Droga krzyżowa w Głotowie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
m (Zastępowanie tekstu - "© Stanisław Kuprjaniuk" na "Fot. Stanisław Kuprjaniuk") |
|||
| (Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | < | + | {{Mała architektura2 sakralna infobox |
| − | '''Droga krzyżowa w Głotowie''' | + | <!-- w trakcie opracowania --> |
| − | <br/> | + | |nazwa = Droga krzyżowa w Głotowie |
| + | |typ obiektu = kaplice drogi krzyżowej <!-- Parametr obowiązkowy --> | ||
| + | |lokalizacja = przydrożne | ||
| + | |datacja = 1878-1894 | ||
| + | |powiat = olsztyński | ||
| + | |gmina = Dobre Miasto | ||
| + | |miejscowość = Głotowo | ||
| + | }} | ||
| + | '''Droga krzyżowa w Głotowie''' - drogi krzyżowe ([[Góry kalwaryjne|góry kalwaryjne]]) ze stacjami były na [[Warmia|Warmii]] zjawiskiem zupełnie nieznanym. Z inspiracji gospodarza [[Jan Merten|Jana Mertena]], w latach [[1878-1894]] na stokach jaru rzeki Kwieli obok [[lkwim:Sanktuarium Najświętszego Sakramentu i Męki Pańskiej w Głotowie|kościoła pielgrzymkowego]] w Głotowie, wzniesiono warmińską drogę krzyżową. Budowę zaprojektowano w ten sposób, aby długość, nachylenie i ukształtowanie terenu na głotowskiej kalwarii przypominało drogę krzyżową w Jerozolimie. | ||
| + | <br/><br /> | ||
| + | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | + | Kaplice drogi krzyżowej usytuowane w dolinie [[Rzeka Kwiela|rzeki Kwieli]] na terenie miejscowości [[Głotowo]] w [[Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska)|gminie Dobre Miasto]]. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Opis == | == Opis == | ||
| − | + | Założenie kalwarii było sprawą niemałych kosztów i znacznego wysiłku wiernych z całej diecezji. Budowa obejmowała szeroko zakrojone prace ziemne na obszernej przestrzeni, regulację rzeki, wzniesienie i wyposażenie 14 kaplic poszczególnych stacji oraz nasadzenia parkowe. Zgodnie z przyjętymi regułami układ przestrzenny kalwarii sugerował topografię jerozolimską, krętą i stromą drogę na Golgotę. Drogę krzyżową stanowi ciąg murowanych z cegły kaplic domkowych, które zbudowano na rzucie prostokąta, kwadratu lub ośmioboku, z bogatą architektoniczną dekoracją, wnęk, przypór, płycin, sterczyn oraz kaplicą Ukrzyżowania. Wszystkie kaplice do złudzenia przypominają w swoim rozwiązaniu małe kościółki. Poszczególne stacje Męki Pańskiej zostały przedstawione w niezwykle ekspresyjnych scenach figuralnych, wykonanych w naturalnej wielkości ludzkich postaci i odpowiednio polichromowanych. Figury w kaplicach I-VI wykonano z terakoty, figury kaplic VII-XIV z drzewa dębowego, a figury Jezusa i Anioła, w dodatkowej stacji „Ogrójec”, z drzewa oliwnego. Pochodzą one w większości z monachijskiej pracowni Mayera. Powstanie drogi krzyżowej w Głotowie, w okresie tuż po wydarzeniach gietrzwałdzkich, stanowi potwierdzenie wpływu objawień maryjnych na architektoniczne akcenty pogłębionej religijności wśród Warmiaków-Niemców i Warmiaków-Polaków. Powstanie kalwarii warmińskiej wpisywało ją tym samym w mapę innych dróg krzyżowych, o bogatej tradycji i szczególnej oprawie estetycznej jak: [[Kalwaria Zebrzydowska]], [[Kalwaria Pacławska]], [[Kalwaria Wejherowska]], [[Kalwaria w Wambierzycach]]. | |
| − | |||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | ==Galeria zdjęć== |
| − | + | <gallery mode=packed widths=300px heights=300px class="left"> | |
| + | Plik:GK1.jpg|<center>Kaplica II drogi krzyżowej w Głotowie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk | ||
| + | Plik:GK3.jpg|<center>Kaplica VI drogi krzyżowej w Głotowie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk | ||
| + | Plik:GK2.jpg|<center>Wnętrze kaplicy XII Ukrzyżowania Głotowie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk | ||
| + | }}</gallery> | ||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | ''100000 Ermländer bauen einen Kalvarienberg'', „Ermländisches Kirchenblatt”, 1936, nr 24 z 14 VI.<br/> | ||
| + | Balcer Jerzy, ''100 lat Kalwarii w Glotowie'', „Posłaniec Warmiński”, 1994, nr 6.<br/> | ||
| + | Kopeć Jerzy Józef, ''Kalwarie i cykle Drogi Krzyżowej w kulturze polskiej oraz ich związki z topografią Jerozolimy'', [w:] ''Jerozolima w kulturze europejskiej'', Warszawa 1997.<br/> | ||
| + | Kopiczko Andrzej, ''Sanktuaria pasyjne na Warmii. Zarys problematyki'', [w:] ''Kult Męki Pańskiej. Historia i teraźniejszość'', red. H.D. Wojtyska, Olsztyn 2001.<br/> | ||
| + | Kuprjaniuk Stanisław, ''Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek'', w druku.<br/> | ||
