Boguchwały: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Bibliografia:)
 
(Nie pokazano 30 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
|nazwa                 = Pole-obowiązkowe 
+
|nazwa                 = Boguchwały
 
  |herb wsi              =
 
  |herb wsi              =
 
  |flaga wsi            =
 
  |flaga wsi            =
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe  
+
  |dopełniacz wsi        = Boguchwał  
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe 
+
  |zdjęcie              = boguchwaly.jpg
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe   
+
  |opis zdjęcia          = Boguchwały.<br>Fot. Lotek70. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Boguchwa%C5%82y.JPG Commons Wikimedia] [24.06.2014]
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
Linia 16: Linia 14:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = Pole-obowiązkowe
+
  |liczba ludności      = 672 (łącznie Boguchwały, Pojezierce, Sąglewo)
 
  |rok                  = 2010
 
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 89
Linia 24: Linia 22:
 
  |mapa wsi              =
 
  |mapa wsi              =
 
  |kod mapy              = PL-WN
 
  |kod mapy              = PL-WN
  |stopniN = 54 |minutN = 42 |sekundN = 56
+
  |stopniN = 53 |minutN = 55 |sekundN =
  |stopniE = 21 |minutE = |sekundE = 02
+
  |stopniE = 20 |minutE = 06 |sekundE = 0
 
  |commons              =
 
  |commons              =
 
  |wikipodróże          =
 
  |wikipodróże          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>''' Boguchwały (niem. Reichau) – wieś położona w powiecie ostródzkim, w gminie Miłakowo.
+
''' Boguchwały''' (niem. ''Reichau'') – wieś sołecka w Polsce położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[Powiat ostródzki|powiecie ostródzkim]], w [[Miłakowo (gmina miejsko-wiejska)|gminie Miłakowo]]. Do 1954 roku siedziba [[Gmina Boguchwały|gminy Boguchwały]]. W roku 1973 wieś należała do [[Powiat morąski|powiatu morąskiego]], gmina Miłakowo, poczta Boguchwały. W latach 1975-1998 miejscowość [[Podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa, w którym mieszkają 672 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Andrzej Nagraba]]<ref>[http://milakowo-umig.bip-wm.pl/ Urząd Miejski w Miłakowie] [28.08.2013]</ref>.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
+
<br/><br/>
Do 1954 roku siedziba gminy Boguchwały.  
+
== Położenie ==
 
+
Miejscowość położona na [[Mazury Zachodnie|Mazurach Zachodnich]] ([[Pojezierze Iławsko-Ostródzkie]]), w odległości 12 km od [[Miłakowo|Miłakowa]], 15 km na wschód od [[Morąg|Morąga]]. Na zachód od Boguchwał znajduje się [[Jezioro Czarne]].  
 +
<br/>
 +
== Dzieje miejscowości ==
 +
Boguchwały założono  w 1320 roku jako [[Wieś czynszowa|wieś czynszową]] na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. W 1620 roku w miejscowości wybudowano barokowy [[Kościół pw. św. Barbary w Boguchwałach|kościół]], a wkrótce otwarto szkołę parafialną. W 1858 roku Boguchwały liczyły 583 mieszkańców. Majątek ziemski wraz z czterema folwarkami należał do hrabiów zu Dohnów-Schlodien. Powstał po zakończeniu wojny trzynastoletniej. Pod koniec XIX wieku obejmował prawie 2000 ha. Na początku XX wieku został wydzielony z obszarem liczącym 400 ha  i sprzedany Schümannowi. Majątek pozostał w rękach tej rodziny do 1945 roku.  
 +
W 1939 roku wieś liczyła 226 gospodarstw domowych z 881 mieszkańcami. 534 osoby utrzymywały się z rolnictwa lub leśnictwa, 147 osób z pracy w przemyśle lub rzemiośle a 25 z pracy w handlu lub komunikacji. W tym czasie były tu 64 gospodarstwa rolne. Od 1941 roku w miejscowości znajdował się [[Podobóz Stalagu I A w Boguchwałach|podobóz Stalagu I A ]] dla jeńców radzieckich.
 
