Kapliczki w Gietrzwałdzie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
m (Zastępowanie tekstu - "© Stanisław Kuprjaniuk" na "Fot. Stanisław Kuprjaniuk") |
|||
| (Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | + | ''' Kapliczki w Gietrzwałdzie ''' – kapliczki w Gietrzwałdzie, datowane na XVIII, XIX i XX w., [[Powiat olsztyński | powiat olsztyński]], [[Gietrzwałd (gmina wiejska) | gmina Gietrzwałd]]. | |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | + | [[Plik:gietr1.jpg|thumb|right|290px|Kapliczka w Gietrzwałdzie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk]] | |
| − | + | [[Plik:gietr3.jpg|thumb|right|290px|Kapliczka w Gietrzwałdzie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk | |
| − | + | ]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | + | [[Gietrzwałd]] to wieś parafialna i sanktuarium maryjne z [[lkwim:Bazylika_Mniejsza_Narodzenia_NMP_w_Gietrzwa%C5%82dzie|Sanktuarium Narodzenia Najświętszej Marii Panny Matki Boskiej Gietrzwałdzkiej]]. Miejscowość znana przede wszystkim z [[Objawienia maryjne w Gietrzwałdzie w 1877 r.|objawień maryjnych]], które miały miejsce od 27 czerwca do 16 września 1877 r., w rezultacie których na Warmii znacznie wzrosła religijność. Było to również wydarzenie, które przyczyniło się do budowy wielu [[Kapliczki|kapliczek]] oraz stawiania [[Krzyże przydrożne|krzyży przydrożnych]]. | |
| − | [[Gietrzwałd]] to wieś parafialna i sanktuarium | ||
<br/> | <br/> | ||
== Opis == | == Opis == | ||
| − | + | We wsi i w okolicach znajduje się znaczna liczba kapliczek. Według szacunków jest ich dwanaście. Najstarszą jest kapliczka wzniesiona na przełomie XVIII i XIX w., położona zaraz za wsią przy rozwidleniu dróg do [[Woryty|Woryt]] i [[Rentyny|Rentyn]]. Wysoka, na rzucie kwadratu, dwukondygnacyjna, z profilowanymi łamanymi gzymsami. W pierwszej kondygnacji wysokie blendy zamknięte łukiem pełnym, w drugiej – głęboki i otwarty na trzy strony prześwit typowy dla kapliczek z latarniami. | |
| − | + | ||
| + | W obrębie sanktuarium cztery kapliczki, z których najważniejszą jest, bardzo skromna w swojej formie, neogotycka kapliczka wybudowana na skraju wzniesienia kościelnego w czasie i w miejscu objawień. Poświęcono ją 16 września 1877 r. Po przeciwnej stronie schodów prowadzących do kościoła usytuowana jest druga kapliczka, również neogotycka. Została wzniesiona w 1866 r. Jej forma jest nieco bardziej rozbudowana. Korpus opięty przez narożne skarpy. | ||
| + | |||
| + | Dwie kolejne kapliczki znajdują za kościołem, przy drodze prowadzącej do cudownego źródełka. Obie pochodzą z końca XIX w. Jedna jest z wejściem do środka przez ostrołukowy otwór. Wewnątrz jej na ścianie relief ze sceną Zwiastowania. Druga kapliczka, o zwartej bryle na kamiennym cokołem, wyróżnia się obrastającym ją dzikim winem. | ||
| + | |||
| + | W centrum wsi, na skrzyżowaniu dróg, murowana z czerwonej cegły licowej kapliczka z drugiej połowy XIX w. Budowla z narożnymi skarpami, wyżej zaś otwarty na cztery strony prześwit na figurę Marii. Pozostałe kapliczki we wsi znajdują się przy drodze biegnącej w kierunku [[Podlejki|Podlejek]]. Kapliczki wzniesione w drugiej połowie XIX lub na początku XX w., murowane z czerwonej cegły licowej, o zróżnicowanych skromnych formach architektonicznych. | ||
| + | |||
| + | Dwie bardzo ciekawe kapliczki znajdują się na koloniach południowych. Jedna przy drodze prowadzącej do Łajs, druga na wypiętrzeniu w pobliżu torów kolejowych i przepływającej [[rzeka Pasłęka|rzeki Pasłęki]], będącej historyczną granicą Warmii. Kapliczki datowane na początek XX w., murowane z czerwonej cegły licowej o wyraźnych cechach stylu neogotyckiego. Obie kapliczki obsadzone w asyście lipami i klonami. | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | |||
Kuprjaniuk Stanisław, ''Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek'', w druku. | Kuprjaniuk Stanisław, ''Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek'', w druku. | ||
| Linia 25: | Linia 23: | ||
<br/> | <br/> | ||
== Linki zewnętrzne == | == Linki zewnętrzne == | ||
| − | http:// | + | [http://kapliczkiwarmii.republika.pl/ Kapliczki Warmii] [22.12.2013] |
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Kapliczki]] |
| + | [[Kategoria:Turystyka]] [[Kategoria: Budownictwo ludowe]][[Kategoria: Zabytki]][[Kategoria: Gietrzwałd (gmina wiejska)]][[Kategoria: powiat olsztyński ]] | ||
<br/> | <br/> | ||
Aktualna wersja na dzień 08:03, 25 mar 2015
Kapliczki w Gietrzwałdzie – kapliczki w Gietrzwałdzie, datowane na XVIII, XIX i XX w., powiat olsztyński, gmina Gietrzwałd.
