Kapliczki w Worytach: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Utworzono nową stronę " {{mała architektura infobox <!-- w trakcie opracowania --> |typ obiektu = ... |lokalizacja = ... |właściciel = ... | }} <br /> '''Krzyż choleryczny w Olszt...")
 
m (Zastępowanie tekstu - "© Stanisław Kuprjaniuk" na "Fot. Stanisław Kuprjaniuk")
 
(Nie pokazano 32 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
+
'''Kapliczki w Worytach''' – kapliczki w Worytach, datowane na XIX i XX w., [[Powiat olsztyński | powiat olsztyński]], [[Gietrzwałd (gmina wiejska)| gmina Gietrzwałd]].
{{mała architektura infobox
+
<br /><br />
<!-- w trakcie opracowania -->
+
[[Plik:wo3.jpg|thumb|right|290px|Kapliczka w Worytach. Fot. Stanisław Kuprjaniuk]]
|typ obiektu  = ...
+
[[Plik:wo2.jpg|thumb|right|290px|Kapliczka w Worytach 1869 r. Fot. Stanisław Kuprjaniuk]]
|lokalizacja = ...  
+
[[Plik:wo1.jpg|thumb|right|290px|Kapliczka w Worytach. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
|właściciel  = ...
+
]]
|
 
}} <br />
 
'''Krzyż choleryczny w Olsztynie ''' – ...<br/>
 
 
 
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
Kaplica usytuowana 
+
[[Woryty]] – wieś z zabudową po obu stronach wiejskiej drogi, przy której znajduje się sześć [[Kapliczki|kapliczek]]. W bliższej i dalszej okolicy, przy drodze do [[Rentyny|Rentyn]], [[Tomaryny|Tomaryn]] i [[Gietrzwałd|Gietrzwałdu]], znajdują się kolejne cztery.
...
 
 
<br/>
 
<br/>
 +
 
== Opis ==
 
== Opis ==
Krzyż, jaki znajduje się w pobliżu kaplicy jerozolimskiej w Olsztynie, ma związek z
+
Wszystkie kapliczki są z drugiej połowy XIX i początku XX w. Ich architektura jest zróżnicowana. Powstały przeważnie jako smukłe bryły na rzucie kwadratu, w formie jedno-, dwu- lub trzykondygnacyjnej, murowanej z czerwonej cegły licowej lub też, w jednym przypadku, otynkowanej.
  
epidemią cholery, która nawiedziła miasto w 1866 roku. Wówczas na pamiątkę tej zarazy były
+
Najciekawszą jest, położona w centrum wsi na skrzyżowaniu dróg, kapliczka z dzwonniczką. Została wybudowana w 1869 r., o czym świadczy zachowana chorągiewka wiatrowa na daszku czterospadowym. Jej elewacja podzielona jest przez wnęki i blendy zamknięte łukiem pełnym lub odcinkowym. W górnej kondygnacji, w dwukierunkowym prześwicie, zachował się dzwonek oraz metalowy krucyfiks. W otoczeniu kapliczki rosną trzy lipy.
  
burmistrz miasta Jakub Rarkowski ufundował drewniany krzyż z polskojęzycznym napisem „Od
+
Sylwetki niektórych kapliczek z początku XX w. charakteryzują się odwróconymi proporcjami, to znaczy osadzeniu korpusu na węższym cokole. Takim przykładem jest kapliczka o charakterze przydomowym, którą fundował [[Jan Samulowski]]. Jej elewacja jest ozdobna, czego przykładem są ceramiczne fryzy i obramienie z ceglanych kształtek wokół ostrołukowej wnęki. Cennym elementem tej kapliczki jest także napis na blasze parapetu wnęki: "Przechodzących proszę o Zdrowaś Mario". Do tego wzorca architektonicznego nawiązuje kapliczka położona przy drodze z koloni północno-wschodniej do [[Gietrzwałd | Gietrzwałdu]]. Posiada ona węższy cokół względem korpusu. W elewacji frontowej umieszczono wysoką przeszkloną wnękę, którą zamyka łuk dwuspadowy. Po bokach kapliczki w asyście dwie lipy.  
 
+
<br/>
powietrza, głodu, ognia i wojny zachowaj nas Panie”. Ustawiono go pierwotnie  przy  
+
== Bibliografia ==
 
+
Kuprjaniuk Stanisław, ''Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek'', w druku.<br>
Hohensteiner-Straße (dawniej ul. Olsztynecka, obecnie al. Warszawska). Można przypuszczać,
+
Kuprjaniuk Stanisław, Liżewska Iwona, ''Warmińskie kapliczki'', Olsztyn 2012.
 
