Warmińskie przysłowia ludowe: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria: Dzieje" na "Kategoria:Dzieje Warmii i Mazur") |
|||
| (Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | '''Warmińskie przysłowia ludowe''' | + | '''Warmińskie przysłowia ludowe''' najpopularniejsze przysłowia ludowe z obszaru [[Warmia|Warmii]]. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | |||
== Przysłowia na określony czas == | == Przysłowia na określony czas == | ||
| − | * "Świętego Pawła pustelnika (15 stycznia) - mawiają, pu (pół) zimy - pu chleba, z sąsieków, | + | * "Świętego Pawła pustelnika (15 stycznia) - mawiają, pu (pół) zimy - pu chleba, z sąsieków, z szopy połowa precz". |
| − | |||
* "Będzie lichym panem, kto roli nie orze przed św. Janem (24 czerwca)". | * "Będzie lichym panem, kto roli nie orze przed św. Janem (24 czerwca)". | ||
| − | + | * "Michałkowe siano, a Marcinkowe zboże, pożal się Boże"! | |
| − | + | * "Św. Lucy (13.XII) dnia przyrzuci". | |
| − | + | * "Do Gód - tysiąc pogód". | |
| + | * "Na św. Szczepan - każdy jest pan". | ||
| + | * "Na Nowy Rok pogoda - w polu uroda". | ||
| + | * "W dzień św. Trzech Króli - człek w kożuch się tuli. Na Trzy Króle dzień w kurzej stopce dłuższy". | ||
| + | * "Kiedy w Gromnicę słonko świeci, choć jeno tak długo, jek chłop na konia siada, to się len obrodzi, a kiedy chmurno to nie. (bo nastąpi upał i wypali go)". | ||
| + | * "Kiedy św. Walentego (14.II) deszcze, będzie ostry mróz jeszcze". | ||
| + | * "Św. Maciej (24.II) zimę traci, albo ją zbogaci. Św. Macieja - niosą gęsi pierwsze jaja". | ||
| + | * "Św. Kazimierza (4.III) dzień z nocą przymierza". | ||
| + | * "Św. Grzegorza (12.III) wszystka zima do morza". | ||
| + | * "Na św. Józef (19.III) wiezie się trawy wózek; ale czasem zasmuci, bo śniegiem przyrzuci". | ||
| + | * "Kiedy św. Józef zamknie powietrze Najśw. Panna roztworzy (N.P. roztwornej 25.III)". | ||
| + | * "Na Matkę Bożą (25.III) gnoje wożą". | ||
== Przysłowia moralizatorskie == | == Przysłowia moralizatorskie == | ||
* "Zgniły i rączy, razem skończy". | * "Zgniły i rączy, razem skończy". | ||
| − | * "Wszyscym chorzy, jeno garkom to nagorzy". ( | + | * "Wszyscym chorzy, jeno garkom to nagorzy". (I w chorobie jeść się chce) |
* "Pomrze ubogi, szkoda za drogi(dla organisty), pomrze bogaty - kieby i jutro taki". | * "Pomrze ubogi, szkoda za drogi(dla organisty), pomrze bogaty - kieby i jutro taki". | ||
* "Kto się czemu poświęci, niech się w koło tego kręci". | * "Kto się czemu poświęci, niech się w koło tego kręci". | ||
| Linia 25: | Linia 34: | ||
* "Lepsi (lepiej) ze swojemi płakać, niż z cudzemi skakać". | * "Lepsi (lepiej) ze swojemi płakać, niż z cudzemi skakać". | ||
* "Pies, a szurek - szczeka i ucieka a swoje porze". (robi) | * "Pies, a szurek - szczeka i ucieka a swoje porze". (robi) | ||
| − | * "Przykład lepszy niż nauka. Czyń co możesz, to mi sztuka. Słowa pouczają - przykłady | + | * "Przykład lepszy niż nauka. Czyń co możesz, to mi sztuka. Słowa pouczają - przykłady porywają". |
| − | |||
* "Bądź pracowitym jak pszczółka - a wszędzie wkoło Ciebie pełno miodu będzie". | * "Bądź pracowitym jak pszczółka - a wszędzie wkoło Ciebie pełno miodu będzie". | ||
| − | * "Idź do brata co trzy lata. A do siostry co rok szósty. Po trzech dniach śmierdzi ryba | + | * "Idź do brata co trzy lata. A do siostry co rok szósty. Po trzech dniach śmierdzi ryba i gość". |
| − | + | * "Od wódki - rozum krótki". | |
| − | + | * "Gdzie dwóch szaleje trzeci się śmieje". | |
| − | + | * "Nie uzierzy (uwierzy) zdrowy choremu, a syty głodnemu". | |
| − | + | * "Kto w Kościół wrzuci, duszy nie zasmuci". | |
| + | * "Z małego talerzyka, a zierzkiem, to nak lepsi podje, niż z duży mnisy, a z próżny". | ||
| + | * "Gdzie buł, to buł - ale doma, to nalepsi". | ||
| + | * " Każdy domek - ma swój ułomek". | ||
| + | * "Idzie mu jek z płatka". | ||
| + | * "Wełna doleży się błota - len złota".(Kiedy wełna długo leży, dostaje mole, len starszy - lepszy) | ||
| + | * "W biedzie tłusty opada - chudy przepada". | ||
| + | * "Gdzie dwóch szaleje, trzeci się śmieje". | ||
| + | * "Czego sia za młodu skorupka napsije, to sia z ni potam nigdy nie wymyje". | ||
| + | * "Ubogiemu zawdy zietrz w łoczy zieje". | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| + | Barczewski Walenty, ''Geografia polskiej Warmii'', Olsztyn 1918-2008, s. 118-121.<br> | ||
| + | Drej Szymon, ''Święta Warmia'', Olsztyn 2007, s. 70-71. | ||
| − | + | [[Kategoria: Turystyka]] [[Kategoria: Kultura]][[Kategoria:Dzieje Warmii i Mazur]][[Kategoria: Historia]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | [[Kategoria: Turystyka]] [[Kategoria: Kultura | ||
Aktualna wersja na dzień 13:03, 16 wrz 2015
Warmińskie przysłowia ludowe najpopularniejsze przysłowia ludowe z obszaru Warmii.