Spis treści
Położenie
Gietrzwałd to wieś parafialna i sanktuarium maryjne z Sanktuarium Narodzenia Najświętszej Marii Panny Matki Boskiej Gietrzwałdzkiej. Miejscowość znana przede wszystkim z objawień maryjnych, które miały miejsce od 27 czerwca do 16 września 1877 r., w rezultacie których na Warmii znacznie wzrosła religijność. Było to również wydarzenie, które przyczyniło się do budowy wielu kapliczek oraz stawiania krzyży przydrożnych.
Opis
We wsi i w okolicach znajduje się znaczna liczba kapliczek. Według szacunków jest ich dwanaście. Najstarszą jest kapliczka wzniesiona na przełomie XVIII i XIX w., położona zaraz za wsią przy rozwidleniu dróg do Woryt i Rentyn. Wysoka, na rzucie kwadratu, dwukondygnacyjna, z profilowanymi łamanymi gzymsami. W pierwszej kondygnacji wysokie blendy zamknięte łukiem pełnym, w drugiej – głęboki i otwarty na trzy strony prześwit typowy dla kapliczek z latarniami.
W obrębie sanktuarium cztery kapliczki, z których najważniejszą jest, bardzo skromna w swojej formie, neogotycka kapliczka wybudowana na skraju wzniesienia kościelnego w czasie i w miejscu objawień. Poświęcono ją 16 września 1877 r. Po przeciwnej stronie schodów prowadzących do kościoła usytuowana jest druga kapliczka, również neogotycka. Została wzniesiona w 1866 r. Jej forma jest nieco bardziej rozbudowana. Korpus opięty przez narożne skarpy.
Dwie kolejne kapliczki znajdują za kościołem, przy drodze prowadzącej do cudownego źródełka. Obie pochodzą z końca XIX w. Jedna jest z wejściem do środka przez ostrołukowy otwór. Wewnątrz jej na ścianie relief ze sceną Zwiastowania. Druga kapliczka, o zwartej bryle na kamiennym cokołem, wyróżnia się obrastającym ją dzikim winem.
W centrum wsi, na skrzyżowaniu dróg, murowana z czerwonej cegły licowej kapliczka z drugiej połowy XIX w. Budowla z narożnymi skarpami, wyżej zaś otwarty na cztery strony prześwit na figurę Marii. Pozostałe kapliczki we wsi znajdują się przy drodze biegnącej w kierunku Podlejek. Kapliczki wzniesione w drugiej połowie XIX lub na początku XX w., murowane z czerwonej cegły licowej, o zróżnicowanych skromnych formach architektonicznych.
Dwie bardzo ciekawe kapliczki znajdują się na koloniach południowych. Jedna przy drodze prowadzącej do Łajs, druga na wypiętrzeniu w pobliżu torów kolejowych i przepływającej rzeki Pasłęki, będącej historyczną granicą Warmii. Kapliczki datowane na początek XX w., murowane z czerwonej cegły licowej o wyraźnych cechach stylu neogotyckiego. Obie kapliczki obsadzone w asyście lipami i klonami.
Bibliografia
Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku.
Kuprjaniuk Stanisław, Liżewska Iwona, Warmińskie kapliczki, Olsztyn 2012.
Linki zewnętrzne
Kapliczki Warmii [22.12.2013]