<br/>
 
<br/>
 
+
==Przyroda==
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
Pomiędzy [[Ponary|Ponarami]] a Boguchwałami znajduje się pomnik przyrody - [[Głaz narzutowy koło Ponar|głaz narzutowy]].
Położone w odległości 15 km na wschód od Morąga.Na zachód od Boguchwał znajduje się Jezioro Czarne , a w pobliżu osuszone Brzeźno (niem. Bergling See), dawniej jezioro,
 
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
== Zabytki ==
Boguchwały założono  w 1320 roku jako wieś czynszową na prawie chełmińskim . W 1620 roku w miejscowości wybudowano kościół, a wkrótce otwarto szkołę parafialną. W 1858 roku Boguchwały liczyły  583 mieszkańców.
+
We wsi znajduje się [[Dwór w Boguchwałach|dwór]] pochodzący z 2. połowy XIX wieku i park dworski. Obecnie jest pod opieką [[Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa Oddział Terenowy w Olsztynie|Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa]].
Majątek ziemski  wraz z 4 folwarkami należał do hrabiów zu Dohnów-Schlodien (Gładysze). Powstał po zakończeniu wojny trzynastoletniej. Pod koniec XIX wieku obejmował prawie 2000 ha. Na początku XX wieku został podzielony i z obszarem liczącym 400 ha sprzedany Schümannowi. Majątek pozostał w rękach tej rodziny do 1945 roku. Dwór pochodzi z 2 połowy XIX wieku.
+
Do najciekawszych zabytków Boguchwał należy dawny kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki, zbudowany w 1620 roku. We wnętrzu kościoła znajduje się ołtarz z 1856 roku. Kościół został rozbudowany w 1877 roku i kolejny raz na początku XX wieku.  
W 1939 r. wieś liczyła 226 gospodarstwa domowe z 881 mieszkańcami. 534 osoby utrzymywały się z rolnictwa lub leśnictwa, 147 z pracy w przemyśle lub rzemiośle, 25 z pracy w handlu lub komunikacji. W tym czasie były tu 64 gospodarstwa rolne o powierzchni w graniczach 0,5-5 ha, 18 o piwerzchni 5-10 ha, 35 o powierzchni 10-20 ha, 12 o areale 20-100 ha i dwa o powierzchni przekraczającej 100 ha. W roku 1973 wieś należała do powiatu morąskiego, gmina Miłakowo, poczta Boguchwały.
 
Od 1941 roku w miejscowości  znajdował się podobóz Stalagu I A dla jeńców radzieckich
 
 
 
<br/>
 
=== Zabytki: ===
 
*Park dworski
 
*Dawny kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki, z XVII wieku; ołtarz z połowy XIX wieku; wieża kościelna z kopułą i latarnią
 
Znajduje się tu barokowy kościół z 1620 r., rozbudowany w 1877 i kolejny raz na początku XX w. Wieża kościelna z kopułą i latarnią. Ołtarz główny z roku 1856, zestawiony z fragmentów starszych ołtarzy, pochodzących z XVII w. W czasie ostatniej wojny we wsi znajdował się podobóz stalagu I-A Stabławki. Przetrzymywani byli tu jeńcy francuscy i radzieccy. Późnoklasycystyczny dwór z XX w. wybudowany na piwnicach starego przez Schumanna, który odkupił majątek od hrabiego zu Dohna. Obecnie w postępującej ruinie.
 
  
<br/>
+
==Zobacz też==
 +
*[[Parafia pw. św. Barbary w Boguchwałach]]
  
