurach == | ||
| − | + | Zgodnie ze zwyczajem tego dnia następowało odwrócenie ról – parobek lub pracująca w gospodarstwie dziewka nie musieli zrywać się z rana, dopóki nie zawołano ich na śniadanie. W tym czasie gospodarz i gospodyni krzątali się już w domu i obejściu. Gospodyni przygotowywała śniadanie: patelnię jajecznicy na szynce lub ze skwarkami, a gospodarz hojnie raczył biesiadników butelką wódki. Po śniadaniu następowało rozliczenie, pakowanie dobytku, a następnie odjazd czeladzi do rodzinnych domów. Trzydniowy urlop wykorzystywano na wypoczynek, zabawę i zakupy. Służba jednak nie zawsze wracała do swoich obowiązków, gdyż znajdowała nowych pracodawców. | |
Jeszcze w drugiej połowie XIX stulecia na [[Warmia|Warmii]] proboszczowie rozpoczynali kolędę na wsi właśnie 11 listopada. Święcili dom i zagrodę, odbierając daninę. | Jeszcze w drugiej połowie XIX stulecia na [[Warmia|Warmii]] proboszczowie rozpoczynali kolędę na wsi właśnie 11 listopada. Święcili dom i zagrodę, odbierając daninę. | ||
| Linia 27: | Linia 29: | ||
''Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku'', red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.<br/> | ''Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku'', red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.<br/> | ||
| − | [[Kategoria: Kultura]][[Kategoria: | + | [[Kategoria: Kultura]][[Kategoria:Kultura niematerialna]][[Kategoria: Wierzenia i obyczaje]] [[Kategoria: Legendy i podania]] |
Aktualna wersja na dzień 18:07, 17 mar 2015
| Marcinki | |
| | |
| Dzień | 11 listopada |
| Typ święta | katolickie, prawosławne |
| Inne nazwy | Dzień św. Marcina, Dzień św. Marcina z Tours |
Marcinki – święto biskupa z Tours, patrona dzieci, hotelarzy, jeźdźców, kawalerii, kapeluszników, kowali, krawców, młynarzy, tkaczy, podróżników, więźniów, właścicieli winnic, żebraków i żołnierzy.
Obchodzony 11 listopada dzień św. Marcina wiązał się w Prusach Wschodnich z końcem rocznej służby parobków i czeladzi służebnej.
Zwyczaje na Warmii i Mazurach
Zgodnie ze zwyczajem tego dnia następowało odwrócenie ról – parobek lub pracująca w gospodarstwie dziewka nie musieli zrywać się z rana, dopóki nie zawołano ich na śniadanie. W tym czasie gospodarz i gospodyni krzątali się już w domu i obejściu. Gospodyni przygotowywała śniadanie: patelnię jajecznicy na szynce lub ze skwarkami, a gospodarz hojnie raczył biesiadników butelką wódki. Po śniadaniu następowało rozliczenie, pakowanie dobytku, a następnie odjazd czeladzi do rodzinnych domów. Trzydniowy urlop wykorzystywano na wypoczynek, zabawę i zakupy. Służba jednak nie zawsze wracała do swoich obowiązków, gdyż znajdowała nowych pracodawców.
Jeszcze w drugiej połowie XIX stulecia na Warmii proboszczowie rozpoczynali kolędę na wsi właśnie 11 listopada. Święcili dom i zagrodę, odbierając daninę.
Bibliografia
Chłosta Jan, Doroczne zwyczaje i obrzędy na Warmii, Olsztyn 2009.
Hochleitner Janusz, Kuchnia świąteczna na Warmii, [w:] Życie codzienne na dawnych ziemiach pruskich. Kuchnia dawnych ziem pruskich - tradycja i nowoczesność, red. Tomasz Chrzanowski, Olsztyn 2011, s. 132-148.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku, red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.
