Droga krzyżowa w Głotowie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Bibliografia)
m (Zastępowanie tekstu - "© Stanisław Kuprjaniuk" na "Fot. Stanisław Kuprjaniuk")
 
(Nie pokazano 26 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
+
{{Mała architektura2 sakralna infobox
{{mała architektura infobox
 
 
<!-- w trakcie opracowania -->
 
<!-- w trakcie opracowania -->
  |typ obiektu  = ...
+
|nazwa        = Droga krzyżowa w Głotowie
  |lokalizacja  = ...
+
  |typ obiektu  = kaplice drogi krzyżowej <!-- Parametr obowiązkowy  -->
  |właściciel  = ...
+
  |lokalizacja  = przydrożne
  |
+
|datacja      = 1878-1894
}} <br />
+
|powiat      = olsztyński
'''Droga krzyżowa w Głotowie''' ...<br/>
+
  |gmina        = Dobre Miasto
 +
  |miejscowość  = Głotowo
 +
}}  
 +
'''Droga krzyżowa w Głotowie''' - drogi krzyżowe ([[Góry kalwaryjne|góry kalwaryjne]]) ze stacjami były na [[Warmia|Warmii]] zjawiskiem zupełnie nieznanym. Z inspiracji gospodarza [[Jan Merten|Jana Mertena]], w latach [[1878-1894]] na stokach jaru rzeki Kwieli obok [[lkwim:Sanktuarium Najświętszego Sakramentu i Męki Pańskiej w Głotowie|kościoła pielgrzymkowego]] w Głotowie, wzniesiono warmińską drogę krzyżową. Budowę zaprojektowano w ten sposób, aby długość, nachylenie i ukształtowanie terenu na głotowskiej kalwarii przypominało drogę krzyżową w Jerozolimie.
 +
<br/><br />
  
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
Kaplica usytuowana 
+
Kaplice drogi krzyżowej usytuowane w dolinie [[Rzeka Kwiela|rzeki Kwieli]] na terenie miejscowości [[Głotowo]] w [[Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska)|gminie Dobre Miasto]].
...
 
 
<br/>
 
<br/>
 
== Opis ==
 
== Opis ==
 
+
Założenie kalwarii było sprawą niemałych kosztów i znacznego wysiłku wiernych z całej diecezji. Budowa obejmowała szeroko zakrojone prace ziemne na obszernej przestrzeni, regulację rzeki, wzniesienie i wyposażenie 14 kaplic poszczególnych stacji oraz nasadzenia parkowe. Zgodnie z przyjętymi regułami układ przestrzenny kalwarii sugerował topografię jerozolimską, krętą i stromą drogę na Golgotę. Drogę krzyżową stanowi ciąg murowanych z cegły kaplic domkowych, które zbudowano na rzucie prostokąta, kwadratu lub ośmioboku, z bogatą architektoniczną dekoracją, wnęk, przypór, płycin, sterczyn oraz kaplicą Ukrzyżowania. Wszystkie kaplice do złudzenia przypominają w swoim rozwiązaniu małe kościółki. Poszczególne stacje Męki Pańskiej zostały przedstawione w niezwykle ekspresyjnych scenach figuralnych, wykonanych w naturalnej wielkości ludzkich postaci i odpowiednio polichromowanych. Figury w kaplicach I-VI wykonano z terakoty, figury kaplic VII-XIV z drzewa dębowego, a figury Jezusa i Anioła, w dodatkowej stacji „Ogrójec”, z drzewa oliwnego. Pochodzą one w większości z monachijskiej pracowni Mayera. Powstanie drogi krzyżowej w Głotowie, w okresie tuż po wydarzeniach gietrzwałdzkich, stanowi potwierdzenie wpływu objawień maryjnych na architektoniczne akcenty pogłębionej religijności wśród Warmiaków-Niemców i Warmiaków-Polaków. Powstanie kalwarii warmińskiej wpisywało ją tym samym w mapę innych dróg krzyżowych, o bogatej tradycji i szczególnej oprawie estetycznej jak: [[Kalwaria Zebrzydowska]], [[Kalwaria Pacławska]], [[Kalwaria Wejherowska]], [[Kalwaria w Wambierzycach]].
Drogi krzyżowe (góry kalwaryjne) ze stacjami były na Warmii zjawiskiem zupełnie nieznanym. Z inspiracji gospodarza Jana Mertena, w latach 1878-1894 na stokach jaru rzeki Kwieli obok kościoła pielgrzymkowego w Głotowie, wzniesiono warmińską drogę krzyżową. Budowę zaprojektowano w ten sposób, aby długość, nachylenie i ukształtowanie terenu na głotowskiej kalwarii przypominało drogę krzyżową w Jerozolimie. Założenie kalwarii było sprawą niemałych kosztów i znacznego wysiłku wiernych z całej diecezji. Budowa obejmowała szeroko zakrojone prace ziemne na obszernej przestrzeni, regulację rzeki, wzniesienie i wyposażenie 14 kaplic poszczególnych stacji oraz nasadzenia parkowe. Zgodnie z przyjętymi regułami układ przestrzenny kalwarii sugerował topografię jerozolimską, krętą i stromą drogę na Golgotę. Drogę krzyżową stanowi ciąg murowanych z cegły kaplic domkowych, które zbudowano na rzucie prostokąta, kwadratu lub ośmioboku, z bogatą architektoniczną dekoracją, wnęk, przypór,  
 
