Śluza w Leśniewie Górnym: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
m (Zastępowanie tekstu - "© Stanisław Kuprjaniuk" na "Fot. Stanisław Kuprjaniuk")
 
(Nie pokazano 19 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
−
Śluza Leśniewo Górne (Leśniewo I, niem. Oberschluese Fürstenau)
+
{{Mała architektura2 sakralna infobox
 +
<!-- w trakcie opracowania -->
 +
|nazwa        = Śluza w Leśniewie Górnym - Leśniewo I
 +
|typ obiektu  = śluza <!-- Parametr obowiązkowy  -->
 +
|datacja      = pocz. XX w.
 +
|powiat      = kętrzyński
 +
|gmina        = Srokowo
 +
|miejscowość  = Leśniewo
 +
}}
 +
''' Śluza w Leśniewie Górnym - Leśniewo I, niem. Oberschluese Fürstenau''' – jest jedną z 10 śluz, jakie miały powstać w systemie [[Kanał Mazurski|Kanału Mazurskiego]] i jedną z pięciu znajdujących się na terenie Polski. Kanał Mazurski miał zapewnić wodne połączenie [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Wielkich Jezior Mazurskich]] z Bałtykiem, poprzez [[Rzeka Łyna|rzekę Łynę]] i [[Rzeka Pregoła|Pregołę]]. Miał służyć transportowi towarów (drewno, zboże, torf, węgiel, produkty przemysłowe) oraz odprowadzeniu nadmiaru wody z jezior mazurskich. Projekt jego budowy powstał w latach 1862-1864 i przewidywał budowę 10 śluz oraz 2 jazów mających zlikwidować różnicę poziomów wody wynoszącą 111,2m ([[Jezioro Mamry]]: 116,3 m n.p.m - rzeka Łyna: 5,1 m n.p.m). Kanał zaprojektowano tak, aby mogły w nim pływać statki o wyporności nieprzekraczającej 240 ton. Poprowadzony został głównie w specjalnych nasypach lub sztucznych wykopach, za wyjątkiem trzykilometrowego odcinka będącym [[Jezioro Rydzówka|jeziorem Rydzówka]]. Budowa została rozpoczęta w 1911 roku, a następnie przerwana w 1914 roku wybuchem wojny. Prace wznowiono dopiero 20 lat później, w 1934 roku i ponownie przerwała je wojna. Kanału nigdy już nie dokończono, pomimo że budowa wykonana była w 90% i brakowało tylko drobnych prac wykończeniowych przy niektórych śluzach.
 +
<br/><br/>
  
