Głaz narzutowy "Diabelski Głaz" w Jakunówku: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Głaz infobox | {{Głaz infobox | ||
| − | |Nazwa głazu = "Diabelski Głaz" w Jakunówku | + | |Nazwa głazu = Głaz narzutowy "Diabelski Głaz" w Jakunówku |
|grafika = Jakunówko.jpg | |grafika = Jakunówko.jpg | ||
| − | |podpis grafiki = "Diabelski Głaz" w Jakunówku ©Alicja Szarzyńska | + | |podpis grafiki = Głaz narzutowy "Diabelski Głaz" w Jakunówku ©Alicja Szarzyńska |
|Nr ewidencyjny = 140 | |Nr ewidencyjny = 140 | ||
|Rok powołania = 1961 | |Rok powołania = 1961 | ||
|Dok. pow. = R.XII-260/61 | |Dok. pow. = R.XII-260/61 | ||
| − | |Współrzędne GPS = N | + | |Współrzędne GPS = N 54,156111° E 21,980556° |
|Wysokość = 1,6 m | |Wysokość = 1,6 m | ||
|Obwód = 9,25 [9,20] m | |Obwód = 9,25 [9,20] m | ||
|kod mapy= PL-WN | |kod mapy= PL-WN | ||
| − | | stopniN= | + | | stopniN= 54 |
| − | | minutN= | + | | minutN= 9 |
| − | | sekundN= | + | | sekundN= 22 |
| − | | stopniE= | + | | stopniE= 21 |
| − | | minutE= | + | | minutE= 58 |
| − | | sekundE= | + | | sekundE= 50 |
}} | }} | ||
| − | ''' | + | '''Diabelski Głaz w Jakunówku''' – głaz narzutowy położony w [[Pozezdrze (gmina wiejska)|gminie Pozezdrze]], na południowy wschód od wsi [[Jakunówko]], na stoku wzgórza zwanego dawniej ''Höllenberg'' ("Piekielna Góra"). |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Opis głazu == | == Opis głazu == | ||
| Linia 24: | Linia 24: | ||
Typ skały: gruboziarnisty granit z bladoróżowymi, dużymi kryształami skaleni zawierającymi drobne wpryśnięcia minerałów ciemnych. Pomiędzy skaleniami występują mniejsze, okrągławe, szare kwarce. Miejscami skała ma charakter pegmatytu granitowego ‒ jest bardzo gruboziarnista oraz posiada wzajemne przerosty różowych skaleni i szarego kwarcu. | Typ skały: gruboziarnisty granit z bladoróżowymi, dużymi kryształami skaleni zawierającymi drobne wpryśnięcia minerałów ciemnych. Pomiędzy skaleniami występują mniejsze, okrągławe, szare kwarce. Miejscami skała ma charakter pegmatytu granitowego ‒ jest bardzo gruboziarnista oraz posiada wzajemne przerosty różowych skaleni i szarego kwarcu. | ||
| − | Głaz, zwany potocznie | + | Głaz, zwany potocznie "Diabelskim Głazem", pełnił niegdyś funkcję kamienia ofiarnego. W jego górnej części znajduje się obszerne zagłębienie o owalnym kształcie, będące przypuszczalnie misą ofiarną. Głębokość niecki sięga około 20 cm. Od strony wschodniej i zachodniej przy monolicie widoczny jest bruk kamienny. |
| − | Z | + | Z "Diabelskim Głazem" związane są przekazy ludowe. Jedna z [[Legenda o "Diabelskim Głazie" w Janunówku|legend]] została opisana w książce ''Mazurskie opowieści'' Jadwigi Tressenberg. Opowieść pt. ''Ślad diabelskiej łapy'' to historia chłopa Lipki, który bogacił się, budząc tym samym coraz większą zazdrość sąsiadów. Podejrzewano go o konszachty z diabłem, toteż miejscowa ludność zaczęła stronić od gospodarza. Nasłuchiwano, czy w jego obejściu nie słychać przeciągłych gwizdów, popatrywano, czy Złe nie ssie krów w jego zagrodzie. Gdy Lipka dowiedział się o tych podejrzeniach, rozzłościł się: "Szukają złych mocy? Będą je mieli!". Umówił się z chłopami z Jakunówka nieopodal wielkiego kamienia. Gdy chłopi przybyli, Lipka rozpoczął tasowanie kart, a z mroku wychynął diabeł. Gra była zażarta, ale ostatecznie diabeł przegrał rozgrywkę. Talią kart zdzielił Lipkę po twarzy, a potężną łapą uderzył w głaz. Ślad tego uderzenia widać do dzisiaj. |
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
| − | + | *[http://pl.wikipedia.org/wiki/Diabelskie_kamienie wikipedia.org, Diabelskie kamienie] | |
| − | + | *[http://grodziska.eu/swiete-kamienie/ grodziska.eu, święte kamienie] | |
| − | + | *[http://www.diabelpolski.eu/przedpiekle/podania.html diabelpolski.eu] | |
| − | + | *[http://pl.wikipedia.org/wiki/Jakun%C3%B3wko wikipedia.org, Jakunówko] | |
