Parafia pw. Matki Boskiej Królowej Polski w Garbnie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Historia parafii) |
m (Zastępowanie tekstu - "Kler parafialny" na "Duchowni parafii") |
||
| (Nie pokazano 46 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
|nazwa = Parafia pw. Matki Boskiej Królowej Polski w Garbnie | |nazwa = Parafia pw. Matki Boskiej Królowej Polski w Garbnie | ||
|grafika = parafiagarbno.jpg | |grafika = parafiagarbno.jpg | ||
| − | |podpis grafiki = [http:// | + | |podpis grafiki = Kościół pw. Matki Boskiej Królowej Polski w Garbnie.<br>Fot. Ralf Lotys. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:2008-02_Garbno_08.jpg Wikimedia Commons] [26.10.2014] |
|siedziba = Garbno | |siedziba = Garbno | ||
|adres = Garbno 4, 11-430 Korsze | |adres = Garbno 4, 11-430 Korsze | ||
| Linia 17: | Linia 17: | ||
|dzień wspomnienia = | |dzień wspomnienia = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }}<br/> | + | }} |
| + | ''' Parafia pw. Matki Boskiej Królowej Polski w Garbnie ''' — rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie Kętrzyn I - południowy zachód należącym do archidiecezji warmińskiej. Kościół parafialny znajduje się w [[Garbno|Garbnie]]. Od 2014 r. proboszczem parafii jest ks. mgr [[Paweł Biaduń]]. | ||
| + | <br/><br/> | ||
| + | [[Plik:parafiagarbno22.jpg|right|thumb|288px|Kościół filialny w Tołkinach, fot. Mieczysław Kalski]] | ||
| + | == Historia parafii == | ||
| + | Kościół w Garbnie wybudowano prawdopodobnie w XIV lub na początku XV wieku na wielkim wzniesieniu wysuniętym w dolinę Gubra i pierwotnie poświęcono Świętej Katarzynie. Do XVI wieku znajdował się pod patronatezakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]]. W 1550 roku proboszczem był [[Łukasz Gobbel]]. Do parafii w Garbnie należały m.in. [[Warnikajmy]], [[Gudziki]] i [[Równina]], a w roku 1582 dołączono kościoły w [[Tołkiny|Tołkinach]], [[Kraskowo|Kraskowie]] i we [[Lwowcu]]. | ||
| + | |||
| + | Świątynia w XVII wieku została poddana gruntownej przebudowie. Z pierwotnego gotyckiego założenia pozostawiono jedynie wieżę, do której w latach 1728–1732 od wschodu dobudowano jednonawowe założenie z absydą. Świadectwem przebudowy był kamień węgielny wmurowany przy zachodnim narożniku kościoła z wyrytymi datami oraz obecnie nieczytelnym nazwiskiem mistrza murarskiego. Przy bocznym wejściu do kościoła umieszczono kamienną kropielnicę. | ||
| + | |||
| + | Po sekularyzacji Prus Zakonnych kościół w Garbnie służył luteranom. W 1734 r. zakończono budowę nowej świątyni, którą przejęli katolicy. 17 stycznia 1818 r. przechodzący nad okolicami Rastenburga orkan w ciągu sześciu godzin dokonał znacznych spustoszeń w budowli. | ||
| − | + | Silne porywy wiejącego od zachodu wiatry strąciły z wieży kościelnej dach z fragmentami muru, który spadając na nawę i przebijając strop, zniszczył większość wyposażenia kościoła, m.in. organy, chór, ławki, katafalk. Zniszczeniu uległy także zapasy zboża zgromadzonego przez ówczesnego proboszcza na strychu kościelnym. | |
| − | + | Wierni ponownie wznieśli kościół, którego budowę zakończono w 1824 roku. Do 1809 roku nabożeństwa w kościele odprawiane były w dwóch językach: niemieckim i polskim, jednak odprawianie nabożeństw w języku polskim przerwano ze względu na brak wiernych mówiących w tym języku. Na liście pastorów parafii znajdowały się takie nazwiska jak: [[Fabian Kaminski]] (1672–1679), [[Andrzej Czernicki]] (1738–1784), [[Johan Rakowski]] (1820–1831). Ostatnim pastorem przed 1945 był tu Karl Fridrich. | |
| − | + | ||
| − | + | W 1945 roku kościół zajmował oddział żołnierzy radzieckich, którzy urządzili w nim kwatery mieszkalne i skład kartofli. Wnętrze kościoła zostało zdemolowane, zniszczono ołtarz i organy, wywieziono dzwony. Po przejściu frontu w czasie II wojny światowej kościół został niemal w całości zniszczony, zachowały się jedynie mury obwodowe kościelnej wieży. Kościół był długo nie odbudowywany. Kiedy w roku 1961 powstał Kombinat PGR Garbno planowano w dawnej kościelnej wieży urządzić klub. Zanim powstała w Garbnie parafia, do miejscowej ludności przyjeżdżali kapłani z pobliskiego Kętrzyna, z W roku 1980 Komisja Zakładowa NSZZ "Solidarność" na wschodniej ścianie wieży umieściła drewniany krzyż. | |
