Polsko-Mazurskie Towarzystwo Ewangeliczne: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria: Dzieje" na "Kategoria:Dzieje Warmii i Mazur") |
|||
| (Nie pokazano 13 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | '''Polsko-Mazurskie Towarzystwo Ewangeliczne''' | + | '''Polsko-Mazurskie Towarzystwo Ewangeliczne''' – stowarzyszenie założone 31 października 1921 roku przez pastora [[lkwim:Ewald Lodwich|Ewalda Lodwicha]], działacza [[Plebiscyt 1920|plebiscytowego]], który utworzył również [[Towarzystwo Przyjaciół Mazur]]. |
| + | <br/><br/> | ||
| + | ==Historia== | ||
| + | Towarzystwo powstało w [[Działdowo|Działdowie]]. Pierwszym prezesem został pastor Ewald Lodwich. Do zarządu weszli: [[lkwim: Karol Małłek|Karol Małłek]], [[Wilhelm Małłek]], [[Fryderyk Kopka]], [[Wilhelm Boruta]]. Na początku działalności do stowarzyszenia należało 100 osób, a liczba członków szybko wzrastała. Było to związane z konkretnymi okolicznościami. W tym okresie stowarzyszenie skupiło się bowiem w głównej mierze na pomocy [[Optanci|optantom]] (osobom, które poparły opcję niemiecką w czasie [[Plebiscyt 1920|plebiscytu 1920 roku]]) w kwestii uzyskania polskiego obywatelstwa, a tym samym (w większości przypadków) pozostania na obszarze Działdowszczyzny. Prezes stowarzyszenia starał się ponadto organizować spotkania z mazurską ludnością, na których pragnął pozyskać jej zaufanie, a z czasem zachęcić do zbliżenia się do ruchu polskiego. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==Cele i zadania organizacji== | ==Cele i zadania organizacji== | ||
| − | Głównym celem organizacji stały się działania zmierzające do odsunięcia [[Mazurzy|Mazurów]] od wpływów Kościoła ewangelicko-unijnego. Polsko-Mazurskie Towarzystwo Ewangeliczne podejmowało inicjatywy o charakterze propagandowym, zmierzające do zbliżenia miejscowej ludności do polskiego ruchu. Wykorzystywano w tym celu różne formy aktywności | + | Głównym celem organizacji stały się działania zmierzające do odsunięcia [[Mazurzy|Mazurów]] od wpływów Kościoła ewangelicko-unijnego. Polsko-Mazurskie Towarzystwo Ewangeliczne podejmowało inicjatywy o charakterze propagandowym, zmierzające do zbliżenia miejscowej ludności do polskiego ruchu. Wykorzystywano w tym celu różne formy aktywności. |
| + | Ewald Lodwich zainicjował powstanie w [[Działdowo|Działdowie]] zboru ewangelicko-augsburskiego, który był zależny od warszawskiego konsystorza. 27 września 1923 roku 23 osoby podpisały deklarację założycielską. | ||
| − | < | + | W 1925 roku doszło do znaczącej zmiany. Ewald Lodwich został przeniesiony z Działdowa. Polsko-Mazurskie Towarzystwo Ewangeliczne mimo tego faktu zamierzało kontynuować swoją działalność. W tym czasie organizacja nadal skupiała 100 członków. Po czterech latach działalności zaczęły pojawiać się jednak opinie wskazujące na niewielką skuteczność działań organizacji. Miało to być spowodowane w dużej mierze faktem, iż ''działacze, którzy prowadzą wśród Mazurów ewangelików pracę oświatową na szczerych zasadach państwowości polskiej, nie znajdują zrozumienia wśród szerszych warstw mazurskich, jedynie dlatego, że są to przybysze z innych dzielnic''<ref> Cyt. za: P. Bystrzycki, ''Działdowszczyzna w latach II Rzeczpospolitej. Życie społeczno-polityczne'', Olsztyn 1997, s. 236.</ref>. W 1925 roku odbyły się wybory do sejmików powiatowych, które ''również wykazały rozmijanie się oczekiwań Mazurów z efektami aktywności polskich działaczy''<ref> Ibidem, s. 237-238.</ref>. |
| − | |||
| + | Po 1925 roku znaczenie stowarzyszenia wśród Mazurów zaczęło stopniowo spadać. Sama akcja polska straciła w tym okresie na intensywności. Brakowało również znaczącej organizacji, realizującej konsekwentnie spójny program, będącej w stanie przewodzić inicjatywom tego typu towarzystw. Z drugiej strony, marazm działaczy ruchu polskiego doprowadził do ożywienia inicjatyw zrzeszających wyłącznie ludność mazurską, dając początek chociażby [[Związek Mazurów I|Związkowi Mazurów]], założonemu 3 lutego 1931 roku. | ||
| + | ==Przypisy== | ||
| + | <references/> | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | + | Bystrzycki Piotr, ''Działdowszczyzna w latach II Rzeczpospolitej. Życie społeczno-polityczne'', Olsztyn 1997.<br/> | |
| − | + | ''Ewangelicy na Warmii i Mazurach - dzieje i współczesność'', red. Erwin Kruk, Olsztyn 2001.<br/> | |
| − | + | Szturc Jan, ''Stowarzyszenia społeczno-kulturalne w polskim ewangelicyzmie'', Warszawa 2006.<br/> | |
| − | |||
| − | + | [[Kategoria:Dzieje Warmii i Mazur]] [[Kategoria: 1919-1944]] [[Kategoria: Organizacje polskie przed 1945]] [[Kategoria: Działdowo]] [[Kategoria: Plebiscyt 1920]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Dzieje]] [[Kategoria: 1919-1944 | ||
Aktualna wersja na dzień 13:02, 16 wrz 2015
Polsko-Mazurskie Towarzystwo Ewangeliczne – stowarzyszenie założone 31 października 1921 roku przez pastora Ewalda Lodwicha, działacza plebiscytowego, który utworzył również Towarzystwo Przyjaciół Mazur.
