Zielonka: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Utworzono nową stronę " {{Wieś infobox |nazwa = Zielonka |herb wsi = |flaga wsi = |herb artykuł = |dopełniacz wsi = Zielonki...")
 
 
(Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Zielonka   
 
  |nazwa                = Zielonka   
Linia 7: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Zielonki   
 
  |dopełniacz wsi        = Zielonki   
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe 
+
  |zdjęcie              =  
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe   
+
  |opis zdjęcia          =    
 
  |rodzaj miejscowości  =wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  =wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 16: Linia 14:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = 188 (łącznie Zielonka i Wałpusz)
+
  |liczba ludności      = 188  
 
  |rok                  = 2010
 
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 89
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>''' Zielonka''' (niem. ''Zielonken'', od 1912 r. ''Seelonken'', od 1938 r.''Ulrichsee'') – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Szczytno.  
+
''' Zielonka''' (niem. ''Zielonken'', od 1912 r. ''Seelonken'', od 1938 r.''Ulrichsee'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat szczycieński |powiecie szczycieńskim]], w [[Szczytno (gmina wiejska)|gminie Szczytno]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 r. liczyła 188 mieszkańców<ref>łącznie Zielonka i [[Wałpusz]]</ref>. Funkcję sołtysa sprawuje [[Mariola Kuligowska]]<ref> [http://szczytno.mserwer.pl/content.php?sid=e2e332c414f5051f9d6c3ef4e05f0465&tr=cl&cms_id=386&p= Strona Urzędu Gminy Szczytno] </ref>
 +
<br/><br/>
  
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
+
==Położenie==
 +
Wieś położona jest na [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierzu Mazurskim]] na granicy [[Pojezierze Mrągowskie|Pojezierza Mrągowskiego]] i [[Równina Mazurska|Równiny Mazurskiej]]. Miejscowość leży między jeziorami [[Jezioro Lemany|Lemany]] i [[Jezioro Zielonka|Zielonka]], 4 km na północ od [[Szczytno|Szczytna]], w pobliżu drogi krajowej nr 58.
 +
<br/>
  
<br/>
+
== Dzieje miejscowości ==
 +
Wieś została założona pod koniec XIV wieku (brak dokładnej daty), zaś na początku następnego stulecia niejaki Preywisz otrzymał tu 12 łanów na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]], a po pewnym czasie kolejne 3 łany. Początkowo była to [[Wieś ziemiańska |wieś ziemiańska]], później występuje jako [[Wieś czynszowa| wieś czynszowa]]. W wyniku przeprowadzonych w 1830 roku separacji gruntów oraz parcelacji dwóch pobliskich folwarków na początku XX wieku powstało tu poza obrębem wsi sporo siedlisk, położonych między pagórkami i drzewami. Sama wieś zachowała natomiast dawny charakter ulicówki. Należała wówczas do [[Parafia Ewangelicko-Augsburska w Szczytnie|parafii ewangelickiej w Szczytnie]].
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
W raporcie starosty szczycieńskiego von Gaudeckera z 1730 r. odnotowano Zielonkę jako miejscowość posiadającą szkołę (wspólną dla Zielonki i Ochódna).
Wieś położona jest w makroregionie Pojezierza Mazurskiego na granicy dwóch mezoregionów: Pojezierza Mrągowskiego i Równiny Mazurskiej. Miejscowość leży między jeziorami Lemany i Zielonka, 4 km na północ od Szczytna, w pobliżu drogi krajowej nr 58.
 
  
<br/>
+
Wieś jest obecnie siedzibą sołectwa.
  
=== Dzieje miejscowości ===
 
Wieś została założona pod koniec XIV wieku (brak dokładnej daty), zaś na początku następnego stulecia niejaki Preywisz otrzymał tu 12 łanów na prawie chełmińskim, a po pewnym czasie kolejne 3 łany. Początkowo była to wieś ziemiańska, później występuje jako wieś czynszowa. W wyniku przeprowadzonych w 1830 roku separacji gruntów oraz parcelacji dwóch pobliskich folwarków na początku XX wieku powstało tu poza obrębem wsi sporo siedlisk, położonych między pagórkami i drzewami. Sama wieś zachowała natomiast dawny charakter ulicówki.
 
