Zbór mennonicki w Jeziorze: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
m (Zastępowanie tekstu - "© Stanisław Kuprjaniuk" na "Fot. Stanisław Kuprjaniuk") |
|||
| (Nie pokazano 21 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Mała architektura2 sakralna infobox | {{Mała architektura2 sakralna infobox | ||
<!-- w trakcie opracowania --> | <!-- w trakcie opracowania --> | ||
| − | |nazwa = | + | |nazwa = Zbór mennonicki w Jeziorze |
| − | |typ obiektu = | + | |typ obiektu = zbór mennonicki <!-- Parametr obowiązkowy --> |
| − | |datacja = | + | |datacja = 1865 |
| − | |powiat = | + | |powiat = elbląski |
| − | |gmina = | + | |gmina = Markusy |
| − | |miejscowość = | + | |miejscowość = Jezioro |
| − | + | }} | |
| − | }} | + | ''' Zbór mennonicki w Jeziorze''' - znajduje się w [[Jezioro|Jeziorze]] (niem. Thiensdorf) wsi na [[Żuławy Elbląskie|Żuławach Elbląskich]]. Wieś położona jest na dnie dawnego jeziora. |
| − | ''' | + | <br/><br/> |
| − | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
== Opis == | == Opis == | ||
| + | Nie tak dawno, bo jeszcze w XIII wieku tereny dzisiejszych wsi Jezioro, [[Żurawiec]], [[Węgle-Żukowo]] były dnem jeziora [[Jezioro Druzno|Druzno]] zajmującego wówczas dziesięciokrotnie większą powierzchnię niż obecnie. Pod koniec XVI wieku (dokładnie w 1580 roku) przybyli tu [[holenderscy mennonici]], którzy musieli opuścić ojczyznę w wyniku nasilenia prześladowań religijnych. Przybywszy na [[Żuławy Wiślane]], jakże podobne do ich ojczyzny, zaczęli rozbudowywać i modernizować istniejący tu system przeciwpowodziowy, powiększając wały, wznosząc nowe, budując tamy, kopiąc kanały i rowy. Osiedlali się w opuszczonych wsiach, a także zakładali nowe. Tak też założyli wieś nad [[Rzeka Tyna|rzeką Tyną]] - Thiensdorf. | ||
| + | Do końca II wojny światowej wieś nosiła taką nazwę. Później zmieniono ją na Jezioro. Jedynym czego mennonitom budować w nowej ojczyźnie nie było wolno były świątynie. Na modlitwy spotykali się więc w domach oraz w szkole. Zmarłych natomiast chowali na cmentarzu katolicko-ewangelickim, dzięki klauzuli zawartej w pierwszym przywileju osadniczym dla Thiensdorf potwierdzonym w 1638 roku przez króla Władysława IV. Dopiero od XVIII wieku zaczęto udzielać mennonitom pozwoleń na budowę świątyń. Pierwsze domy modlitwy budowane z drewna i kryte strzechą lub gontem przypominały z zewnątrz raczej budynki gospodarcze niż miejsca kultu (np. [[Niedźwiedzica]]). Na początku XIX wieku zaczęto wznosić murowane świątynie. Dom modlitwy w Jeziorze zbudowano w 1865 roku. Jest to murowana z cegły budowla neogotycka osadzona na kamiennym fundamencie, przykryta dwuspadowym dachem. Naroża są zwieńczone czterema małymi wieżyczkami. Na uwagę zasługują ostrołukowe okna z zachowanymi maswerkami ze sztucznego kamienia. W pierwszych latach powojennych obiekt ten służył jako kaplica dla katolików, następnie krótko jako sklep, zaś później przez wiele lat był magazynem nawozów PGR-u. Obecnie budowla jest obiektem pustym w środku, a należałoby pomyśleć o innym jego zagospodarowaniu. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Ciekawostki == | == Ciekawostki == | ||
| + | Zbór mennonicki w Jeziorze jest sprzężony z usytuowanym za nim [[Cmentarz mennonicki w Jeziorze|cmentarzem mennonickim]]. Miejsce jest idealnym na odtworzenie miejsca pamiątkowego kultury mennonickiej na Żuławach Wiślanych. | ||
| + | <br/> | ||
| − | < | + | ==Galeria zdjęć== |
| + | <gallery mode=packed widths=300px heights=300px class="left"> | ||
| + | Plik:je3.jpg|<center>Zbór mennonicki w Jeziorze. Fot. Stanisław Kuprjaniuk | ||
| + | Plik:je4.jpg|<center>Zbór mennonicki w Jeziorze. Fot. Stanisław Kuprjaniuk | ||
| + | Plik:je2.jpg|<center>Wnętrze zboru mennonickiego w Jeziorze. Fot. Stanisław Kuprjaniuk | ||
| + | </gallery> | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | + | Kizik Edmund, ''Mennonici w Gdańsku, Elblągu i na Żuławach Wiślanych w drugiej połowie XVII i w XVIII wieku. Studium z dziejów małej społeczności wyznaniowej'', Gdańsk 1994. | |
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Powiat elbląski]] | |
| − | + | [[Kategoria: Markusy (gmina wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Kościoły i kaplice]] | |
| − | [[ | + | [[Kategoria: 1801-1918]] |
| − | [[ | ||
| − | |||
| − | [[ | ||
| − | |||
| − | [[Kategoria: | ||
| − | |||
Aktualna wersja na dzień 07:52, 25 mar 2015
| Zbór mennonicki w Jeziorze | |
| | |
| typ obiektu: | zbór mennonicki |
| datacja: | 1865 |
| powiat: | elbląski |
| gmina: | Markusy |
| miejscowość: | Jezioro |
Zbór mennonicki w Jeziorze - znajduje się w Jeziorze (niem. Thiensdorf) wsi na Żuławach Elbląskich. Wieś położona jest na dnie dawnego jeziora.