Historia
Towarzystwo powstało w Działdowie. Pierwszym prezesem został pastor Ewald Lodwich. Do zarządu weszli: Karol Małłek, Wilhelm Małłek, Fryderyk Kopka, Wilhelm Boruta. Na początku działalności do stowarzyszenia należało 100 osób, a liczba członków szybko wzrastała. Było to związane z konkretnymi okolicznościami. W tym okresie stowarzyszenie skupiło się bowiem w głównej mierze na pomocy optantom (osobom, które poparły opcję niemiecką w czasie plebiscytu 1920 roku) w kwestii uzyskania polskiego obywatelstwa, a tym samym (w większości przypadków) pozostania na obszarze Działdowszczyzny. Prezes stowarzyszenia starał się ponadto organizować spotkania z mazurską ludnością, na których pragnął pozyskać jej zaufanie, a z czasem zachęcić do zbliżenia się do ruchu polskiego.
Cele i zadania organizacji
Głównym celem organizacji stały się działania zmierzające do odsunięcia Mazurów od wpływów Kościoła ewangelicko-unijnego. Polsko-Mazurskie Towarzystwo Ewangeliczne podejmowało inicjatywy o charakterze propagandowym, zmierzające do zbliżenia miejscowej ludności do polskiego ruchu. Wykorzystywano w tym celu różne formy aktywności.
Ewald Lodwich zainicjował powstanie w Działdowie zboru ewangelicko-augsburskiego, który był zależny od warszawskiego konsystorza. 27 września 1923 roku 23 osoby podpisały deklarację założycielską.
W 1925 roku doszło do znaczącej zmiany. Ewald Lodwich został przeniesiony z Działdowa. Polsko-Mazurskie Towarzystwo Ewangeliczne mimo tego faktu zamierzało kontynuować swoją działalność. W tym czasie organizacja nadal skupiała 100 członków. Po czterech latach działalności zaczęły pojawiać się jednak opinie wskazujące na niewielką skuteczność działań organizacji. Miało to być spowodowane w dużej mierze faktem, iż działacze, którzy prowadzą wśród Mazurów ewangelików pracę oświatową na szczerych zasadach państwowości polskiej, nie znajdują zrozumienia wśród szerszych warstw mazurskich, jedynie dlatego, że są to przybysze z innych dzielnic[1]. W 1925 roku odbyły się wybory do sejmików powiatowych, które również wykazały rozmijanie się oczekiwań Mazurów z efektami aktywności polskich działaczy[2].
Po 1925 roku znaczenie stowarzyszenia wśród Mazurów zaczęło stopniowo spadać. Sama akcja polska straciła w tym okresie na intensywności. Brakowało również znaczącej organizacji, realizującej konsekwentnie spójny program, będącej w stanie przewodzić inicjatywom tego typu towarzystw. Z drugiej strony, marazm działaczy ruchu polskiego doprowadził do ożywienia inicjatyw zrzeszających wyłącznie ludność mazurską, dając początek chociażby Związkowi Mazurów, założonemu 3 lutego 1931 roku.
Przypisy
Bibliografia
Bystrzycki Piotr, Działdowszczyzna w latach II Rzeczpospolitej. Życie społeczno-polityczne, Olsztyn 1997.
Ewangelicy na Warmii i Mazurach - dzieje i współczesność, red. Erwin Kruk, Olsztyn 2001.
Szturc Jan, Stowarzyszenia społeczno-kulturalne w polskim ewangelicyzmie, Warszawa 2006.
