Przeździęk Wielki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 1 pośredniej wersji utworzonej przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
|dopełniacz wsi = Przeździęka Wielkiego | |dopełniacz wsi = Przeździęka Wielkiego | ||
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = przezdziek.jpg |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Chata mazurska.<br>Fot. Mirosław Garniec |
|rodzaj miejscowości =wieś sołecka | |rodzaj miejscowości =wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| + | [[image:przezdziek2.jpg|thumb|right|290px|Budynek szkoły.<br>Fot. Mirosław Garniec]] | ||
''' Przeździęk Wielki''' (niem. ''Gross Przesdenk'', od 1900 r. ''Gross Dankheim'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat szczycieński |powiecie szczycieńskim]], w [[Wielbark (gmina wiejska)|gminie Wielbark]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 234 mieszkańców<ref>łącznie Przeździęk Wielki, Dąbrowa, Rokitka</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Dorota Kostrzewa]]<ref> [http://wielbark-ug.bip-wm.pl/public/?id=40146/ Strona Urzędu Gminy Wielbark] [10.09.2013]</ref>. | ''' Przeździęk Wielki''' (niem. ''Gross Przesdenk'', od 1900 r. ''Gross Dankheim'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat szczycieński |powiecie szczycieńskim]], w [[Wielbark (gmina wiejska)|gminie Wielbark]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 234 mieszkańców<ref>łącznie Przeździęk Wielki, Dąbrowa, Rokitka</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Dorota Kostrzewa]]<ref> [http://wielbark-ug.bip-wm.pl/public/?id=40146/ Strona Urzędu Gminy Wielbark] [10.09.2013]</ref>. | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
Aktualna wersja na dzień 12:20, 18 maj 2015
| Przeździęk Wielki | |
| | |
 Chata mazurska.
Fot. Mirosław Garniec | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | szczycieński |
| Gmina | Wielbark |
| Liczba ludności (2010) | 234 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 12-160 |
| Tablice rejestracyjne | NSZ |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Przeździęk Wielki | |
| Położenie na mapie Polski  Przeździęk Wielki | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Przeździęk Wielki (niem. Gross Przesdenk, od 1900 r. Gross Dankheim) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Wielbark. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 234 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Dorota Kostrzewa[2].
Położenie
Wieś położona jest w południowej części Pojezierza Mazurskiego, na pograniczu kurpiowsko–mazurskim. Miejscowość leży w odległości 9 km na południowy zachód od Wielbarka. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 604 w kierunku Nidzicy.
Dzieje miejscowości
Wieś została założona w 1685 roku na 33 łanach w ramach osadnictwa szkatułowego. W wyniku karczunku okolicznych lasów areał wsi poważnie się powiększył i należała ona do jednych z największych w okolicy. W połowie XIX wieku obejmowała aż 109,5 łana. W pierwszej połowie lat 50. XX wieku powstał tu PGR Przeździęk.
Wieś jest siedzibą sołectwa.
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach:
- 1782 r. – 57 gospodarstw
- 1818 r. – 304 osoby, 53 gospodarstwa
- 1858 r. – 70 gospodarstwa
- 1939 r. – 536 osoby
Zabytki
- kilka przykładów budownictwa drewnianego, w tym chałupy nr 4 i 21, a przede wszystkim nr 10 z końca XIX wieku
- budynek szkoły z 1902 roku, z czerwonej cegły, na kamiennych fundamentach
- kapliczka przydrożna z lat 30. XX wieku
- cmentarz wojenny, w lesie, w pobliżu stacji kolejowej; obejmuje trzy mogiły, w których pochowanych jest 4 żołnierzy armii niemieckiej oraz 24 żołnierzy armii rosyjskiej – wszyscy polegli 29 i 30 sierpnia 1914 roku; cmentarz dobrze zachowany
- na cmentarzu ewangelickim na skraju wsi kwatera wojenna, w której pochowanych jest 6 żołnierzy armii rosyjskiej poległych w sierpniu 1914 roku
Bibliografia
Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
Knercer Wiktor, Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim, Warszawa 1995.
Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
Letkiewicz Arkadiusz, Z dziejów gminy Wielbark, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 44–47.
Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
Bank Danych Lokalnych GUS [29.08.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [29.08.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [29.08.2013]
Przypisy
- ↑ łącznie Przeździęk Wielki, Dąbrowa, Rokitka
- ↑ Strona Urzędu Gminy Wielbark [10.09.2013]