| − | + | ||
| − | + | 29 maja 1981 roku biskup warmiński [[Józef Glemp]] erygował w Garbnie parafię pw. Matki Boskiej Królowej Polski. W tamtym czasie parafia miała tymczasową siedzibę w [[Tołkiny|Tołkinach]]. Pierwsza msza święta pod krzyżem na wieży kościelnej odprawiona została 7 czerwca 1981 przez proboszcza św. Katarzyny w Kętrzynie ks. dziekana Aleksandra Jasikowskiego. Pierwszym proboszczem w Garbnie był ks. Tadeusz Pietruszka, który parafię, jeszcze bez kościoła, objął 26 lipca 1981 roku. Nowy kościół odbudowano na starych fundamentach, zachowując architekturę gotyckiego kościoła z czerwonej cegły. Jego uroczyste poświęcenie odbyło się 24 października 1984 roku. | |
| − | |||
| − | == | + | == Duchowni parafii == |
| − | + | Zobacz: | |
| − | + | *''Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945–1992)'', Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006.<br/> | |
| − | |||
| − | |||
| − | <br/> | ||
== Filie parafii == | == Filie parafii == | ||
*kościół filialny w Tołkinach | *kościół filialny w Tołkinach | ||
| − | *kaplica w Zakładzie Karnym | + | *kaplica w Zakładzie Karnym w Dublinach |
| − | |||
| − | |||
== Grupy działające na terenie parafii == | == Grupy działające na terenie parafii == | ||
*Dziecięca i młodzieżowa wspólnota Ruch Światło–Życie | *Dziecięca i młodzieżowa wspólnota Ruch Światło–Życie | ||
*Koło Żywego Różańca | *Koło Żywego Różańca | ||
*Służba Liturgiczna | *Służba Liturgiczna | ||
| − | |||
| − | |||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
[http://archwarmia.pl/ Archidiecezja Warmińska]<br/> | [http://archwarmia.pl/ Archidiecezja Warmińska]<br/> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej'', red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999<br/> | ''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej'', red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999<br/> | ||
''Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945-1992)'', Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006<br/> | ''Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945-1992)'', Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006<br/> | ||
| − | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Garbno_%28gmina_Korsze%29 | + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Garbno_%28gmina_Korsze%29 pl.wikipedia.org, Garbno] [14.10.2014]<br/> |
| − | [http://olsztyn.gosc.pl/doc/2143358.Cegly-czyscili-szczotkami Cegły czyścili szczotkami] | + | [http://olsztyn.gosc.pl/doc/2143358.Cegly-czyscili-szczotkami olsztyn.gosc.pl, ''Cegły czyścili szczotkami'' ] [14.10.2014]<br/> |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | ||
| − | [[Kategoria: Kościół | + | [[Kategoria: Kościół rzymskokatolicki]] |
[[Kategoria: Parafie rzymskokatolickie]] | [[Kategoria: Parafie rzymskokatolickie]] | ||
[[Kategoria: Archidiecezja warmińska]] | [[Kategoria: Archidiecezja warmińska]] | ||
Aktualna wersja na dzień 08:00, 28 lip 2015
| Parafia pw. Matki Boskiej Królowej Polski w Garbnie | |
| | |
![Kościół pw. Matki Boskiej Królowej Polski w Garbnie.Fot. Ralf Lotys. Źródło: Wikimedia Commons [26.10.2014]](/index.php/Plik:Parafiagarbno.jpg) Kościół pw. Matki Boskiej Królowej Polski w Garbnie.
Fot. Ralf Lotys. Źródło: Wikimedia Commons [26.10.2014] | |
| Siedziba | Garbno |
| Adres | Garbno 4, 11-430 Korsze |
| Data powołania | 29 maja 1981 r. |
| Wyznanie | katolickie |
| Kościół | rzymskokatolicki |
| Archidiecezja | warmińska |
| Dekanat | Kętrzyn I - południowy zachód |
| Kościół | Kościół pw. Matki Boskiej Królowej Polski w Garbnie |
Parafia pw. Matki Boskiej Królowej Polski w Garbnie — rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie Kętrzyn I - południowy zachód należącym do archidiecezji warmińskiej. Kościół parafialny znajduje się w Garbnie. Od 2014 r. proboszczem parafii jest ks. mgr Paweł Biaduń.