płycin, sterczyn oraz kaplicą Ukrzyżowania. Wszystkie kaplice do złudzenia przypominają w swoim rozwiązaniu małe kościółki. Poszczególne stacje Męki Pańskiej zostały przedstawione w niezwykle ekspresyjnych scenach figuralnych, wykonanych w naturalnej wielkości ludzkich postaci i odpowiednio polichromowanych. Figury w kaplicach I-VI wykonano z terakoty, figury kaplic VII-XIV z drzewa dębowego, a figury Jezusa i Anioła, w dodatkowej stacji „Ogrójec”, z drzewa oliwnego. Pochodzą one w większości z monachijskiej pracowni Mayera. Powstanie drogi krzyżowej w Głotowie, w okresie tuż po wydarzeniach gietrzwałdzkich, stanowi potwierdzenie wpływu objawień maryjnych na architektoniczne akcenty pogłębionej religijności wśród Warmiaków-Niemców i Warmiaków-Polaków. Powstanie kalwarii warmińskiej wpisywało ją tym samym w mapę innych dróg krzyżowych, o bogatej tradycji i szczególnej oprawie estetycznej jak: Kalwaria Zebrzydowska, kalwaria Pacławska, kalwaria wejherowska, kalwaria w Wambierzycach.
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
== Zdjęcia ==
+
==Galeria zdjęć==
 
+
<gallery mode=packed widths=300px heights=300px class="left">
...
+
Plik:GK1.jpg|<center>Kaplica II drogi krzyżowej w Głotowie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
 +
Plik:GK3.jpg|<center>Kaplica VI drogi krzyżowej w Głotowie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
 +
Plik:GK2.jpg|<center>Wnętrze kaplicy XII Ukrzyżowania Głotowie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
 +
}}</gallery>
 +
== Bibliografia ==
 +
''100000 Ermländer bauen einen Kalvarienberg'', „Ermländisches Kirchenblatt”, 1936, nr 24 z 14 VI.<br/>
 +
Balcer Jerzy, ''100 lat Kalwarii w Glotowie'', „Posłaniec Warmiński”, 1994, nr 6.<br/>
 +
Kopeć Jerzy Józef, ''Kalwarie i cykle Drogi Krzyżowej w kulturze polskiej oraz ich związki z topografią Jerozolimy'', [w:] ''Jerozolima w kulturze europejskiej'', Warszawa 1997.<br/>
 +
Kopiczko Andrzej, ''Sanktuaria pasyjne na Warmii. Zarys problematyki'', [w:] ''Kult Męki Pańskiej. Historia i teraźniejszość'', red. H.D. Wojtyska, Olsztyn 2001.<br/>
 +
Kuprjaniuk Stanisław, ''Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek'', w druku.<br/>
 +
''Sanktuaria Archidiecezji Warmińskiej'', red. J. Bosko i J. Wojtkowski, Olsztyn 2009. <br/>
 +
Swaryczewska Magdalena, ''Niewiasta na drodze krzyżowej w Głotowie'', [w:] ''Matka Boża w wierze, kulcie, teologii i sztuce.<br/> Perspektywa regionalna i uniwersalna'', red. J. Jezierski i K. Parzych-Blakiewicz, Olsztyn 2011.
 +
== Linki zewnętrzne ==
 +
[http://www.kapliczkiwarmii.republika.pl/ kapliczkiwarmii.republika.pl] [22.10.2014]
 
<br/>
 
<br/>
== Bibliografia ==
 
 
''100000 Ermländer bauen einen Kalvarienberg'', „Ermländisches Kirchenblatt”, 1936, nr 24 z 14 VI.
 
 
Balcer Jerzy, ''100 lat Kalwarii w Glotowie'', „Posłaniec Warmiński”, 1994, nr 6.
 
 
Kopeć Jerzy Józef, ''Kalwarie i cykle Drogi Krzyżowej w kulturze polskiej oraz ich związki z topografią Jerozolimy'', [w:] ''Jerozolima w kulturze europejskiej'', Warszawa 1997.
 
 
Kopiczko Andrzej, ''Sanktuaria pasyjne na Warmii. Zarys problematyki'', [w:] ''Kult Męki Pańskiej. Historia i teraźniejszość'', red. H.D. Wojtyska, Olsztyn 2001.
 
