Grab pospolity: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria: Rezerwaty przyrody" na " ") |
|||
| (Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Roślina infobox | {{Roślina infobox | ||
|Nazwa rośliny = Grab pospolity | |Nazwa rośliny = Grab pospolity | ||
| − | |Nazwa łacińska = Carpinus betulus | + | |Nazwa łacińska = ''Carpinus betulus'' |
|L = L. | |L = L. | ||
|Pusta linia = <br/> | |Pusta linia = <br/> | ||
|grafika = Carpinus betulus Sturm33.jpg | |grafika = Carpinus betulus Sturm33.jpg | ||
| − | |podpis grafiki = Grab pospolity | + | |podpis grafiki = Grab pospolity, źródło: Thomé Otto Wilhelm, ''Flora von Deutschland. Österreich und der Schweiz'', 1885 |
|Systematyka = Systematyka | |Systematyka = Systematyka | ||
|Domena = eukarionty | |Domena = eukarionty | ||
| Linia 21: | Linia 21: | ||
'''Grab pospolity''' (''Carpinus betulus'' L.) – gatunek drzewa z rodziny brzozowatych (''Betulaceae''). | '''Grab pospolity''' (''Carpinus betulus'' L.) – gatunek drzewa z rodziny brzozowatych (''Betulaceae''). | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| − | |||
== Morfologia == | == Morfologia == | ||
| − | Drzewo dorastające do 25 m z gęstą, miotlastą koroną, silnie zagęszczoną, szeroką i wysoką. Kora ciemna, ziemista z siatkowatym wzorem, zwykle o falistej powierzchni. Gałązki giętkie z jasnymi kropkami (przetchlinki), młode nieco owłosione. Ulistnienie skrętoległe, liście pojedyncze, podwójnie piłkowane, nerwy spodem omszone. Ogonek ok. 1,5 cm, eliptyczna lub jajowata blaszka liściowa charakterystycznie harmonijkowato pofałdowana o | + | Drzewo dorastające do 25 m z gęstą, miotlastą koroną, silnie zagęszczoną, szeroką i wysoką. Kora ciemna, ziemista z siatkowatym wzorem, zwykle o falistej powierzchni. Gałązki giętkie z jasnymi kropkami (przetchlinki), młode nieco owłosione. Ulistnienie skrętoległe, liście pojedyncze, podwójnie piłkowane, nerwy spodem omszone. Ogonek ok. 1,5 cm, eliptyczna lub jajowata blaszka liściowa charakterystycznie harmonijkowato pofałdowana o długości 5-10 cm i szerokości do 6 cm. Jesienią liście przebarwiają się na żółty kolor. Pączki liściowe są ostro zakończone, przylegają skośnie do pędów i pokryte są łuskami; górą jasnobrązowe, dołem zielone. Pąki kwiatowe są większe od liściowych. |
| + | |||
Roślina jednopienna, ale o kwiatach jednopłciowych. Kwiaty żeńskie są niepozorne i tworzą luźne, wzniesione kłosy, kwiaty męskie wyrastają na szczycie gałązek i tworzą kotki o długości 3,5-5 cm. | Roślina jednopienna, ale o kwiatach jednopłciowych. Kwiaty żeńskie są niepozorne i tworzą luźne, wzniesione kłosy, kwiaty męskie wyrastają na szczycie gałązek i tworzą kotki o długości 3,5-5 cm. | ||
| − | Kotki kwiatowe pojawiają się w maju wraz liśćmi. Owoce to jednonasienne orzeszki o trójklapowej okrywie służącej jako organ lotny. Owoce dojrzewają od września do października, rozsiewane są przez wiatr. | + | |
| + | Kotki kwiatowe pojawiają się w maju wraz z liśćmi. Owoce to jednonasienne orzeszki o trójklapowej okrywie służącej jako organ lotny. Owoce dojrzewają od września do października, rozsiewane są przez wiatr. | ||
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Rozmieszczenie i ekologia == | == Rozmieszczenie i ekologia == | ||
| − | Grab pospolity występuje w przeważającej części Europy, od Francji do Ukrainy. W Polsce | + | Grab pospolity występuje w przeważającej części Europy, od Francji do Ukrainy. W Polsce występuje często na całym niżu i w niższych położeniach górskich (w Karpatach i Sudetach nie przekracza 700 m n.p.m.). |
| + | |||
| + | Lubi świeże gleby wapienne, nie za suche, ale i nie podmokłe. Występuje w lasach mieszanych i liściastych. Należy do najbardziej odpornych na zacienienie drzew występujących w Europie Środkowej. Grab jest głównym i charakterystycznym składnikiem lasów grądowych (dębowo-grabowych lub dębowo-lipowo-grabowych). | ||
| − | + | Na [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazurach]] piękny starodrzew grabowy można obserwować w rezerwacie [[Rezerwat Koniuszanka II|Koniuszanka II]] koło [[Nidzica|Nidzicy]]. | |
<br/> | <br/> | ||
| + | |||
== Wartość użytkowa == | == Wartość użytkowa == | ||