| − | + | == Bibliografia == | |
| − | == | + | Klimek Robert, ''Katalog kamieni kultowych na obszarze ziem pruskich'', [w:] ''Kamienie w historii, kulturze i religii'', pod red. Roberta Klimka i Seweryna Szczepańskiego, Olsztyn 2010, s. 77-109.<br/> |
| − | + | Szarzyńska Alicja, Ziółkowski Piotr, ''Skandynawskie dary. Głazy narzutowe Warmii i Mazur'', Olsztyn 2012.<br/> | |
| − | ''Kamienie w historii, kulturze i religii'', pod red. Roberta | ||
| − | |||
| − | Szarzyńska Alicja, Ziółkowski Piotr, ''Skandynawskie dary. Głazy narzutowe Warmii i Mazur'', Olsztyn 2012. | ||
| − | |||
Tressenberg Jadwiga, ''Mazurskie opowieści'', Gołdap 2005. | Tressenberg Jadwiga, ''Mazurskie opowieści'', Gołdap 2005. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Przyroda]][[Kategoria: Głazy]][[Kategoria: | + | [[Kategoria: Przyroda]] |
| + | |||
| + | [[Kategoria: Głazy]] | ||
| + | [[Kategoria: Pomniki przyrody]] | ||
| + | [[Kategoria: Powiat węgorzewski]] | ||
| + | [[Kategoria: Pozezdrze (gmina wiejska)]] | ||
Aktualna wersja na dzień 09:41, 24 mar 2015
| Głaz narzutowy "Diabelski Głaz" w Jakunówku | |
| | |
 Głaz narzutowy "Diabelski Głaz" w Jakunówku ©Alicja Szarzyńska | |
| Nr ewidencyjny | 140 |
| Rok powołania | 1961 |
| Dok. pow. | R.XII-260/61 |
| Współrzędne GPS | N 54,156111° E 21,980556° |
| Wysokość | 1,6 m |
| Obwód | 9,25 [9,20] m |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Głaz narzutowy "Diabelski Głaz" w Jakunówku | |
| Położenie na mapie Polski  Głaz narzutowy "Diabelski Głaz" w Jakunówku | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Diabelski Głaz w Jakunówku – głaz narzutowy położony w gminie Pozezdrze, na południowy wschód od wsi Jakunówko, na stoku wzgórza zwanego dawniej Höllenberg ("Piekielna Góra").
Opis głazu
Pomnik przyrody.
Typ skały: gruboziarnisty granit z bladoróżowymi, dużymi kryształami skaleni zawierającymi drobne wpryśnięcia minerałów ciemnych. Pomiędzy skaleniami występują mniejsze, okrągławe, szare kwarce. Miejscami skała ma charakter pegmatytu granitowego ‒ jest bardzo gruboziarnista oraz posiada wzajemne przerosty różowych skaleni i szarego kwarcu.
Głaz, zwany potocznie "Diabelskim Głazem", pełnił niegdyś funkcję kamienia ofiarnego. W jego górnej części znajduje się obszerne zagłębienie o owalnym kształcie, będące przypuszczalnie misą ofiarną. Głębokość niecki sięga około 20 cm. Od strony wschodniej i zachodniej przy monolicie widoczny jest bruk kamienny.
Z "Diabelskim Głazem" związane są przekazy ludowe. Jedna z legend została opisana w książce Mazurskie opowieści Jadwigi Tressenberg. Opowieść pt. Ślad diabelskiej łapy to historia chłopa Lipki, który bogacił się, budząc tym samym coraz większą zazdrość sąsiadów. Podejrzewano go o konszachty z diabłem, toteż miejscowa ludność zaczęła stronić od gospodarza. Nasłuchiwano, czy w jego obejściu nie słychać przeciągłych gwizdów, popatrywano, czy Złe nie ssie krów w jego zagrodzie. Gdy Lipka dowiedział się o tych podejrzeniach, rozzłościł się: "Szukają złych mocy? Będą je mieli!". Umówił się z chłopami z Jakunówka nieopodal wielkiego kamienia. Gdy chłopi przybyli, Lipka rozpoczął tasowanie kart, a z mroku wychynął diabeł. Gra była zażarta, ale ostatecznie diabeł przegrał rozgrywkę. Talią kart zdzielił Lipkę po twarzy, a potężną łapą uderzył w głaz. Ślad tego uderzenia widać do dzisiaj.
Zobacz też
- wikipedia.org, Diabelskie kamienie
- grodziska.eu, święte kamienie
- diabelpolski.eu
- wikipedia.org, Jakunówko
Bibliografia
Klimek Robert, Katalog kamieni kultowych na obszarze ziem pruskich, [w:] Kamienie w historii, kulturze i religii, pod red. Roberta Klimka i Seweryna Szczepańskiego, Olsztyn 2010, s. 77-109.
Szarzyńska Alicja, Ziółkowski Piotr, Skandynawskie dary. Głazy narzutowe Warmii i Mazur, Olsztyn 2012.
Tressenberg Jadwiga, Mazurskie opowieści, Gołdap 2005.
