Czarnówka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 16 wersji utworzonych przez 6 użytkowników) | |||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = |
|zdjęcie = Czarnówka.jpg | |zdjęcie = Czarnówka.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = Czarnówka | + | |opis zdjęcia = Czarnówka. <br>Źródło: [http://wrota.warmia.mazury.pl/wydminy_gmina_wiejska/Galerie-fotografii/Foto-7/Nasze-miejscowosci.html www.wrota.warmia.mazury.pl] |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 98 (łącznie Czarnówka i | + | |liczba ludności = 98 (łącznie Czarnówka i Siejba) |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | ''' Czarnówka ''' (niem. ''Czarnowken'', od 1938 r. ''Grundensee'') – | + | ''' Czarnówka ''' (niem. ''Czarnowken'', od 1938 r. ''Grundensee'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[Wydminy (gmina wiejska)|gminie Wydminy]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. |
| − | + | Miejscowość w 2010 r. liczyła 98 mieszkańców (łącznie z [[Siejba|Siejbą]]). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Krzysztof Turkowski]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/wydminy_gmina_wiejska/2/SOLECTWA/ bip.warmia.mazury.pl] [05.03.2014]</ref>. | |
| − | Miejscowość w 2010 | + | <br/><br/> |
| − | |||
| − | <br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], nad północnym krańcem jeziora [[Jezioro Szóstak|Szóstak]], 31 km na południowy wschód od [[Giżycko|Giżycka]] i 9 km na północny wschód od [[Wydminy|Wydmin]], na południe od drogi wojewódzkiej nr 655, przy granicy z [[powiat olecki|powiatem oleckim]]. | Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], nad północnym krańcem jeziora [[Jezioro Szóstak|Szóstak]], 31 km na południowy wschód od [[Giżycko|Giżycka]] i 9 km na północny wschód od [[Wydminy|Wydmin]], na południe od drogi wojewódzkiej nr 655, przy granicy z [[powiat olecki|powiatem oleckim]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | |||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. Dokładna data jej założenia nie jest znana. Najprawdopodobniej | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. Dokładna data jej założenia nie jest znana. Najprawdopodobniej miało to miejsce to w latach 60. XVI w. List sprzedaży sołectwa pochodzący z 1572 r. zawiera informację, że dotychczasowy sołtys – Trojan Czarny – jedynie odsprzedał swoje łany, a ponadto [[wolnizna]] mijała w następnym roku. Nowym sołtysem wsi został borowy Jakub Macht, który zakupił trzy łany na sołectwo i otrzymał pozwolenie na utrzymywanie karczmy; w zamian zobowiązał się do założenia wsi na 30 łanach na [[prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. Wieś poważnie ucierpiała podczas [[Epidemia dżumy 1709–1711|wielkiej epidemii dżumy]] na początku XVIII w.; zmarło wówczas 91 mieszkańców. Czarnówka należała do parafii ewangelickiej w Wydminach. W 1939 r. wieś obejmowała obszar 763 ha. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | Szkołę we wsi założono w 1825 r. Po II wojnie światowej uruchomiono ją ponownie 1 września 1949 r., lecz z powodu małej liczby uczniów zamknięto ją dwa lata później. Raz jeszcze placówkę otwarto 1 września 1964 r., jednak z podobnych względów zlikwidowano ją w 1970 r. | ||
| − | Liczba mieszkańców | + | Na początku lat 70. Czarnówka posiadała 25 budynków mieszkalnych; znajdowały się tu: klub, świetlica, punkt biblioteczny, sala kinowa na 80 miejsc, sklep spożywczy. Działała również spółka wodnomelioracyjna. W latach 1954–1972 wieś należała do gromady [[Gawliki Wielkie]]. |
| − | + | Liczba mieszkańców na przestrzeni lat kształtowała się następująco: | |
| − | 1857 | + | *1857 – 182 osoby |
| − | + | *1933 – 270 osób | |
| − | 1933 | + | *1939 – 247 osób |
| − | |||
| − | 1939 | ||
| − | |||
| − | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | * | + | *cmentarz ewangelicki z XIX wieku |
| − | * | + | *pomnik upamiętniający mieszkańców wsi poległych podczas I wojny światowej; obalony na ziemię niszczeje |
| − | * | + | *dom (nr 1) murowany, z przełomu XIX i XX w. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| + | == Bibliografia == | ||
| + | Białuński Grzegorz, ''Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie)'', Olsztyn 2002.<br/> | ||
| + | ''Giżycko. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1983.<br/> | ||
| + | ''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/> | ||
| + | ''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/> | ||
| + | Gminna ewidencja zabytków, [w:] ''Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wydminy'', Wydminy 2009, [http://bip.warmia.mazury.pl/wydminy_gmina_wiejska/akty/118/40/w_sprawie_uchwalenia_zmiany___Studium_uwarunkowan_i_kierunkow_zagospodarowania_przestrzennego_Gminy_Wydminy__-_w_obrebach_geodezyjnych__Okragle__Talki__Siedliska/ bip.warmia.mazury.pl ], [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.verwaltungsgeschichte.de/loetzen.html| verwaltungsgeschichte.de] [05.03.2014]<br/> | ||
| + | [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/czarnowka rowery.olsztyn.pl] [05.03.2014] | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: Wydminy (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1501-1600]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: | ||
Aktualna wersja na dzień 11:16, 1 kwi 2015
| Czarnówka | |
| | |
 Czarnówka.