  
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych
+
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach:
1782 – 19 gospodarstw
 
1818 – 119 osób, 21 gospodarstw
 
1939 – 247 osób
 
  
<br/>
+
*1782 r. – 19 gospodarstw
  
=== Zabytki: ===
+
*1818 r. – 119 osób, 21 gospodarstw
*Jedna drewniana chałupa chłopska (nr 24), a także dobrze zachowana zabudowa murowana z pierwszej ćwierci XX wieku
 
*Budynek szkoły z 1910-1911 roku, na skraju wsi, z czerwonej cegły, na kamiennych fundamentach; obecnie własność prywatna
 
  
<br/>
+
*1939 r. – 247 osób
  
=== Bibliografia: ===
+
==Zabytki==
#Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
+
*jedna drewniana chałupa chłopska (nr 24), a także dobrze zachowana zabudowa murowana z pierwszej ćwierci XX wieku
#Letkiewicz Arkadiusz, ''Z dziejów miasta i gminy Szczytno, Rocznik Mazurski'', t. 10, 2006, s. 30-37.
+
*budynek szkoły z 1910–1911 roku, na skraju wsi, z czerwonej cegły, na kamiennych fundamentach; obecnie własność prywatna
#Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, ''Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej'', Olsztyn 1998.
 
#''Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
 
#Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 29.08.2013]
 
#Wojewódzka Ewidencja Zabytków:http://www.wuoz.olsztyn.pl/ [data dostępu: 29.08.2013]
 
{{Przypisy}}
 
  
 +
==Bibliografia==
 +
Toeppen Max, ''Historia Mazur'', Olsztyn 1995 (przekład M. Szymańska-Jasińska)<br>
 +
Kossert Andreas, ''Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich'', przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.<br/>
 +
Letkiewicz Arkadiusz, ''Z dziejów miasta i gminy Szczytno, Rocznik Mazurski'', t. 10, 2006, ss. 30–37.<br/>
 +
Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, ''Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej'', Olsztyn 1998.<br/>
 +
''Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [29.08.2013]<br/>
 +
[http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [29.08.2013]
  
 +
{{Przypisy}}
 +
<references/>
 
<br/>
 
<br/>
  
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Powiat szczycieński]] 
 
+
[[Kategoria: Szczytno (gmina wiejska)]]  
 
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]  
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: 1301-1400]]
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 21:24, 21 wrz 2013 (CEST)
 

Aktualna wersja na dzień 08:21, 10 wrz 2015

Zielonka

Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat szczycieński
Gmina Szczytno
Liczba ludności (2010) 188
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 12-100
Tablice rejestracyjne NSZ
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Zielonka
Zielonka
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Zielonka
Zielonka
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Zielonka (niem. Zielonken, od 1912 r. Seelonken, od 1938 r.Ulrichsee) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Szczytno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 r. liczyła 188 mieszkańców[1]. Funkcję sołtysa sprawuje Mariola Kuligowska[2]

Położenie

Wieś położona jest na Pojezierzu Mazurskim na granicy Pojezierza Mrągowskiego i Równiny Mazurskiej. Miejscowość leży między jeziorami Lemany i Zielonka, 4 km na północ od Szczytna, w pobliżu drogi krajowej nr 58.

Dzieje miejscowości

Wieś została założona pod koniec XIV wieku (brak dokładnej daty), zaś na początku następnego stulecia niejaki Preywisz otrzymał tu 12 łanów na prawie chełmińskim, a po pewnym czasie kolejne 3 łany. Początkowo była to wieś ziemiańska, później występuje jako wieś czynszowa. W wyniku przeprowadzonych w 1830 roku separacji gruntów oraz parcelacji dwóch pobliskich folwarków na początku XX wieku powstało tu poza obrębem wsi sporo siedlisk, położonych między pagórkami i drzewami. Sama wieś zachowała natomiast dawny charakter ulicówki. Należała wówczas do parafii ewangelickiej w Szczytnie.

W raporcie starosty szczycieńskiego von Gaudeckera z 1730 r. odnotowano Zielonkę jako miejscowość posiadającą szkołę (wspólną dla Zielonki i Ochódna).

Wieś jest obecnie siedzibą sołectwa.


Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach:

  • 1782 r. – 19 gospodarstw
  • 1818 r. – 119 osób, 21 gospodarstw
  • 1939 r. – 247 osób

Zabytki

  • jedna drewniana chałupa chłopska (nr 24), a także dobrze zachowana zabudowa murowana z pierwszej ćwierci XX wieku
  • budynek szkoły z 1910–1911 roku, na skraju wsi, z czerwonej cegły, na kamiennych fundamentach; obecnie własność prywatna

Bibliografia

Toeppen Max, Historia Mazur, Olsztyn 1995 (przekład M. Szymańska-Jasińska)
Kossert Andreas, Mazury. Zapomniane Południe dawnych Prus Wschodnich, przeł. Barbara Ostrowska, Warszawa 2004.
Letkiewicz Arkadiusz, Z dziejów miasta i gminy Szczytno, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 30–37.
Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
Bank Danych Lokalnych GUS [29.08.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [29.08.2013]

Przypisy