  
Kuprjaniuk Stanisław, ''Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek'', w druku.
+
[[Kategoria: Powiat olsztyński]]  
 
+
[[Kategoria: Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska)]]
''Sanktuaria Archidiecezji Warmińskiej'', red. J. Bosko i J. Wojtkowski, Olsztyn 2009.
+
[[Kategoria: Kościoły i kaplice]]
 
+
[[Kategoria: 1801-1918]]
Swaryczewska Magdalena, ''Niewiasta na drodze krzyżowej w Głotowie'', [w:] ''Matka Boża w wierze, kulcie, teologii i sztuce. Perspektywa regionalna i uniwersalna'', red. J. Jezierski i K. Parzych-Blakiewicz, Olsztyn 2011.
 
 
 
<br/>
 
[[Kategoria:Turystyka]][[Kategoria: Zabytki]][[Kategoria: Budownictwo ludowe]]
 
<br />
 

Aktualna wersja na dzień 08:02, 25 mar 2015

Droga krzyżowa w Głotowie

typ obiektu: kaplice drogi krzyżowej
lokalizacja: przydrożne
datacja: 1878-1894
powiat: olsztyński
gmina: Dobre Miasto
miejscowość: Głotowo

Droga krzyżowa w Głotowie - drogi krzyżowe (góry kalwaryjne) ze stacjami były na Warmii zjawiskiem zupełnie nieznanym. Z inspiracji gospodarza Jana Mertena, w latach 1878-1894 na stokach jaru rzeki Kwieli obok kościoła pielgrzymkowego w Głotowie, wzniesiono warmińską drogę krzyżową. Budowę zaprojektowano w ten sposób, aby długość, nachylenie i ukształtowanie terenu na głotowskiej kalwarii przypominało drogę krzyżową w Jerozolimie.

Położenie

Kaplice drogi krzyżowej usytuowane w dolinie rzeki Kwieli na terenie miejscowości Głotowo w gminie Dobre Miasto.

Opis

Założenie kalwarii było sprawą niemałych kosztów i znacznego wysiłku wiernych z całej diecezji. Budowa obejmowała szeroko zakrojone prace ziemne na obszernej przestrzeni, regulację rzeki, wzniesienie i wyposażenie 14 kaplic poszczególnych stacji oraz nasadzenia parkowe. Zgodnie z przyjętymi regułami układ przestrzenny kalwarii sugerował topografię jerozolimską, krętą i stromą drogę na Golgotę. Drogę krzyżową stanowi ciąg murowanych z cegły kaplic domkowych, które zbudowano na rzucie prostokąta, kwadratu lub ośmioboku, z bogatą architektoniczną dekoracją, wnęk, przypór, płycin, sterczyn oraz kaplicą Ukrzyżowania. Wszystkie kaplice do złudzenia przypominają w swoim rozwiązaniu małe kościółki. Poszczególne stacje Męki Pańskiej zostały przedstawione w niezwykle ekspresyjnych scenach figuralnych, wykonanych w naturalnej wielkości ludzkich postaci i odpowiednio polichromowanych. Figury w kaplicach I-VI wykonano z terakoty, figury kaplic VII-XIV z drzewa dębowego, a figury Jezusa i Anioła, w dodatkowej stacji „Ogrójec”, z drzewa oliwnego. Pochodzą one w większości z monachijskiej pracowni Mayera. Powstanie drogi krzyżowej w Głotowie, w okresie tuż po wydarzeniach gietrzwałdzkich, stanowi potwierdzenie wpływu objawień maryjnych na architektoniczne akcenty pogłębionej religijności wśród Warmiaków-Niemców i Warmiaków-Polaków. Powstanie kalwarii warmińskiej wpisywało ją tym samym w mapę innych dróg krzyżowych, o bogatej tradycji i szczególnej oprawie estetycznej jak: Kalwaria Zebrzydowska, Kalwaria Pacławska, Kalwaria Wejherowska, Kalwaria w Wambierzycach.

Galeria zdjęć

Bibliografia

100000 Ermländer bauen einen Kalvarienberg, „Ermländisches Kirchenblatt”, 1936, nr 24 z 14 VI.
Balcer Jerzy, 100 lat Kalwarii w Glotowie, „Posłaniec Warmiński”, 1994, nr 6.
Kopeć Jerzy Józef, Kalwarie i cykle Drogi Krzyżowej w kulturze polskiej oraz ich związki z topografią Jerozolimy, [w:] Jerozolima w kulturze europejskiej, Warszawa 1997.
Kopiczko Andrzej, Sanktuaria pasyjne na Warmii. Zarys problematyki, [w:] Kult Męki Pańskiej. Historia i teraźniejszość, red. H.D. Wojtyska, Olsztyn 2001.
Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku.
Sanktuaria Archidiecezji Warmińskiej, red. J. Bosko i J. Wojtkowski, Olsztyn 2009.
Swaryczewska Magdalena, Niewiasta na drodze krzyżowej w Głotowie, [w:] Matka Boża w wierze, kulcie, teologii i sztuce.
Perspektywa regionalna i uniwersalna
, red. J. Jezierski i K. Parzych-Blakiewicz, Olsztyn 2011.

Linki zewnętrzne

kapliczkiwarmii.republika.pl [22.10.2014]