Źródło: www.wrota.warmia.mazury.pl | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | giżycki |
| Gmina | Wydminy |
| Liczba ludności (2010) | 98 (łącznie Czarnówka i Siejba) |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Czarnówka | |
| Położenie na mapie Polski  Czarnówka | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Czarnówka (niem. Czarnowken, od 1938 r. Grundensee) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Wydminy. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.
Miejscowość w 2010 r. liczyła 98 mieszkańców (łącznie z Siejbą). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Krzysztof Turkowski[1].
Położenie
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, nad północnym krańcem jeziora Szóstak, 31 km na południowy wschód od Giżycka i 9 km na północny wschód od Wydmin, na południe od drogi wojewódzkiej nr 655, przy granicy z powiatem oleckim.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów Prus Książęcych. Dokładna data jej założenia nie jest znana. Najprawdopodobniej miało to miejsce to w latach 60. XVI w. List sprzedaży sołectwa pochodzący z 1572 r. zawiera informację, że dotychczasowy sołtys – Trojan Czarny – jedynie odsprzedał swoje łany, a ponadto wolnizna mijała w następnym roku. Nowym sołtysem wsi został borowy Jakub Macht, który zakupił trzy łany na sołectwo i otrzymał pozwolenie na utrzymywanie karczmy; w zamian zobowiązał się do założenia wsi na 30 łanach na prawie chełmińskim. Wieś poważnie ucierpiała podczas wielkiej epidemii dżumy na początku XVIII w.; zmarło wówczas 91 mieszkańców. Czarnówka należała do parafii ewangelickiej w Wydminach. W 1939 r. wieś obejmowała obszar 763 ha.
Szkołę we wsi założono w 1825 r. Po II wojnie światowej uruchomiono ją ponownie 1 września 1949 r., lecz z powodu małej liczby uczniów zamknięto ją dwa lata później. Raz jeszcze placówkę otwarto 1 września 1964 r., jednak z podobnych względów zlikwidowano ją w 1970 r.
Na początku lat 70. Czarnówka posiadała 25 budynków mieszkalnych; znajdowały się tu: klub, świetlica, punkt biblioteczny, sala kinowa na 80 miejsc, sklep spożywczy. Działała również spółka wodnomelioracyjna. W latach 1954–1972 wieś należała do gromady Gawliki Wielkie. Liczba mieszkańców na przestrzeni lat kształtowała się następująco:
- 1857 – 182 osoby
- 1933 – 270 osób
- 1939 – 247 osób
Zabytki
- cmentarz ewangelicki z XIX wieku
- pomnik upamiętniający mieszkańców wsi poległych podczas I wojny światowej; obalony na ziemię niszczeje
- dom (nr 1) murowany, z przełomu XIX i XX w.
Przypisy
- ↑ bip.warmia.mazury.pl [05.03.2014]
Bibliografia
Białuński Grzegorz, Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) – starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie), Olsztyn 2002.
Giżycko. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1983.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Gminna ewidencja zabytków, [w:] Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wydminy, Wydminy 2009, bip.warmia.mazury.pl , [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]
rowery.olsztyn.pl [05.03.2014]
