Żywy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Zabytki) |
|||
| (Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Pole-obowiązkowe | |dopełniacz wsi = Pole-obowiązkowe | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = zywy.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Dworek w Żywych.<br>Fot. Mieczysław Kalski |
|rodzaj miejscowości = | |rodzaj miejscowości = | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 30: | Linia 30: | ||
}} | }} | ||
''' Żywy ''' (niem. ''Siewen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[Kruklanki (gmina wiejska)|gminie Kruklanki]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. | ''' Żywy ''' (niem. ''Siewen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat giżycki|powiecie giżyckim]], w [[Kruklanki (gmina wiejska)|gminie Kruklanki]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. | ||
| + | Miejscowość w 2010 roku liczyła 108 mieszkańców (łącznie z [[Kamienna Struga|Kamienną Strugą]]). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Małgorzata Kusz]]<ref>[http://www.bip.kruklanki.pl/pokaz.php?idk=72&kg=INFORMACJE&pk=So%B3ectwo bip.kruklanki.pl] [05.03.2014]</ref>. | ||
| + | <br/><br/> | ||
| − | |||
| − | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], nad jeziorem [[Jezioro Żywy|Żywy]], 23 km na wschód od [[Giżycko|Giżycka]] i 10 km na południowy wschód od [[Kruklanki|Kruklanek]]. | Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Krainy Wielkich Jezior Mazurskich]], nad jeziorem [[Jezioro Żywy|Żywy]], 23 km na wschód od [[Giżycko|Giżycka]] i 10 km na południowy wschód od [[Kruklanki|Kruklanek]]. | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. Dokładna data jej założenia nie jest znana (przywilej nie zachował się), jednak najprawdopodobniej powstała w latach 30. XVI wieku. Po raz pierwszy wzmiankowana jest w 1540 roku jako wieś zasiedlona i bez [[wolnizna|wolnizny]]. W 1542 roku starosta [[Jerzy Bronnitz]] sprzedał tutejsze trzyłanowe sołectwo niejakiemu Maciejowi Kierszowskiemu (4 lata później dokupił on jeszcze jeden łan). Żywy liczyły prawdopodobnie 30 łanów | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. Dokładna data jej założenia nie jest znana (przywilej nie zachował się), jednak najprawdopodobniej powstała w latach 30. XVI wieku. Po raz pierwszy wzmiankowana jest w 1540 roku jako wieś zasiedlona i bez [[wolnizna|wolnizny]]. W 1542 roku starosta [[Jerzy Bronnitz]] sprzedał tutejsze trzyłanowe sołectwo niejakiemu Maciejowi Kierszowskiemu (4 lata później dokupił on jeszcze jeden łan). Żywy liczyły wówczas prawdopodobnie 30 łanów. W późniejszym czasie powiększyły się do 40 łanów, a następnie nieco zmalały: w XVII wieku obejmowały 39,5 łanu, w następnym stuleciu do 38 łanów, a w połowie XIX wieku – obszar niespełna 32 łanów. Należały do parafii ewangelickiej w Kruklankach. |
| + | |||
| + | Miejscowy majątek na początku XX wieku należał do rodziny Zieglerów, a następnie do rodziny Wilke i obejmował ponad 200 ha. Później na jego bazie utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne Żywy. | ||
| − | + | Szkołę we wsi założono w 1741 roku. W 1853 roku uczęszczało do niej 93, a w 1935 roku – 42 uczniów. Szkoła zatrudniała jednego nauczyciela. Po II wojnie światowej nie uruchomiono jej ponownie. | |
| − | |||
| − | Szkołę we wsi założono w 1741 roku. W 1853 roku uczęszczało do niej 93 | ||
W latach powojennych w miejscowości działało kółko rolnicze. W latach 1954–1972 wieś wchodziła w skład gromady [[Boćwinka]]. | W latach powojennych w miejscowości działało kółko rolnicze. W latach 1954–1972 wieś wchodziła w skład gromady [[Boćwinka]]. | ||
| − | + | Liczba mieszkańców kształtowała się w XIX i w I poł. XX wieku następująco: | |
| − | Liczba mieszkańców kształtowała się w | ||
*1857 – 257 osób | *1857 – 257 osób | ||
*1925 – 294 osoby | *1925 – 294 osoby | ||
*1933 – 265 osób | *1933 – 265 osób | ||
*1939 – 259 osób | *1939 – 259 osób | ||
