Kadzidłowo

Kadzidłowo
Cmentarz starowierców w Kadzidłowie. Fot. Mieczysław Kalski
Rodzaj miejscowości	wieś niesołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Ruciane-Nida
Sołectwo	Nowa Ukta
Liczba ludności (2010)	158
Strefa numeracyjna	(+48) 87
Kod pocztowy	12-220
Tablice rejestracyjne	NPI
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Kadzidłowo
Położenie na mapie Polski Kadzidłowo
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Kadzidłowo (niem. Kadzidlowo, od 1938 r. Einsiedeln) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Ruciane–Nida, w sołectwie Nowa Ukta. Do 1972 roku wieś wchodziła w skład gminy Ukta w powiecie mrągowskim. W 1973 roku została włączona do gminy Ruciane–Nida w powiecie piskim. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 158 mieszkańców .

Położenie

Wieś położona jest we wschodniej części Równiny Mazurskiej. Miejscowość leży w zachodniej części Puszczy Piskiej, na północ od Ukty, nad jeziorem Kadzidłówko (3,9 ha).

Dzieje miejscowości

Osada została założona przez starowierców około 1830 roku. Nazwa pochodzi od okolicy leśnej, w której powstała. W 1839 roku znajdowały się tam 2 gospodarstwa, mieszkały 32 osoby. Kadzidłowo jest obecnie swego rodzaju post–wioską, cenną pamiątką z przeszłości w sposób umiejętny zachowaną dla potomności. Wioski jako takiej już nie ma, mieszka tu na stałe kilka osób, które prowadzą Osadę Kulturową, a na jej terenie prywatne muzeum. Jest tutaj także Park Dzikich Zwierząt. W Kadzidłowie w 2004 roku została założona "Sadyba" – Stowarzyszenie na Rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego Mazur, mające swą siedzibę w tutejszej "Oberży pod Psem". Zajmuje się ono ochroną mazurskiego krajobrazu: cmentarzy, kapliczek, parków, alei, dworków, pałaców, chałup, leśniczówek, całych układów przestrzennych wsi.

Liczba ludności i gospodarstw rolnych w poszczególnych latach:

• 1839 r. – 32 osoby, 2 gospodarstwa

• 1857 r. – 31 osób

• 1978 r. – 11 osób (łącznie z przysiółkiem Wypad)

• 1987 r. – 15 osób (łącznie z przysiółkiem Wypad)

• 2008 r. – 4 osoby, 3 gospodarstwa

Park Dzikich Zwięrząt

Fot. Mieczysław Kalski

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Ludzie związani z miejscowością

Krzysztof Worobiec (ur. 1953) – geograf, muzealnik, malarz, fotograf, publicysta, członek–założyciel „Sadyby”, mieszkaniec Kadzidłowa

Zabytki

• zespół Oberży pod Psem (nr 1): chałupa z Dąbrów, chałupa z Warnowa, dom, lamus, chata, budynek, magazyn – z początków XX wieku
• domy z przełomu XIX i XX wieku (nr 3 i 5)
• cmentarz starowierców z XIX wieku (zob. Cmentarze starowierskie na Mazurach), na wschód od drogi do Oberży pod Psem
• cmentarz wojsk napoleońskich z początku XIX wieku, na wschód od drogi do Oberży pod Psem, w głębi lasu

Inne

W Kadzidłowie działa Park Dzikich Zwierząt – pierwsza tego rodzaju prywatna placówka w Polsce.

Bibliografia

Bielawny Krzysztof, Nekropolie w granicach parafii ewangelickich Nawiady, Piecki i Stara Ukta, Znad Pisy, nr 15, 2006, ss. 162–211.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Śliwiński Józef, Z dziejów Rucianego–Nidy i okolic, Olsztyn 1993.
Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73-90.
Worobiec Krzysztof, Chałupa z Warnowa jako przykład mazurskiej chałupy podcieniowej, Znad Pisy, nr 11, 2002, ss. 75–99.
Bank Danych Lokalnych GUS [30.08.2013]
Strona Urzędu Gminy Ruciane–Nida [30.08.2013]