−
Śluza w Leśniewie Górnym jest jedną z 10 śluz, jakie miały powstać w systemie Kanału Mazurskiego i jedną z pięciu znajdujących się na terenie Polski. Kanał Mazurski miał zapewnić wodne połączenie Wielkich Jezior Mazurskich z Bałtykiem, poprzez rzekę Łynę i Pregołę. Miał służyć transportowi towarów (drewno, zboże, torf, węgiel, produkty przemysłowe) oraz odprowadzeniu nadmiaru wody z jezior mazurskich. Projekt jego budowy powstał w latach 1862-64 i przewidywał budowę 10 śluz oraz 2 jazów mających zlikwidować różnicę poziomów wody wynoszącą 111,2m (Jezioro Mamry: 116,3 m n.p.m -rzeka Łyna: 5,1 m n.p.m). Kanał zaprojektowano tak, aby mogły w nim pływać statki o wyporności nieprzekraczającej 240 ton. Poprowadzony został głównie w specjalnych nasypach lub sztucznych wykopach, za wyjątkiem trzykilometrowego odcinka będącym jeziorem Rydzówka. Budowa została rozpoczęta w 1911 roku, a następnie przerwana w 1914 roku wybuchem wojny. Prace wznowiono dopiero 20 lat później, w 1934 roku i ponownie przerwała je wojna. Kanału nigdy już nie dokończono, pomimo że budowa wykonana była w 90% i brakowało tylko drobnych prac wykończeniowych przy niektórych śluzach.
+
== Opis ==
−
Śluza w Leśniewie Górnym jest pierwszym obiektem od strony jeziora Mamry, od którego prowadził sztucznie wykopany kanał o szerokości od 20 do 25 m i głębokości 1,4–1,8 m. Woda znajdowała się w obwałowaniach wynoszących się nad okoliczny teren. Przed samą śluzą w Leśniewie Górnym kanał został zamknięty groblą ziemną. W tym miejscu powstała budowla hydrotechniczna o imponujących rozmiarach. Jej komora ma głębokość 21 m, szerokość 7,5 m, długość 46 m i spad 17,2 m. W stosunku do innych zaprojektowanych budowli miejscowa śluza charakteryzuje się największym spadem. Ocenia się, że budowla została ukończona w około 80%, a według innych źródeł w 60%. W konstrukcji betonowej nie zamontowano urządzeń technicznych np. zamkniecia w postaci zasuwy stalowej. Nie zdążono też doprowadzić do niej kanału. Na frontowej ścianie widać odcisk po zawieszonej niegdyś niemieckiej gapie, która ponoć do dziś spoczywa w wodzie napuszczonej do śluzy.
+
Śluza w Leśniewie Górnym jest pierwszym obiektem od strony jeziora Mamry, od którego prowadził sztucznie wykopany kanał o szerokości od 20 do 25 m i głębokości 1,4–1,8 m. Woda znajdowała się w obwałowaniach wynoszących się nad okoliczny teren. Przed samą śluzą w Leśniewie Górnym kanał został zamknięty groblą ziemną. W tym miejscu powstała budowla hydrotechniczna o imponujących rozmiarach. Jej komora ma głębokość 21 m, szerokość 7,5 m, długość 46 m i spad 17,2 m. W stosunku do innych zaprojektowanych budowli miejscowa śluza charakteryzuje się największym spadem. Ocenia się, że budowla została ukończona w około 80%, a według innych źródeł w 60%. W konstrukcji betonowej nie zamontowano urządzeń technicznych np. zamknięcia w postaci zasuwy stalowej. Nie zdążono też doprowadzić do niej kanału. Na frontowej ścianie widać odcisk po zawieszonej niegdyś niemieckiej gapie, która ponoć do dziś spoczywa w wodzie napuszczonej do śluzy.
−
W pewnym oddaleniu od śluzy w Leśniewie Górnym znajduje się druga śluza Leśniewo Dolne, która jest obiektem nieukończonym i trudno dostępnym, zważywszy że stoi w dole zalanym wodą. Jej korpus ukończony został w około 20%, a według innych źródeł w 30%.  
+
<br/>
−
[[Plik:le1.jpg|right|thumb|300px|Kapliczka w Bukwałdzie. © Stanisław Kuprjaniuk]]
+
== Ciekawostki ==
−
[[Plik:le2.jpg|right|thumb|300px|Kapliczka w Bukwałdzie. © Stanisław Kuprjaniuk]]
+
W pewnym oddaleniu od śluzy w Leśniewie Górnym znajduje się druga śluza Leśniewo Dolne, która jest obiektem nieukończonym i trudno dostępnym, zważywszy że stoi w dole zalanym wodą. Jej korpus ukończony został w około 20%, a według innych źródeł w 30%.  
−
[[Plik:le3.jpg|right|thumb|300px|Kapliczka w Bukwałdzie. © Stanisław Kuprjaniuk]]
+
<br/>
  
 +
==Galeria zdjęć==
 +
<gallery mode=packed widths=300px heights=300px class="left">
 +
Plik:le1.jpg|<center>Śluza w Leśniewie Górnym. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
 +
Plik:le2.jpg|<center>Śluza w Leśniewie Górnym. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
 +
Plik:le3.jpg|<center>Śluza w Leśniewie Dolnym. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
 +
</gallery>
 +
== Bibliografia ==
 +
Bałdowski Jan, ''Przewodnik. Warmia, Mazury, Suwalszczyzna'', Warszawa 1997.<br/>
 +
Siemiński Stanisław, ''Mazury Północne. Przewodnik ilustrowany'', Kętrzyn 2002.<br/>
 +
Zduniak Jan, Zduniak Agnieszka, ''Reisefuehrer Masuren und Umgebung'', Kętrzyn 2006.
  