| + | |||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *[[dwór w Żywych]] z drugiej połowy XIX wieku, resztki zabudowań gospodarczych | + | *[[dwór w Żywych]] z drugiej połowy XIX wieku, resztki zabudowań gospodarczych, pojedyncze drzewa z dawnego założenia parkowego |
*dawny cmentarz ewangelicki | *dawny cmentarz ewangelicki | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | Białuński Grzegorz, ''Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku | + | Białuński Grzegorz, ''Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie'', Olsztyn 1996.<br/> |
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1999.<br/> | Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1999.<br/> | ||
Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, ''Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1968.<br/> | Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, ''Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1968.<br/> | ||
| Linia 67: | Linia 66: | ||
| − | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: Kruklanki (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: | + | [[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat giżycki]] [[Kategoria: Kruklanki (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1501-1600]] |
Aktualna wersja na dzień 11:25, 14 maj 2015
| Żywy | |
| | |
 Dworek w Żywych.
Fot. Mieczysław Kalski | |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | giżycki |
| Gmina | Kruklanki |
| Liczba ludności (2010) | 108[1] |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Żywy | |
| Położenie na mapie Polski  Żywy | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Żywy (niem. Siewen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Kruklanki. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 108 mieszkańców (łącznie z Kamienną Strugą). Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Małgorzata Kusz[2].
Położenie
Wieś położona jest w północno-wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, nad jeziorem Żywy, 23 km na wschód od Giżycka i 10 km na południowy wschód od Kruklanek.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji wschodnich terenów Prus Książęcych. Dokładna data jej założenia nie jest znana (przywilej nie zachował się), jednak najprawdopodobniej powstała w latach 30. XVI wieku. Po raz pierwszy wzmiankowana jest w 1540 roku jako wieś zasiedlona i bez wolnizny. W 1542 roku starosta Jerzy Bronnitz sprzedał tutejsze trzyłanowe sołectwo niejakiemu Maciejowi Kierszowskiemu (4 lata później dokupił on jeszcze jeden łan). Żywy liczyły wówczas prawdopodobnie 30 łanów. W późniejszym czasie powiększyły się do 40 łanów, a następnie nieco zmalały: w XVII wieku obejmowały 39,5 łanu, w następnym stuleciu do 38 łanów, a w połowie XIX wieku – obszar niespełna 32 łanów. Należały do parafii ewangelickiej w Kruklankach.
Miejscowy majątek na początku XX wieku należał do rodziny Zieglerów, a następnie do rodziny Wilke i obejmował ponad 200 ha. Później na jego bazie utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne Żywy.
Szkołę we wsi założono w 1741 roku. W 1853 roku uczęszczało do niej 93, a w 1935 roku – 42 uczniów. Szkoła zatrudniała jednego nauczyciela. Po II wojnie światowej nie uruchomiono jej ponownie.
W latach powojennych w miejscowości działało kółko rolnicze. W latach 1954–1972 wieś wchodziła w skład gromady Boćwinka.
Liczba mieszkańców kształtowała się w XIX i w I poł. XX wieku następująco:
- 1857 – 257 osób
- 1925 – 294 osoby
- 1933 – 265 osób
- 1939 – 259 osób
Zabytki
- dwór w Żywych z drugiej połowy XIX wieku, resztki zabudowań gospodarczych, pojedyncze drzewa z dawnego założenia parkowego
- dawny cmentarz ewangelicki
Przypisy
- ↑ Łącznie Żywy i Kamienna Struga.
- ↑ bip.kruklanki.pl [05.03.2014]
Bibliografia
Białuński Grzegorz, Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie, Olsztyn 1996.
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999.
Wakar Andrzej, Wilamowski Bohdan, Węgorzewo. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1968.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]