 
że jego pierwotna forma mogła nawiązywać do krzyża cholerycznego z Gutkowa, posiadającego
 
 
 
wówczas trzy poziome ramiona, z analogicznym fragmentem powyższej suplikacji. W 1886 roku  
 
 
 
krzyż drewniany został zastąpiony krzyżem żelaznym, ustawionym na betonowym postumencie.  
 
 
 
Kolejna kartą w historii tego krzyża był październik 1967 roku, kiedy to z przyczyn
 
 
 
politycznych krzyż ten został przeniesiony w pobliże kaplicy jerozolimskiej, gdzie znajduje
 
 
 
się on do dziś.
 
   
 
...
 
 
<br/>
 
<br/>
== Zdjęcia ==
+
== Linki zewnętrzne ==
 
+
[http://kapliczkiwarmii.republika.pl/ Kapliczki Warmii] [22.12.2013]
...
 
 
<br/>
 
<br/>
== Bibliografia ==
+
[[Kategoria:Kapliczki]]
 
+
[[Kategoria:Turystyka]] [[Kategoria: Budownictwo ludowe]][[Kategoria: Zabytki]][[Kategoria: Gietrzwałd (gmina wiejska)]][[Kategoria: powiat olsztyński]]
Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym
 
 
 
uwzględnieniem kapliczek, w druku.
 
...
 
 
<br/>
 
<br/>
[[Kategoria:Turystyka]][[Kategoria: Zabytki]][[Kategoria: Budownictwo ludowe]]
 
<br />
 

Aktualna wersja na dzień 07:53, 25 mar 2015

Kapliczki w Worytach – kapliczki w Worytach, datowane na XIX i XX w., powiat olsztyński, gmina Gietrzwałd.

Kapliczka w Worytach. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
Kapliczka w Worytach 1869 r. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
Kapliczka w Worytach. Fot. Stanisław Kuprjaniuk

Położenie

Woryty – wieś z zabudową po obu stronach wiejskiej drogi, przy której znajduje się sześć kapliczek. W bliższej i dalszej okolicy, przy drodze do Rentyn, Tomaryn i Gietrzwałdu, znajdują się kolejne cztery.

Opis

Wszystkie kapliczki są z drugiej połowy XIX i początku XX w. Ich architektura jest zróżnicowana. Powstały przeważnie jako smukłe bryły na rzucie kwadratu, w formie jedno-, dwu- lub trzykondygnacyjnej, murowanej z czerwonej cegły licowej lub też, w jednym przypadku, otynkowanej.

Najciekawszą jest, położona w centrum wsi na skrzyżowaniu dróg, kapliczka z dzwonniczką. Została wybudowana w 1869 r., o czym świadczy zachowana chorągiewka wiatrowa na daszku czterospadowym. Jej elewacja podzielona jest przez wnęki i blendy zamknięte łukiem pełnym lub odcinkowym. W górnej kondygnacji, w dwukierunkowym prześwicie, zachował się dzwonek oraz metalowy krucyfiks. W otoczeniu kapliczki rosną trzy lipy.

Sylwetki niektórych kapliczek z początku XX w. charakteryzują się odwróconymi proporcjami, to znaczy osadzeniu korpusu na węższym cokole. Takim przykładem jest kapliczka o charakterze przydomowym, którą fundował Jan Samulowski. Jej elewacja jest ozdobna, czego przykładem są ceramiczne fryzy i obramienie z ceglanych kształtek wokół ostrołukowej wnęki. Cennym elementem tej kapliczki jest także napis na blasze parapetu wnęki: "Przechodzących proszę o Zdrowaś Mario". Do tego wzorca architektonicznego nawiązuje kapliczka położona przy drodze z koloni północno-wschodniej do Gietrzwałdu. Posiada ona węższy cokół względem korpusu. W elewacji frontowej umieszczono wysoką przeszkloną wnękę, którą zamyka łuk dwuspadowy. Po bokach kapliczki w asyście dwie lipy.

Bibliografia

Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku.
Kuprjaniuk Stanisław, Liżewska Iwona, Warmińskie kapliczki, Olsztyn 2012.

Linki zewnętrzne

Kapliczki Warmii [22.12.2013]