| − | + | Jest rośliną ozdobną stosowaną na żywopłoty. Charakterystyczną cechą tego gatunku jest skłonność do wytwarzania odrośli korzeniowych, co wykorzystuje się w ogrodnictwie do zagęszczania żywopłotów. Doskonale znosi cięcie. Grab sadzony w jest parkach, nadaje się także na bonsai. | |
| − | Drewno grabu jest beztwardzielowe, twarde, ciężkie, sprężyste i trudne w obróbce, wykorzystywane na opał. Ma dużą wartość opałową – jedną z największych wśród | + | Drewno grabu jest beztwardzielowe, twarde, ciężkie, sprężyste i trudne w obróbce, wykorzystywane na opał. Ma dużą wartość opałową – jedną z największych wśród drzew występujących w Polsce. Dawniej ze względu na twardość robiono z niego m.in. koła młyńskie, trzonki do młotków i siekier, prawidła do butów, klatki dla ptaków, itp. |
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | + | == Zobacz też == | |
| + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Grab_pospolity pl.wikipedia.org, Grab pospolity] [21.05.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Traczyk Tadeusz, ''Rośliny lasu liściastego. Atlas'', Warszawa 1975. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Rośliny]][[Kategoria: | + | [[Kategoria: Przyroda]][[Kategoria: Rośliny Warmii i Mazur]] [[Kategoria: Nidzica (gmina miejsko-wiejska)]] |
Aktualna wersja na dzień 16:25, 21 mar 2015
| Grab pospolity | |
| | |
| Carpinus betulus | |
| L. | |
 Grab pospolity, źródło: Thomé Otto Wilhelm, Flora von Deutschland. Österreich und der Schweiz, 1885 | |
| Systematyka | |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | rośliny naczyniowe |
| Gromada | okrytonasienne |
| Klasa | dwuliścienne |
| Rząd | bukowce |
| Rodzina | brzozowate |
| Rodzaj | grab |
| Gatunek | grab pospolity |
| Synonimy | |
Grab pospolity (Carpinus betulus L.) – gatunek drzewa z rodziny brzozowatych (Betulaceae).
Morfologia
Drzewo dorastające do 25 m z gęstą, miotlastą koroną, silnie zagęszczoną, szeroką i wysoką. Kora ciemna, ziemista z siatkowatym wzorem, zwykle o falistej powierzchni. Gałązki giętkie z jasnymi kropkami (przetchlinki), młode nieco owłosione. Ulistnienie skrętoległe, liście pojedyncze, podwójnie piłkowane, nerwy spodem omszone. Ogonek ok. 1,5 cm, eliptyczna lub jajowata blaszka liściowa charakterystycznie harmonijkowato pofałdowana o długości 5-10 cm i szerokości do 6 cm. Jesienią liście przebarwiają się na żółty kolor. Pączki liściowe są ostro zakończone, przylegają skośnie do pędów i pokryte są łuskami; górą jasnobrązowe, dołem zielone. Pąki kwiatowe są większe od liściowych.
Roślina jednopienna, ale o kwiatach jednopłciowych. Kwiaty żeńskie są niepozorne i tworzą luźne, wzniesione kłosy, kwiaty męskie wyrastają na szczycie gałązek i tworzą kotki o długości 3,5-5 cm.
Kotki kwiatowe pojawiają się w maju wraz z liśćmi. Owoce to jednonasienne orzeszki o trójklapowej okrywie służącej jako organ lotny. Owoce dojrzewają od września do października, rozsiewane są przez wiatr.
Rozmieszczenie i ekologia
Grab pospolity występuje w przeważającej części Europy, od Francji do Ukrainy. W Polsce występuje często na całym niżu i w niższych położeniach górskich (w Karpatach i Sudetach nie przekracza 700 m n.p.m.).
Lubi świeże gleby wapienne, nie za suche, ale i nie podmokłe. Występuje w lasach mieszanych i liściastych. Należy do najbardziej odpornych na zacienienie drzew występujących w Europie Środkowej. Grab jest głównym i charakterystycznym składnikiem lasów grądowych (dębowo-grabowych lub dębowo-lipowo-grabowych).
Na Warmii i Mazurach piękny starodrzew grabowy można obserwować w rezerwacie Koniuszanka II koło Nidzicy.
Wartość użytkowa
Jest rośliną ozdobną stosowaną na żywopłoty. Charakterystyczną cechą tego gatunku jest skłonność do wytwarzania odrośli korzeniowych, co wykorzystuje się w ogrodnictwie do zagęszczania żywopłotów. Doskonale znosi cięcie. Grab sadzony w jest parkach, nadaje się także na bonsai.
Drewno grabu jest beztwardzielowe, twarde, ciężkie, sprężyste i trudne w obróbce, wykorzystywane na opał. Ma dużą wartość opałową – jedną z największych wśród drzew występujących w Polsce. Dawniej ze względu na twardość robiono z niego m.in. koła młyńskie, trzonki do młotków i siekier, prawidła do butów, klatki dla ptaków, itp.
Zobacz też
pl.wikipedia.org, Grab pospolity [21.05.2014]
Bibliografia
Traczyk Tadeusz, Rośliny lasu liściastego. Atlas, Warszawa 1975.
