Program Operacyjny Kapitał Ludzki

Program Operacyjny Kapitał Ludzki (PO KL) – jeden z pięciu krajowych programów operacyjnych, w oparciu o które wdrażane są fundusze unijne 2007–2013. Rolę instytucji zarządzającej pełni Minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego.

Informacje podstawowe

Jest to drugi co do wielkości alokacji krajowy program operacyjnym. Obejmuje on całość interwencji Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) w Polsce w latach 2007–2013. Głównym celem Programu jest wzrost zatrudnienia i spójności społecznej, co ma być osiągnięte poprzez:

• podniesienie poziomu aktywności zawodowej oraz zdolności do zatrudnienia osób bezrobotnych i biernych zawodowo
• zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego
• poprawę zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw do zmian zachodzących w gospodarce
• upowszechnienie edukacji społeczeństwa na każdym etapie kształcenia przy równoczesnym zwiększeniu jakości usług edukacyjnych i ich silniejszym powiązaniu z potrzebami gospodarki opartej na wiedzy
• zwiększenie potencjału administracji publicznej w zakresie opracowywania polityk i świadczenia usług wysokiej jakości oraz wzmocnienie mechanizmów partnerstwa
• wzrost spójności terytorialnej

Środki zarezerwowane na realizację PO KL dofinansowują tzw. projekty "miękkie", obejmujące m.in.: szkolenia, doradztwo, realizację kampanii promocyjnych czy przyznanie jednorazowych środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej.

Program składa się z 10 Priorytetów realizowanych zarówno na poziomie centralnym (priorytety I-V), jak i regionalnym (VI-IX). Powodem przyjęcia takiego rozwiązania było założenie o większej efektywności programów wdrażanych regionalnie, a także fakt dużego zróżnicowania regionalnego w Polsce.

Jako wyznacznik przyjęto, iż w ramach "komponentu centralnego" wsparciem obejmowane są systemy i struktury (np. system egzaminów zewnętrznych czy struktury Publicznych Służb Zatrudnienia). Wsparcie to, kierowane do grup o jednolitych potrzebach w skali kraju, ma charakter ogólnopolski i ponadregionalny. Taki podział uwarunkowany jest porządkiem prawnym i funkcjonującymi na szczeblu centralnym wyspecjalizowanymi instytucjami realizującymi zadania dla konkretnych grup docelowych lub podmiotów. Odnosi się to m.in. do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON), realizującego zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) właściwej dla zadań z zakresu wsparcia dla przedsiębiorstw oraz OHP, które realizują działania w zakresie aktywizacji zawodowej młodzieży, a także przeciwdziałania marginalizacji i wykluczenia tej grupy społecznej. W ramach komponentu centralnego wsparcie jest udzielane za pomocą instrumentów zawartych w stosownych ustawach.

W "komponencie regionalnym" pomoc kierowana jest bezpośrednio do osób i grup społecznych z terenu danych regionów. Podział środków finansowych pomiędzy województwa w ramach komponentu regionalnego został dokonany na podstawie liczby mieszkańców województwa, stopy bezrobocia, liczby małych i średnich przedsiębiorstw zarejestrowanych w województwie, liczby osób utrzymujących się z rolnictwa oraz wskaźnika regionalnego zróżnicowania PKB na głowę mieszkańca. Dodatkowe wsparcie finansowe otrzymało pięć województw Polski Wschodniej, w celu przyśpieszenia procesów rozwojowych i pełniejszego włączenia się tych obszarów w procesy tworzenia wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. W efekcie zastosowanego algorytmu "podział alokacji ogółem na województwa" ukształtował się następująco:

• dolnośląskie – 499,18 mln euro
• kujawsko-pomorskie – 453,35 mln euro
• lubelskie – 547,31 mln euro
• lubuskie – 184,28 mln euro
• łódzkie – 517,71 mln euro
• małopolskie – 610,10 mln euro
• mazowieckie – 935,32 mln euro
• opolskie – 229,93 mln euro
• podkarpackie – 494,56 mln euro
• podlaskie – 267,693 mln euro
• pomorskie – 401,13 mln euro
• śląskie – 759,43 mln euro
• świętokrzyskie – 360,31 mln euro
• warmińsko-mazurskie – 390,354 mln euro
• wielkopolskie – 625,27 mln euro
• zachodniopomorskie – 377,20 mln euro