Spis treści
Opis
Nie tak dawno, bo jeszcze w XIII wieku tereny dzisiejszych wsi Jezioro, Żurawiec, Węgle-Żukowo były dnem jeziora Druzno zajmującego wówczas dziesięciokrotnie większą powierzchnię niż obecnie. Pod koniec XVI wieku (dokładnie w 1580 roku) przybyli tu holenderscy mennonici, którzy musieli opuścić ojczyznę w wyniku nasilenia prześladowań religijnych. Przybywszy na Żuławy Wiślane, jakże podobne do ich ojczyzny, zaczęli rozbudowywać i modernizować istniejący tu system przeciwpowodziowy, powiększając wały, wznosząc nowe, budując tamy, kopiąc kanały i rowy. Osiedlali się w opuszczonych wsiach, a także zakładali nowe. Tak też założyli wieś nad rzeką Tyną - Thiensdorf.
Do końca II wojny światowej wieś nosiła taką nazwę. Później zmieniono ją na Jezioro. Jedynym czego mennonitom budować w nowej ojczyźnie nie było wolno były świątynie. Na modlitwy spotykali się więc w domach oraz w szkole. Zmarłych natomiast chowali na cmentarzu katolicko-ewangelickim, dzięki klauzuli zawartej w pierwszym przywileju osadniczym dla Thiensdorf potwierdzonym w 1638 roku przez króla Władysława IV. Dopiero od XVIII wieku zaczęto udzielać mennonitom pozwoleń na budowę świątyń. Pierwsze domy modlitwy budowane z drewna i kryte strzechą lub gontem przypominały z zewnątrz raczej budynki gospodarcze niż miejsca kultu (np. Niedźwiedzica). Na początku XIX wieku zaczęto wznosić murowane świątynie. Dom modlitwy w Jeziorze zbudowano w 1865 roku. Jest to murowana z cegły budowla neogotycka osadzona na kamiennym fundamencie, przykryta dwuspadowym dachem. Naroża są zwieńczone czterema małymi wieżyczkami. Na uwagę zasługują ostrołukowe okna z zachowanymi maswerkami ze sztucznego kamienia. W pierwszych latach powojennych obiekt ten służył jako kaplica dla katolików, następnie krótko jako sklep, zaś później przez wiele lat był magazynem nawozów PGR-u. Obecnie budowla jest obiektem pustym w środku, a należałoby pomyśleć o innym jego zagospodarowaniu.
Ciekawostki
Zbór mennonicki w Jeziorze jest sprzężony z usytuowanym za nim cmentarzem mennonickim. Miejsce jest idealnym na odtworzenie miejsca pamiątkowego kultury mennonickiej na Żuławach Wiślanych.
Galeria zdjęć
Zbór mennonicki w Jeziorze. Fot. Stanisław Kuprjaniuk 
Zbór mennonicki w Jeziorze. Fot. Stanisław Kuprjaniuk 
Wnętrze zboru mennonickiego w Jeziorze. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
Bibliografia
Kizik Edmund, Mennonici w Gdańsku, Elblągu i na Żuławach Wiślanych w drugiej połowie XVII i w XVIII wieku. Studium z dziejów małej społeczności wyznaniowej, Gdańsk 1994.