−
[[Kategoria:Turystyka]][[Kategoria: Architektura]][[Kategoria: Budownictwo ludowe]][[Kategoria: Zabytki]]
+
[[Kategoria: Powiat kętrzyński]]
−
<br/>
+
[[Kategoria: Srokowo (gmina wiejska)]]
 +
[[Kategoria: Zabytki techniki]]
 +
[[Kategoria: 1801-1918]]

Aktualna wersja na dzień 07:58, 25 mar 2015

Śluza w Leśniewie Górnym - Leśniewo I
typ obiektu: śluza
datacja: pocz. XX w.
powiat: kętrzyński
gmina: Srokowo
miejscowość: Leśniewo

Śluza w Leśniewie Górnym - Leśniewo I, niem. Oberschluese Fürstenau – jest jedną z 10 śluz, jakie miały powstać w systemie Kanału Mazurskiego i jedną z pięciu znajdujących się na terenie Polski. Kanał Mazurski miał zapewnić wodne połączenie Wielkich Jezior Mazurskich z Bałtykiem, poprzez rzekę Łynę i Pregołę. Miał służyć transportowi towarów (drewno, zboże, torf, węgiel, produkty przemysłowe) oraz odprowadzeniu nadmiaru wody z jezior mazurskich. Projekt jego budowy powstał w latach 1862-1864 i przewidywał budowę 10 śluz oraz 2 jazów mających zlikwidować różnicę poziomów wody wynoszącą 111,2m (Jezioro Mamry: 116,3 m n.p.m - rzeka Łyna: 5,1 m n.p.m). Kanał zaprojektowano tak, aby mogły w nim pływać statki o wyporności nieprzekraczającej 240 ton. Poprowadzony został głównie w specjalnych nasypach lub sztucznych wykopach, za wyjątkiem trzykilometrowego odcinka będącym jeziorem Rydzówka. Budowa została rozpoczęta w 1911 roku, a następnie przerwana w 1914 roku wybuchem wojny. Prace wznowiono dopiero 20 lat później, w 1934 roku i ponownie przerwała je wojna. Kanału nigdy już nie dokończono, pomimo że budowa wykonana była w 90% i brakowało tylko drobnych prac wykończeniowych przy niektórych śluzach.

Opis

Śluza w Leśniewie Górnym jest pierwszym obiektem od strony jeziora Mamry, od którego prowadził sztucznie wykopany kanał o szerokości od 20 do 25 m i głębokości 1,4–1,8 m. Woda znajdowała się w obwałowaniach wynoszących się nad okoliczny teren. Przed samą śluzą w Leśniewie Górnym kanał został zamknięty groblą ziemną. W tym miejscu powstała budowla hydrotechniczna o imponujących rozmiarach. Jej komora ma głębokość 21 m, szerokość 7,5 m, długość 46 m i spad 17,2 m. W stosunku do innych zaprojektowanych budowli miejscowa śluza charakteryzuje się największym spadem. Ocenia się, że budowla została ukończona w około 80%, a według innych źródeł w 60%. W konstrukcji betonowej nie zamontowano urządzeń technicznych np. zamknięcia w postaci zasuwy stalowej. Nie zdążono też doprowadzić do niej kanału. Na frontowej ścianie widać odcisk po zawieszonej niegdyś niemieckiej gapie, która ponoć do dziś spoczywa w wodzie napuszczonej do śluzy.

Ciekawostki

W pewnym oddaleniu od śluzy w Leśniewie Górnym znajduje się druga śluza Leśniewo Dolne, która jest obiektem nieukończonym i trudno dostępnym, zważywszy że stoi w dole zalanym wodą. Jej korpus ukończony został w około 20%, a według innych źródeł w 30%.

Galeria zdjęć

  • Śluza w Leśniewie Górnym. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
  • Śluza w Leśniewie Górnym. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
  • Śluza w Leśniewie Dolnym. Fot. Stanisław Kuprjaniuk

Bibliografia

Bałdowski Jan, Przewodnik. Warmia, Mazury, Suwalszczyzna, Warszawa 1997.
Siemiński Stanisław, Mazury Północne. Przewodnik ilustrowany, Kętrzyn 2002.
Zduniak Jan, Zduniak Agnieszka, Reisefuehrer Masuren und Umgebung, Kętrzyn 2006.

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Śluza_w_Leśniewie_Górnym&oldid=146152”