Ogółem, na realizację Programu wyasygnowano kwotę ponad 11,7 mld euro, w tym wkład finansowy Europejskiego Funduszu Społecznego to ponad 10,0 mld euro, a pozostałe 1,7 mld euro stanowią środki krajowe.

Na strukturę Programu składa się 10 osi priorytetowych:

• Zatrudnienie i integracja społeczna - 430,26 mln euro EFS;
• Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących - 671,93 mln euro EFS
• Wysoka jakość systemu oświaty - 674,67 mln euro EFS
• Szkolnictwo wyższe i nauka - 837,56 mln euro EFS
• Dobre rządzenie - 487,35 mln euro EFS
• Rynek pracy otwarty dla wszystkich - 2.063,71 mln euro EFS
• Promocja integracji społecznej - 1.363,01 mln euro EFS
• Regionalne kadry gospodarki - 1.394,07 mln euro EFS
• Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach - 1.684,51 mln euro EFS
• Pomoc techniczna - 400,29 mln euro EFS

PO KL w woj. warmińsko-mazurskim

Komponent regionalny PO KL wdrażany jest na Warmii i Mazurach przez dwie instytucje, tj.:

• Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Departament Europejskiego Funduszu Społecznego (instytucja pośrednicząca odpowiedzialna za priorytety VII, VIII – działanie 8.2, IX)
• Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie (instytucja pośrednicząca II stopnia odpowiedzialna za priorytety VI, VIII – działanie 8.1).

Do 31 grudnia 2013 r. beneficjenci z woj. warmińsko-mazurskiego podpisali 4103 umowy na realizację projektów współfinansowanych środkami z PO KL, w tym w komponencie regionalnym 3890 (tab. 1).

Tabela. 1. Liczba podpisanych umów w ramach PO KL

	31.12.2013
Zatrudnienie i integracja społeczna	7
Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących	55
Wysoka jakość systemu oświaty	45
Szkolnictwo wyższe i nauka	0
Dobre rządzenie	102
Rynek pracy otwarty dla wszystkich	1047
Promocja integracji społecznej	728
Regionalne kadry gospodarki	782
Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach	1333
Pomoc techniczna	4

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS.

W ramach PO KL 2007–2013 beneficjenci z woj. warmińsko-mazurskiego zrealizowali projekty na łączną kwotę 1.831.676.024,92 zł. Woj. warmińsko-mazurskie na tle pozostałych regionów Polski w zakresie wartości projektów zrealizowanych w ramach PO KL zaprezentowano na rysunku 1. Wartość projektów zrealizowanych przy współudziale środków z charakteryzowanego Programu w podziale na osie priorytetowe zestawiono w tabeli 2.

Rys. 1. Wartość projektów współfinansowanych środkami z PO KL – woj. warmińsko-mazurskie na tle kraju (stan na koniec 2013 r.)

Źródło: opracowanie własne na podstawie: mojapolis.pl [01.07.2014]

Tabela. 2. Wartość projektów zrealizwanych w ramach PO KL

	31.12.2013
Zatrudnienie i integracja społeczna	0,00
Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących	18499205,97
Wysoka jakość systemu oświaty	47082864,43
Szkolnictwo wyższe i nauka	0,00
Dobre rządzenie	26706862,21
Rynek pracy otwarty dla wszystkich	109936455,05
Promocja integracji społecznej	57243675,61
Regionalne kadry gospodarki	178141968,11
Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach	200464985,96
Pomoc techniczna	26142495,23

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS.

Bibliografia

efs.gov.pl [01.07.2014] mojapolis.pl [01.07.2014] [Program Operacyjny Kapitał Ludzki