Przysłowia na określony czas
- "Świętego Pawła pustelnika (15 stycznia) - mawiają, pu (pół) zimy - pu chleba, z sąsieków, z szopy połowa precz".
- "Będzie lichym panem, kto roli nie orze przed św. Janem (24 czerwca)".
- "Michałkowe siano, a Marcinkowe zboże, pożal się Boże"!
- "Św. Lucy (13.XII) dnia przyrzuci".
- "Do Gód - tysiąc pogód".
- "Na św. Szczepan - każdy jest pan".
- "Na Nowy Rok pogoda - w polu uroda".
- "W dzień św. Trzech Króli - człek w kożuch się tuli. Na Trzy Króle dzień w kurzej stopce dłuższy".
- "Kiedy w Gromnicę słonko świeci, choć jeno tak długo, jek chłop na konia siada, to się len obrodzi, a kiedy chmurno to nie. (bo nastąpi upał i wypali go)".
- "Kiedy św. Walentego (14.II) deszcze, będzie ostry mróz jeszcze".
- "Św. Maciej (24.II) zimę traci, albo ją zbogaci. Św. Macieja - niosą gęsi pierwsze jaja".
- "Św. Kazimierza (4.III) dzień z nocą przymierza".
- "Św. Grzegorza (12.III) wszystka zima do morza".
- "Na św. Józef (19.III) wiezie się trawy wózek; ale czasem zasmuci, bo śniegiem przyrzuci".
- "Kiedy św. Józef zamknie powietrze Najśw. Panna roztworzy (N.P. roztwornej 25.III)".
- "Na Matkę Bożą (25.III) gnoje wożą".
Przysłowia moralizatorskie
- "Zgniły i rączy, razem skończy".
- "Wszyscym chorzy, jeno garkom to nagorzy". (I w chorobie jeść się chce)
- "Pomrze ubogi, szkoda za drogi(dla organisty), pomrze bogaty - kieby i jutro taki".
- "Kto się czemu poświęci, niech się w koło tego kręci".
- "Kto komu ujmie czci i sławy, ten sam tam jest kulawy".
- "Kto jest taki, daje drugiemu znaki".
- "Błądzisz - póki dążysz".
- "W społecznej rzeczy, zawdy złe skrzeczy".
- "Kręci się jak kurek na kościele".
- "Bez pracy ni ma kołaczy".
- "Lepsi (lepiej) ze swojemi płakać, niż z cudzemi skakać".
- "Pies, a szurek - szczeka i ucieka a swoje porze". (robi)
- "Przykład lepszy niż nauka. Czyń co możesz, to mi sztuka. Słowa pouczają - przykłady porywają".
- "Bądź pracowitym jak pszczółka - a wszędzie wkoło Ciebie pełno miodu będzie".
- "Idź do brata co trzy lata. A do siostry co rok szósty. Po trzech dniach śmierdzi ryba i gość".
- "Od wódki - rozum krótki".
- "Gdzie dwóch szaleje trzeci się śmieje".
- "Nie uzierzy (uwierzy) zdrowy choremu, a syty głodnemu".
- "Kto w Kościół wrzuci, duszy nie zasmuci".
- "Z małego talerzyka, a zierzkiem, to nak lepsi podje, niż z duży mnisy, a z próżny".
- "Gdzie buł, to buł - ale doma, to nalepsi".
- " Każdy domek - ma swój ułomek".
- "Idzie mu jek z płatka".
- "Wełna doleży się błota - len złota".(Kiedy wełna długo leży, dostaje mole, len starszy - lepszy)
- "W biedzie tłusty opada - chudy przepada".
- "Gdzie dwóch szaleje, trzeci się śmieje".
- "Czego sia za młodu skorupka napsije, to sia z ni potam nigdy nie wymyje".
- "Ubogiemu zawdy zietrz w łoczy zieje".
Bibliografia
Barczewski Walenty, Geografia polskiej Warmii, Olsztyn 1918-2008, s. 118-121.
Drej Szymon, Święta Warmia, Olsztyn 2007, s. 70-71.