Spis treści
Historia parafii
Kościół w Garbnie wybudowano prawdopodobnie w XIV lub na początku XV wieku na wielkim wzniesieniu wysuniętym w dolinę Gubra i pierwotnie poświęcono Świętej Katarzynie. Do XVI wieku znajdował się pod patronatezakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]]. W 1550 roku proboszczem był Łukasz Gobbel. Do parafii w Garbnie należały m.in. Warnikajmy, Gudziki i Równina, a w roku 1582 dołączono kościoły w Tołkinach, Kraskowie i we Lwowcu.
Świątynia w XVII wieku została poddana gruntownej przebudowie. Z pierwotnego gotyckiego założenia pozostawiono jedynie wieżę, do której w latach 1728–1732 od wschodu dobudowano jednonawowe założenie z absydą. Świadectwem przebudowy był kamień węgielny wmurowany przy zachodnim narożniku kościoła z wyrytymi datami oraz obecnie nieczytelnym nazwiskiem mistrza murarskiego. Przy bocznym wejściu do kościoła umieszczono kamienną kropielnicę.
Po sekularyzacji Prus Zakonnych kościół w Garbnie służył luteranom. W 1734 r. zakończono budowę nowej świątyni, którą przejęli katolicy. 17 stycznia 1818 r. przechodzący nad okolicami Rastenburga orkan w ciągu sześciu godzin dokonał znacznych spustoszeń w budowli.
Silne porywy wiejącego od zachodu wiatry strąciły z wieży kościelnej dach z fragmentami muru, który spadając na nawę i przebijając strop, zniszczył większość wyposażenia kościoła, m.in. organy, chór, ławki, katafalk. Zniszczeniu uległy także zapasy zboża zgromadzonego przez ówczesnego proboszcza na strychu kościelnym.
Wierni ponownie wznieśli kościół, którego budowę zakończono w 1824 roku. Do 1809 roku nabożeństwa w kościele odprawiane były w dwóch językach: niemieckim i polskim, jednak odprawianie nabożeństw w języku polskim przerwano ze względu na brak wiernych mówiących w tym języku. Na liście pastorów parafii znajdowały się takie nazwiska jak: Fabian Kaminski (1672–1679), Andrzej Czernicki (1738–1784), Johan Rakowski (1820–1831). Ostatnim pastorem przed 1945 był tu Karl Fridrich.
W 1945 roku kościół zajmował oddział żołnierzy radzieckich, którzy urządzili w nim kwatery mieszkalne i skład kartofli. Wnętrze kościoła zostało zdemolowane, zniszczono ołtarz i organy, wywieziono dzwony. Po przejściu frontu w czasie II wojny światowej kościół został niemal w całości zniszczony, zachowały się jedynie mury obwodowe kościelnej wieży. Kościół był długo nie odbudowywany. Kiedy w roku 1961 powstał Kombinat PGR Garbno planowano w dawnej kościelnej wieży urządzić klub. Zanim powstała w Garbnie parafia, do miejscowej ludności przyjeżdżali kapłani z pobliskiego Kętrzyna, z W roku 1980 Komisja Zakładowa NSZZ "Solidarność" na wschodniej ścianie wieży umieściła drewniany krzyż.
29 maja 1981 roku biskup warmiński Józef Glemp erygował w Garbnie parafię pw. Matki Boskiej Królowej Polski. W tamtym czasie parafia miała tymczasową siedzibę w Tołkinach. Pierwsza msza święta pod krzyżem na wieży kościelnej odprawiona została 7 czerwca 1981 przez proboszcza św. Katarzyny w Kętrzynie ks. dziekana Aleksandra Jasikowskiego. Pierwszym proboszczem w Garbnie był ks. Tadeusz Pietruszka, który parafię, jeszcze bez kościoła, objął 26 lipca 1981 roku. Nowy kościół odbudowano na starych fundamentach, zachowując architekturę gotyckiego kościoła z czerwonej cegły. Jego uroczyste poświęcenie odbyło się 24 października 1984 roku.
Duchowni parafii
Zobacz:
- Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945–1992), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006.
Filie parafii
- kościół filialny w Tołkinach
- kaplica w Zakładzie Karnym w Dublinach
Grupy działające na terenie parafii
- Dziecięca i młodzieżowa wspólnota Ruch Światło–Życie
- Koło Żywego Różańca
- Służba Liturgiczna
Zobacz też
Bibliografia
Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945-1992), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006
pl.wikipedia.org, Garbno [14.10.2014]
olsztyn.gosc.pl, Cegły czyścili szczotkami [14.10.2014]