=== Bibliografia: ===
+
== Bibliografia ==
#Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, Warmia. Mazury, Białystok 1998.
+
Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. II, Olsztyn 2011.<br/>
#Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
+
Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, ''Warmia. Mazury'', Białystok 1998.<br/>
#Morąg. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
+
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 2001.<br/>
#Ostróda. Z dziejów miasta i okolic,  red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
+
''Morąg. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.<br/>
#
+
''Ostróda. Z dziejów miasta i okolic'',  red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.<br/>
#Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims[data dostępu:]
+
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/>
#Baza Informacji Lokalnej Miłakowo: http://www.milakowo.bil-wm.pl/index.php?inf=1&idsl=2&id=2
+
[http://www.stat.gov.pl/ Bank Danych Lokalnych GUS] [18.08.2013]<br/>
#Deutsche Verwaltungsgeschichte:
+
[http://www.milakowo.bil-wm.pl/ Baza Informacji Lokalnej Miłakowo] [18.08.2013]<br/>
 +
[http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Rejestr Zabytków Nieruchomych] [18.08.2013]<br/>
 +
[http://www.wikipedia.pl/ Wikipedia] [24.06.2014]
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
+
<references/>
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Powiat ostródzki]]
 
+
[[Kategoria: Miłakowo (gmina miejsko-wiejska)]]
 
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: 1301-1400]]
[[Użytkownik:Emzet|Emzet]] ([[Dyskusja użytkownika:Emzet|dyskusja]]) 00:17, 27 wrz 2013 (CEST)
 

Aktualna wersja na dzień 09:23, 10 lis 2015

Boguchwały

Boguchwały.Fot. Lotek70. Źródło: Commons Wikimedia [24.06.2014]
Boguchwały.
Fot. Lotek70. Źródło: Commons Wikimedia [24.06.2014]
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat ostródzki
Gmina Miłakowo
Liczba ludności (2010) 672 (łącznie Boguchwały, Pojezierce, Sąglewo)
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 14-310
Tablice rejestracyjne NOS
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Boguchwały
Boguchwały
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Boguchwały
Boguchwały
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Boguchwały (niem. Reichau) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Miłakowo. Do 1954 roku siedziba gminy Boguchwały. W roku 1973 wieś należała do powiatu morąskiego, gmina Miłakowo, poczta Boguchwały. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa, w którym mieszkają 672 osoby. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Andrzej Nagraba[1].

Położenie

Miejscowość położona na Mazurach Zachodnich (Pojezierze Iławsko-Ostródzkie), w odległości 12 km od Miłakowa, 15 km na wschód od Morąga. Na zachód od Boguchwał znajduje się Jezioro Czarne.

Dzieje miejscowości

Boguchwały założono w 1320 roku jako wieś czynszową na prawie chełmińskim. W 1620 roku w miejscowości wybudowano barokowy kościół, a wkrótce otwarto szkołę parafialną. W 1858 roku Boguchwały liczyły 583 mieszkańców. Majątek ziemski wraz z czterema folwarkami należał do hrabiów zu Dohnów-Schlodien. Powstał po zakończeniu wojny trzynastoletniej. Pod koniec XIX wieku obejmował prawie 2000 ha. Na początku XX wieku został wydzielony z obszarem liczącym 400 ha i sprzedany Schümannowi. Majątek pozostał w rękach tej rodziny do 1945 roku. W 1939 roku wieś liczyła 226 gospodarstw domowych z 881 mieszkańcami. 534 osoby utrzymywały się z rolnictwa lub leśnictwa, 147 osób z pracy w przemyśle lub rzemiośle a 25 z pracy w handlu lub komunikacji. W tym czasie były tu 64 gospodarstwa rolne. Od 1941 roku w miejscowości znajdował się podobóz Stalagu I A dla jeńców radzieckich.

Przyroda

Pomiędzy Ponarami a Boguchwałami znajduje się pomnik przyrody - głaz narzutowy.

Zabytki

We wsi znajduje się dwór pochodzący z 2. połowy XIX wieku i park dworski. Obecnie jest pod opieką Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Do najciekawszych zabytków Boguchwał należy dawny kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki, zbudowany w 1620 roku. We wnętrzu kościoła znajduje się ołtarz z 1856 roku. Kościół został rozbudowany w 1877 roku i kolejny raz na początku XX wieku.

Zobacz też

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. II, Olsztyn 2011.
Darmochwał Tomasz, Rumiński Marek Jacek, Warmia. Mazury, Białystok 1998.
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
Morąg. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [18.08.2013]
Baza Informacji Lokalnej Miłakowo [18.08.2013]
Rejestr Zabytków Nieruchomych [18.08.2013]
Wikipedia [24.06.2014]

Przypisy