| + | ''Sanktuaria Archidiecezji Warmińskiej'', red. J. Bosko i J. Wojtkowski, Olsztyn 2009. <br/> | ||
| + | Swaryczewska Magdalena, ''Niewiasta na drodze krzyżowej w Głotowie'', [w:] ''Matka Boża w wierze, kulcie, teologii i sztuce.<br/> Perspektywa regionalna i uniwersalna'', red. J. Jezierski i K. Parzych-Blakiewicz, Olsztyn 2011. | ||
| + | == Linki zewnętrzne == | ||
| + | [http://www.kapliczkiwarmii.republika.pl/ kapliczkiwarmii.republika.pl] [22.10.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | + | [[Kategoria: Powiat olsztyński]] | |
| − | + | [[Kategoria: Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska)]] | |
| − | + | [[Kategoria: Kościoły i kaplice]] | |
| − | + | [[Kategoria: 1801-1918]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: | ||
| − | |||
Aktualna wersja na dzień 08:02, 25 mar 2015
| Droga krzyżowa w Głotowie | |
| | |
| typ obiektu: | kaplice drogi krzyżowej |
| lokalizacja: | przydrożne |
| datacja: | 1878-1894 |
| powiat: | olsztyński |
| gmina: | Dobre Miasto |
| miejscowość: | Głotowo |
Droga krzyżowa w Głotowie - drogi krzyżowe (góry kalwaryjne) ze stacjami były na Warmii zjawiskiem zupełnie nieznanym. Z inspiracji gospodarza Jana Mertena, w latach 1878-1894 na stokach jaru rzeki Kwieli obok kościoła pielgrzymkowego w Głotowie, wzniesiono warmińską drogę krzyżową. Budowę zaprojektowano w ten sposób, aby długość, nachylenie i ukształtowanie terenu na głotowskiej kalwarii przypominało drogę krzyżową w Jerozolimie.
Spis treści
Położenie
Kaplice drogi krzyżowej usytuowane w dolinie rzeki Kwieli na terenie miejscowości Głotowo w gminie Dobre Miasto.
Opis
Założenie kalwarii było sprawą niemałych kosztów i znacznego wysiłku wiernych z całej diecezji. Budowa obejmowała szeroko zakrojone prace ziemne na obszernej przestrzeni, regulację rzeki, wzniesienie i wyposażenie 14 kaplic poszczególnych stacji oraz nasadzenia parkowe. Zgodnie z przyjętymi regułami układ przestrzenny kalwarii sugerował topografię jerozolimską, krętą i stromą drogę na Golgotę. Drogę krzyżową stanowi ciąg murowanych z cegły kaplic domkowych, które zbudowano na rzucie prostokąta, kwadratu lub ośmioboku, z bogatą architektoniczną dekoracją, wnęk, przypór, płycin, sterczyn oraz kaplicą Ukrzyżowania. Wszystkie kaplice do złudzenia przypominają w swoim rozwiązaniu małe kościółki. Poszczególne stacje Męki Pańskiej zostały przedstawione w niezwykle ekspresyjnych scenach figuralnych, wykonanych w naturalnej wielkości ludzkich postaci i odpowiednio polichromowanych. Figury w kaplicach I-VI wykonano z terakoty, figury kaplic VII-XIV z drzewa dębowego, a figury Jezusa i Anioła, w dodatkowej stacji „Ogrójec”, z drzewa oliwnego. Pochodzą one w większości z monachijskiej pracowni Mayera. Powstanie drogi krzyżowej w Głotowie, w okresie tuż po wydarzeniach gietrzwałdzkich, stanowi potwierdzenie wpływu objawień maryjnych na architektoniczne akcenty pogłębionej religijności wśród Warmiaków-Niemców i Warmiaków-Polaków. Powstanie kalwarii warmińskiej wpisywało ją tym samym w mapę innych dróg krzyżowych, o bogatej tradycji i szczególnej oprawie estetycznej jak: Kalwaria Zebrzydowska, Kalwaria Pacławska, Kalwaria Wejherowska, Kalwaria w Wambierzycach.
Galeria zdjęć
Kaplica II drogi krzyżowej w Głotowie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk 
Kaplica VI drogi krzyżowej w Głotowie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk 
Wnętrze kaplicy XII Ukrzyżowania Głotowie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
Bibliografia
100000 Ermländer bauen einen Kalvarienberg, „Ermländisches Kirchenblatt”, 1936, nr 24 z 14 VI.
Balcer Jerzy, 100 lat Kalwarii w Glotowie, „Posłaniec Warmiński”, 1994, nr 6.
Kopeć Jerzy Józef, Kalwarie i cykle Drogi Krzyżowej w kulturze polskiej oraz ich związki z topografią Jerozolimy, [w:] Jerozolima w kulturze europejskiej, Warszawa 1997.
Kopiczko Andrzej, Sanktuaria pasyjne na Warmii. Zarys problematyki, [w:] Kult Męki Pańskiej. Historia i teraźniejszość, red. H.D. Wojtyska, Olsztyn 2001.
Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku.
Sanktuaria Archidiecezji Warmińskiej, red. J. Bosko i J. Wojtkowski, Olsztyn 2009.
Swaryczewska Magdalena, Niewiasta na drodze krzyżowej w Głotowie, [w:] Matka Boża w wierze, kulcie, teologii i sztuce.
Perspektywa regionalna i uniwersalna, red. J. Jezierski i K. Parzych-Blakiewicz, Olsztyn 2011.
Linki zewnętrzne
kapliczkiwarmii.republika.pl [22.10.2014]
